شناخت دیوان و دیوان سالاری, در شناخت تشکیلات اداری مسلمانان بسیار راه گشاست, به ویژه آن که تا پیش از تإسیس سلسله صفویه در ایران, و احتمالا دولت های معاصر با آن در دیگر کشورها, تنها دیوان دستگاه مهم اداری مسلمانان بوده است. دیوان به مجموعه ای از شعر یا نثر دفتر ثبت یا یک اداره اطلاق می شود.دیوان انواع و اقسامی داشته که هر یک در حکم وزارت خانه های عصر حاضر به شمار می رفته اند. در این مقاله چگونگی...

آنچه در پیش رو داریم تتبع و تحقیقی است درباره، بررسی شعاع شمول قاعده فقهی «الاسلام یجبّ ما قبله» در پرتو اعتبار ادله آن؛ پاسخِ برخی از مسائلی که برای هر تازه مسلمانی، پس از تشرّف به دین مبین اسلام پیش می آید، با تکیه بر ادله اجتهادی. «الاسلام یجبّ ما قبله» بدین معنا ست که اسلام ما قبل خود را از بین می برد؛ به عبارتی مسلمان شدن کافر - چه کافر کتابی و چه غیر کتابی- موجب می شود که به برکت اسلام، تمام ...

کتاب «الابعاد السیاسیة لمفهوم الامن فی الاسلام»[1]  که در سلسله رساله های دانشگاهی و از سوی   مرکزی که به اسلامی سازی دانش اهتمام دارد به چاپ رسیده، حلقه ای از سلسله کتاب هایی است که در ذیل پروژه «روابط بین الملل در اسلام» انجام شده است. مرکز جهانی اندیشه اسلامی، که مرکز آن در ویرجینیای ایالات متحده امریکا قرار دارد، گروهی پژوهشی در قاهره تشکیل داده است تا به مطالعه و پژوهش در زمینه روابط بین ...

«ترجمه» به معنای برگرداندن کلام از زبانی به زبان دیگر است. ترجمه با توجّه به نوع متن و هدف ترجمه، به دو نوع معنایی و ارتباطی تقسیم می شود. ترجمة معنایی به متن وفادار، و واحد ترجمه در آن واژه است. همچنین دارای ویژگی های ترجمة تحت اللّفظی است و به زبان مبدأ گرایش دارد. در مقابل، ترجمة ارتباطی خواننده محور است که واحد ترجمه در آن، جمله، و از روانی زبان برخوردار است. نهج البلاغه، اثری ارزنده و معتبر ...

بلای بدقولی در اهل دیانت و سیاست     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   عالَم سیاست ورزی عالَم وعده هاست، ولی تعهّد و پای بندی به وعده ها از سوی سیاستمداران، تا چه حد الزامی است؟ پاسخ اخلاق به این سؤال روشن است، ولی آیا فقه هم با اخلاق همراهی نموده و آن را واجب می شمارد؟ متأسفانه پاسخ بسیاری از اهل فقاهت، منفی است. ولی این پا...

قبض فقه و بسط علم     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   انسان مسلمان که براساس آیین اسلام به زندگی خود سامان می دهد، نمی تواند نسبت به دست آوردهای دانش بشری بی تفاوت بوده و یا آنها را نادیده انگارد. از این رو برای او اهمیت دارد که بداند چه پرسشهایی را باید به کمک علم پاسخ دهد. برای این مرزبندی به عوامل متعددی را باید در ن...

تقابل افراط گرایی و عدالت خواهی (تأملی در سیره علوی) حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1 1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه خلاصه برای داشتن درکی درست از افراط گرائی می توان سیره امیرالمؤمنین (ع) را به عنوان شاخص عدالت محوری مورد بررسی قرار داد. در پایان دوره خلیفه سوم، بسیاری از مسلمانان بر علیه او قیام کردند و فضای تند سیاسی، عده ای را به افراط گرایی سوق داد و با استق...

دولت تجزیه طلب !     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه   خلاصه   یکی از سؤالاتی که در ارتباط با الزامات دولت نسبت به شریعت وجود دارد، چگونگی ارتباط احکام مختلف شریعت با هم است. در دیدگاه متفکران اسلامی، این احکام کاملاً با هم مرتبط می باشد و نگاه صحیح نگاهی است که همه آنها را با هم ببیند. در منابع دینی نیز شواهد فراوانی بر این ارتباط ...

چکیدهرا میتوان از مهمترین مبانی معرفت شناسانه در راستای قبول و یا رد مسأله « جهتداری علم » مسألهدانست و از همین رو موضوعی پر اهمیت به شمار میرود. « علم دینی »در نوشتار پیش رو، مسأله مذکور از نگاه سه اندیشمند معاصر؛ یعنی آیت الله جوادی آملی، دکتر سروش وحجت الاسلام و المسلمین میرباقری مورد بررسی قرار گرفته است و سعی شده تا با تکیه بر مبانی وتصریحات هر یک، نظر ایشان در مسأله جهتداری تبیین شود.برخی...