هدف: این تحقیق به منظور شناسایی گلوگاهها، حلقه‌ها وعناصر مهم تولید علوم انسانی اسلامی و معرفی آنها به صاحب‌نظران سامان یافته است. روش: این تحقیق از نوع آماری و میدانی و جامعۀ آماری آن اساتید و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد مرتبط با رشته‌های علوم انسانی دانشگاه ارومیه و دانشگاه تبریز است. اندازه‌گیری متغیّرها در این تحقیق با مقیاس لیکرت و به صورت پرسشنامه (آلفای کرونباخ 98 درصد) انجام گرفته است. ی...

تمدن اسلامی با تشکیل حکومت نبوی فرآیند شکل گیری و توسعه خویش را آغاز کرد. اما آنچه که موجب شد طی بیش از ده قرن به یکی از مهم ترین تمدن های تاریخ بشری مبدل شود، چند ویژگی بنیادی بود که دو مورد اصلی و محوری آن در این مقاله مورد توجه بوده اند: ترکیبی یا تلفیقی بودن و وحدت فرهنگی تمدن اسلامی در تمام دوره ها. این دو ویژگی ضامن توسعه و پویایی و تداوم خلاقه تمدن اسلامی بوده است که تا دوره مدرن نیز وجو...

مراجعه به متون مقدس اسلامی بر اساس پرسش‌های علوم اجتماعی، یک راه بهره­گیری از آموزه‌های اسلامی و زمینه‌ساز نظریه­پردازی دینی در این حوزه است. این جستار، به اختصار، به بررسی کاستی‌ها، بایسته‌ها و مزایای روش‌ها و فنونی می‌پردازد که در علوم اسلامی و اجتماعی برای دستیابی به پاسخ‌های معتبر این متون بدان پرسش‌ها مطرح‌اند. تحلیل محتوای کیفی قیاسی که دانش موجود را برای فهم متون به کار می‌گیرد، به عنوان...

در اندیشه تمدنی سید منیر الدین حسینی الهاشمی، تمدن بستر‌ساز ارتباط انسان با جامعه و طبیعت است و لازمه این ارتباط حضور تمدن هم در نحوه تأثیر انسان و جامعه بر طبیعت و هم در نحوه تأثیر طبیعت بر انسان و جامعه است. البته مناسبات و ابعاد حیات اجتماعی آن‌گاه وصف تمدنی می‌یابند که نهادینه شده باشند. اسلامی‌بودن تمدن به معنای جریان روشمند دین در تمامی حوزه‌های حیات تمدنی ـ اجتماعی بشر است. نظام مفاهیم (...

هدف: این پژوهش در پی کشف انگیزه‌های جوانان برای ورود به حوزة علوم اسلامی دانشگاهیان و در عین حال، علل ترک تحصیل برخی از معرفت‏جویان پیش از اتمام دوره بود. روش: مقالة حاضر با روشی کیفی مبتنی بر نظریة داده‏بنیاد انجام شده و ابزار جمع‏آوری داده‏ها، مصاحبة نیمه‏ساختاریافته با 10 نفر از معرفت‏جویان است. این افراد بر اساس روش گلوله‏برفی انتخاب شدند و مصاحبه‏ها تا حد اشباع نظری ادامه یافت. یافته‏ها: ا...

مهدی بهشتی[1] ابن سینا در اواخر الاهیات شفا برهانی بر ضرورت وجود نبی اقامه می کند که مبتنی بر نیاز انسان ها به قانون در زندگی اجتماعی شان است. حال با توجه به مقدمه این برهان ممکن است این اشکال مطرح گردد که او با ابتناء آن بر نیاز انسان ها در حیات دنیوی به قانون و در نتیجه قانون گذار، به شائبه سکولاریزه یا عرفی کردن دین دامن زده است. برای پاسخ به این مسئله، ابتدا با بیان مقدماتی به شرح دقیق معنا...

دانشگاه امام صادق‌(ع) به عنوان یک دانشگاه غیردولتی در سال 1361 و با هدف تلفیق میان شاخه‌های مشخصی از علوم انسانی با معارف و علوم اسلامی تأسیس شد. در این مقاله تجربة نوین دانشگاه امام صادق‌(ع) در طراحی و تأسیس نسل جدیدی از رویکرد آکادمیک در مطالعات میان‌رشته‌ای در نظام آموزش عالی در ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد. مقاله ضمن ارزیابی عملکرد دانشگاه در نیل به اهداف اعلامی و مطلوبش در گسترش مرزهای عل...

از ابتدای شکل‌گیری جامعه‌شناسی، اغلب تصور می‌شد چنانچه از روش علوم طبیعی در مطالعات اجتماعی استفاده شود، این حوزه نیز همچون علوم طبیعی پیشرفت‌های خیره‌کننده‌ای خواهد داشت؛ اما پیتر وینچ با نشان دادن تمایز علوم اجتماعی با علوم طبیعی، امکان علم اجتماعی را به چالش می‌کشد و از طرف دیگر با نشان دادن پیوندی که میان علوم اجتماعی و فلسفه وجود دارد، مطالعات اجتماعی را به عنوان مطالعاتی پیشنهاد می­کند که...

سبک زندگی گرچه در کلی‏ترین حالت به «الگو و شیوة زندگی کردن» اشاره دارد، همچون بسیاری دیگر از مفاهیم علوم انسانی، نیازمند نظریة پشتیبان است که تعیین‌کنندة چیستی عمیق موضوع «نوع زندگی»‏ و نسبت آن با موضوعات و مفاهیم دیگر است. بدین‌ترتیب، سؤال اصلی این نوشتار چیستی «سبک زندگی غربی» که نتیجة نظریة اجتماعی معاصر غرب است و تطبیق آن با چیستی و ماهیت «سبک زندگی اسلامی» را شامل می‏شود. فرضیة مقاله نیز ب...