کلام جدید عنوانی است که در سده‌ی اخیر مطرح و مورد اقبال دانشمندان و مراکز علمی پژوهشی واقع گردیده است؛ این اقبال همراه با ابهامی در مفهوم تجدد و متعلق آن است که: آیا تعبیر تجدد در باره ی علم کلام صحیح است یا نه؟ اگر صحیح است، آیا مجموع ارکان دانش کلام، مشمول این تجدد قرار گرفته یا بخشی از ارکان فرعی آن؟ وجود تفسیرهای متفاوت در چیستی کلام جدید، سبب شده است تا دیدگاهها و برداشتهای مختلفی از کلام ...

در یک تقسیم بندی نوین، سخن منثور صوفیانه به دو گونه متمکّن و مغلوب تقسیم شده که تنها شباهت این دو گونه کلام، داشتن زمینۀ عرفانی است. قلمرو دانش رسمی و علم اصطلاحی صوفیان که آموختنی و حاصل دانش قراردادی آن ها می باشد، کلام متمکّن و قلمرو تجربه های شهودی و دریافت های درونی که مولود معرفت شخصی و بی خویش نویسی و نگارش خودکار می‎باشد، کلام مغلوب نامیده می شود. شیخ ابوالحسن­خرقانی، عارف آزاد اندیش ایرا...

میراث مکتوب زردشتیان به فارسی نوگنجینه ای از آثار دینی ادبیات فارسی است که کم تر بدان توجه شده است. این متون به تدریج از سده های چهارم از بازتولید متون اوستایی و پهلوی پدید آمدند. امروزه، صدها رساله در حوزه های فقه، آیین، تفسیر، اسطوره، تاریخ، کلام، ادبیات، روایت، زبان شناسی، نجوم، و ... از دستوران کیش زردشتی برجای مانده است. کلام و مباحث کلامی، به ضرورت روابط زردشتیان و جامعة اسلامی، از دیرینه...

این گفتار به تحلیل «کلام نفسی» و «کلام لفظی» در آثار مولوی می پردازد و نشان میدهد که در یک چشم انداز کلی، تقسیم و تفکیک سخن و زبان به زبان لفظی و زبان یا کلام نفسی و نیز لوگوس باطنی و لوگوس به بیان آمده، به زمانی بسیار دور باز می گردد. با تأکید بر تأثیر چشمگیر بحثهای مطرح در حوزة اشعری بر آثار مولوی در دو بخش مجزا، کلام در قلمرو الوهیت و قلمرو انسان شناسی مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد و در اد...

ملاصدرا با این تلقی که کلام: انشاء چیزی است که بر ضمیر و نهان متکلم دلالت می کند، اظهار می دارد که کلام الهی شامل موجودات و افعال خداوند می شود؛ پس اطلاق کلمه و کلام برجهان آفرینش صحیح است و خداوند هم به این اعتبار متکلم است. صدرالمتالهین، مراتب سه گانه کلام الهی را تبیین و بر این نظر است که کلام اعلی، عالم امر؛ کلام اوسط، عالم نفس و کلام نازل، عالم تشریع است. از نظرگاه صدرایی، اما می توان هر ک...

یکی از مباحث مهم علم معانی،تقدیم و تاخیر است.در پدیده ی تقدیم و تاخیر،اجزای کلام بر خلاف ترتیب اصلی خود،قرار می گیرند. به این معنی که، کلمه ای که باید موخر شود را مقدم می سازند،و آن کلمه ای که باید مقدم شود را ، به تاخیر می اندازند.هدف از این پدیده ی زبانی،گسترش زبان و رسیدن به معانی ثانوی چون:اختصاص،تاکید و بزرگ داشتن...می باشد. از طرفی ترجمه ی قرآن کریم نیز،یکی از مباحث مورد توجه صاحب نظر به ...

از آنجایی که فعالیت های جمعی انسان بخش وسیعی از حیات زمینی وی را در بر می گیرد از اینرو شناخت صحیح نسبت به حیات اجتماعی و نقش رسالت انسان در آن ساحت، از جمله ضروری ترین معرفتهای بشری است که تنها در صورت اصلاح این روابط و تصحیح مناسبات، فرد و جامعه رشد و تکامل پیدا می کند، لذا این بخش در سعادتمندی انسان نقش مهمی را ایفا می کند و اهمیت و کاربرد کلام اجتماعی را دو چندان می نماید. در این راستا بهره...

مبحث جهان بینی توحیدی از پیچیده ترین و محوری ترین مباحث فکری و عقیدتی می باشد زیرا وحدت و هماهنگی میان اجزای عالم از یکتایی خالق و مدبر آن حکایت می کند که تمام موجودات و از جمله انسان به خضوع در مقابل آن سرشته شده اند و با زبان وجود و خلقت شان به آن اذعان دارند. یکی از شاخه های بحث نظری توحید بعد از توحید ذاتی و صفاتی، توحید افعالی می باشد که به دلیل حساسیت و چالش های موجود در این بخش از توحید،...

رساله بر اساس عناوین تعیین شده در کتب کلاسیک کلام اسلامی و مقایسه آنها با عناوین مشابه در کتب کلامی زردشتی تنظیم شده است . بدین ترتیب که مسائل کلام زردشتی از متون استخراج شده و ضمن ترجمه آنها و تطبیق و مقایسه آنها با زبانهای اروپایی ، معادلهای مناسب آنها در کلام اساسی آورده شده است . تعریف کلام و تفاوت آن با فلسفه ، کلام زردشتی و تکوّن ، معرفت شناسی کلامی ، مسئله ذات و صفات و رویت ، رعایت صلاح و...