کولاب که در گذشته قسمتی از ولایت تاریخی ختلان (خَتَلان،‌ خُتَلان) محسوب می‌شد، مکان شاعران مردمی، گوینده‌ها، دانندگان افسانه و روایت‌ها، رباعی‌سرایان، دو‌بیتی‌گویان و کوراغلی‌خوانان بود. از معلومات منابع تاریخی برمی‌آید که در قرن دهم میلادی، ختلان بخشی از دولت سامانیان بوده و در آن علم و ادب و فرهنگ وجود داشته است. طبق تحقیقات انجام‌شده، در آثار تاریخی و سرچشمه‌های ادبی راجع به نمایندگان ادبیات فار...

محیی­ الدین بن عربی با نگاه رمزی و استعاری خود به عناصر طبیعی و هندسی، زمینه­ساز ظهور استعاره­ های وحدت­ وجودی در ادب فارسی شد. استعاره­ های دوگانة او که غالباً به ظهور کثرت از وحدت اشاره دارد، پس از وی به آثار شاعران و ادیبان عارف فارسی­ زبان راه یافت. نقطه و دایره یکی از این استعاره­ های دوگانه است که به تقابل و عینیت توأمان حق و خلق اشاره دارد. به این استعاره در آثار ابن­ عربی از وجوه گوناگون...

یکی از زمینه‌ها در پژوهش‌های ادبیبررسی پیوند هنر و ادبیات و دادوستدهایی است که از دیرباز میان این دو در جریان بوده است. از جلوه‌‌های آمیختگی ادبیات و هنر که به ‌درستی توجه پژوهش‌های پیشین را جلب نکرده آن است که عارفان ایرانی و عرب، در تألیفات منظوم و منثور خود، توسلات شگفت‌انگیزی به هنر‌های نمایشی عروسکی داشته‌اند. این پژوهش با دقت نظر در رویکرد هنرمندانة عارفان به نمایش عروسکی، به‌ویژه نمایش س...

تناص یا بینامتنی یکی از اصطلاحات مطرح در حوزه پژوهش‌ها و مطالعات زبان و ادبیات است. طبق این نظریه، هیچ متنی مستقل نیست و هر متن، ترکیبی است از متون گوناگون که آگاهانه یا ناخودآگاه از سرچشمه‌های ادبی و فکری یکدیگر بهره جسته‌اند. در این میان قرآن کریم ارزشمندترین و تأثیرگذارترین اثری است که شاعران و ادیبان در آثار خود از آن استفاده نموده‌اند. إبن عرندس حلّی از شاعران و ادیبان قرن نهم هجری قمری است...

آثار ادبی پرشماری از سپیده دم ولادت علی بن ابی طالب(ع) تاکنون در مدح و شرح حوادث زندگی و کمالات وجودی آن حضرت پدید آمده است که بسیاری از این آثار نه تنها در عرصه نثر و نظم شیعی، حتی در ادبیات عرب مسیحی برجسته و درخشان و از نظر لطافتهای معنایی و زیباییهای لفظی قابل توجهند. این مقاله با پژوهش در آثار ادیبان معاصر مسیحی نظیر جورج جرداق، عبد المسیح انطاکی، جوزیف الهاشم، نصری سهلب، بولس س...

چکیده اثر پذیری، وام گیری و اثر گذاری یکی از پدیده هایی است که از دیرباز در میان شاعران و نویسندگان وجود داشته و در ادبیات منعکس شده، و بر اهل نظر پوشیده نیست. حکیم عمر خیّام نیشابوری، شاعر و فیلسوف قرن پنجم و ششم را به حق می توان یکی از اثر گذار ترین شاعران بر ادیبان شرق و غرب دانست. بسیاری از اندیشمندان و ادیبان از وی تأثیر پذیرفته اند و دیدگاه های فلسفی اش را ـ به وی‍ژه در باب مرگ و زندگی ...

ابوالعلاء معری از ادیبان و اندیشمندان قرن چهارم هجری است که ازطریق شعر و ادب توانست افکار خود را جاودانه سازد. آرتور شوپنهاور، فیلسوف نام آور قرن نوزدهم آلمان نیز از ادبیات بهره فراوان گرفت و خود یکی از بزرگ ترین استادان نثر زبان آلمانی است؛ ولی آنچه میان این دو تن قابل مقایسه و بررسی است، افکار فلسفی بدبینانه این دو است که هر دو با تفاوت هایی در نظریه و عمل به تبیین آن دست زده اند. این دو اندی...

پیداست که ادب عربی در پرتو قرآن کریم به زیباترین شکل ممکن تعالی یافته و به صورت درخشانترین ادب ملل جهان درآمده است . همواره تأثیر قرآن کریم بر روی احساس و اندیشه و چهارچوب لفظی و معنوی آثار شاعران و ادیبان مسلمان مورد نظر و علاقه محققان و پژوهشگران بوده است . در این مقاله انعکاس و پرتو مفاهیم عالی آیات قرآن کریم در دیوان شاعر توانای عصر عباسی‘حبیب بن اوس طائی معروف به ابوتمام بررسی شده و متن ع...

بررسی نقش کردها در تحولات مختلف ادب عربی در حوزة ادبیات تطبیقی مکتب فرانسه می‌گنجد؛ زیرا ادیبان قومی در ادبیات ملتی دیگر تأثیرگذار بوده‌اند. در دورة عباسی‌، زبان و ادب عربی با همت اندیشمندان ملیت‌های مختلف مسلمان بیش از هر دورة دیگری شکوفا شد که در این میان سهم کردها برجسته است. هرچند اندیشمندان کرد در حوزه‌های مختلف زبان و ادبیات عرب، خدمات ارزنده‌ای به زبان قرآن نمودند، اما نقش و تأثیر آن‌ها،...