شعر آیینی، بخش گسترده‌ای از شعر پارسی را تشکیل می‌دهد گرچه توجه به شعر مذهبی و آیینی، بخش عمده‌ای از تاریخچة شعر پارسی از سبک خراسانی تا شعر نو را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد؛ با این حال شکل‌گیری گفتمان مخصوص آیینی به عهد صفویه و تمرکز بر گونة ادبی مذهبی سرایی برمی­گردد. در منطقة سیستان و بلوچستان که تعداد بی‌شماری از شیعیان را در خود جای داده است، شعر آیینی به شدت مورد استقبال قرار گرفته است....

در این تحقیق می کوشیم ابتدا ریشه های باستانی پیوند چشمگیر نمایش های آیینیِ ایران با دو مفهومِ سوگ و سُرور، و الگوهای رواییِ پنهان در پس صورت های گوناگون این نمایش ها را دریابیم، و سپس سیرِ تحوّل این دو مفهوم را در زمان های مختلف، در نسبت با عوامل و شرایطِ تاریخی ـ اجتماعیِ ایران بررسی نماییم. با بررسیِ کهن ترین اسنادی که از نمایش ایران باستان برجا مانده، خواهیم دید که عزا و جشن سویه های مختلفِ آیینی واحد...

نسان از نخستین روز، در رویارویی با پدیده های طبیعی، در درک آنان نادان و از چیره گی بر آنان ناتوان بود. پس، به چاره برآمد و درد دستیابی بر جهل و ضعف خویش، برای رخدادها ایزد و فرشتگانی آفرید و برای هر کدام نیرویی قایل شد تا بتواند از آنان یاری طلبد یا آنان را به رحم آورد. به یاری توان و با ذهن و اندیشه خلاق خود به جادو پرداخت و برای چیره شدن بر دشمنان و آورد با پیشامدهای پیرامونش به آیین روکرد و ...

  این مقاله به روایت­شناسی داستان هفت­گردان به روایت فردوسی در شاهنامه و قصه افراسیاب بن پشنگ به روایت انوشیروان مرزبان در روایات داراب هرمزدیار می­پردازد. به این منظور پس از بررسی خلاصه دو روایت از دیدگاه راویان، روایت­شناسی، ساختارشناسی تطبیقی و ریشه­شناسی بنیادهای آیینی و اساطیری، دو روایت مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی­ها نشان می­دهد که روایت فردوسی، روایتی دهقانی، ملّی و خردگراست که در آن...

خوشبختانه ادب فارسی از دیرباز تا امروز ناب ترین، بلندترین و زیباترین مضامین را در حوزه های مختلف به تصویر کشیده و همواره بر غنای فرهنگی سرزمین ما افزوده است. یکی از مضامینی که به طور گسترده در ادب فارسی بدان توجه شده، قیام عاشورا و نهضت امام حسین(ع) است که در دوره های مختلف با رویکردهای متفاوت به آن پرداخته شده است. توجه به این موضوع به اندازه ای بوده که بعد از انقلاب اسلامی جریان مستقلی با عنو...

استفاده از سبک­های یکسان هنری و معماری در بناها و آثار آیینی یکی از بارزترین و مشهودترین گونه ها از روابط فرهنگی و تاریخی میان ملت­هاست. یکی از نمونه­های این پدیده شباهت هنر و معماری در ابنیۀ مذهبی مناطق شمالی ایران، به خصوص مازندران، با مساجد جنوب داغستان در منطقۀ قفقاز شمالی است، که با توجه به استیلای سیاسی و اجتماعی ایران تاریخی از دورۀ ساسانی تا پیش از حکومت تزارها، تحت تأثیر فرهنگ و هنر ای...

صنعت گردشگری، امروزه به ویژه در ابعاد اقتصادی و فرهنگی خویش، نقشی تعیین­کننده در توسعه یافتگی کشورها ایفا می­نماید، به طوری که اقتصاددانان به آن، لقب «صادرات نامرئی» داده­اند. در ایران نیز، با تکیه بر پشتوانه­ی عظیم فرهنگی، قابلیت­های زیادی در زمینه­ی گردشگریِ فرهنگی و به خصوص گردشگری فرهنگی و آیینی، وجود دارد. منظر فرهنگی مفهومی دربردارنده­ی ارزش های فرهنگی ـ طبیعی بوده که حاصل تعامل میان انسان...

جوانمردی و عیاری که آن را «فتوت» نیز ترجمه کرده­اند، از پدیده­های بسیار مهم تاریخ اجتماعی ایران و سپس کشورهای اطراف آن بوده است و شیوه­ای از حیات روحی است که به نظر می­رسد ریشه های آن در ایران پیش از اسلام پایه گذاری شده است. آن ها به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که در ادب فارسی «عیاران» و در ادب عربی «صعالیک» نامیده می شوند. عیاران، گروهی از جوانمردان بودند که اصول اخلاقی و مبارزاتی ویژه ای ر...

ملخص البحث: العلامه آیه الله محمد الکرمی هو من الشخصیات النادره فی عصرنا الحاضر الذی جمع بین الادب والعلم من جهه و الدین و المرجعیه من جهه أخری ،فکان شاعراً مجیداً وخطیباً مفوهاً کما کان عالماً قدیراً و فقیهاً مبجلاً. کانت له خدمات ونشاطات فی شتی میادین الحیاه، اجتماعیاً وسیاسیاً،أسهم فی حلّ کثیر من القضایا إبان الثوره الاسلامیه فی المحافظه،کما ساهم فی وضع الدستور للنظام الاسلامی. فی حقل التألیف والکتا...

در این گفتار فزون بر شرح مختصری درباره خیام، زندگی، آثار و جایگاه علمی و ادبی او، از مسائلی چون جایگاه خیام در مغرب زمین، نقش اروپائیان؛ بویژه فیتز جرالد در بلند آوازه نمودن خیام و رباعیات او، سخن به میان می آید. همچنین از تأثیر پذیری خیام از شعر و ادب عربی و اثر گذاری رباعیات و اندیشه او بر شعر و ادب معاصر عرب، میزان و گستره شیوع رباعیات خیام در جهان عرب، جایگاه خیام در ادب معاصر عرب، ترجمه ها...