از نظر سیدحسین نصر انسان ماهیت حقیقی ثابت و تغییرناپذیر دارد و تحولات جوامع در طول تاریخ عارضی بوده و آن ماهیت ثابت را تغییر نداده است. با این حال، نصر تصویر خاصی از انسان سنتی و انسان متجدد ارائه می دهد و انسان شناسی متجدد را متفاوت از انسان شناسی سنتی می داند. بررسی دیدگاه نصر درباره ویژگی‏های ثابت انسان و ویژگی‏های خاص انسان متجدد، نشان می دهد که او هم برای مجموع انسان ها ـ اعم از سنتی و متج...

جهان امروز دارای تفاوت هایی بسیار با دوران گذشته است. عنصر اصلی تفاوت های مربوط را می توان در «کیفیت عقلانیت» و «نوع خردورزی» خلاصه کرد. عقلانیت نوین و مدرن، با وجود قابلیت ها و توانایی ها، کاستی هایی نیز دارد که محتاج بازاندیشی های گسترده است. از آن جا که «مولانا جلال الدین محمد بلخی»، دارای دیدگاه های بدیع، جامع و انتقادی نسبت به عقلانیت است، در این مقاله با الهام از اندیشه ها و افکار بلند وی...

از دیدگاه اسلام، انسان از کرامت و شرافت ویژه¬ای برخوردار است. کرامت انسان به لحاظ انسان¬شناختی، بر یک سری مبانی استوار است که از حیثیت والای انسان در هستی حکایت می¬کند. انسان کریم در اسلام برترین مخلوق خداوند معرفی شده است مخلوقی که به جهت داشتن روح الهی، خرد و برخورداری از نعمت¬های مادی ومعنوی، در جهت قرب الهی سیر می¬کند. انسانِ با شرافت و کرامت، در این سیر به هدف والا می¬اندیشد؛ خود را اسیر دن...

"امر سیاسی"، مفهوم متعارضی است؛ چالش‌های پدیدارشده در بررسی رابطه‌ی متقابل "انسان" و "سیاست" - در غرب معاصر - این مسأله را متعارض‌تر کرده است. نوشتار حاضر با این سوال مواجه است که: "انسان و قدرت (به‌مثابه یک امر سیاسی دو سویه) در وضعیت‌های مختلف ایدئولوژی‌های سیاسی-اجتماعی مغرب‌زمین چه بازخوردهایی تولید می‌کنند؟" ما در این نوشتار به نقد روابط متضاد امر سیاسی و انسان سیاسی خواهیم پرداخت و نگاه ج...

  معرفت پیشینی اجمالاً معرفت حقایقی است که از ابتدا فارغ از تجربه و صرفاً به نحو عقلی قابل ادراک هستند. کانت معرفت پیشینی یا ماتقدم را در مقابل معرفت پسینی یا ماتأخر قرار داد و آن را به معرفت مستقل از تجربه تعریف کرد. معرفت‌شناسان معاصر غربی بر مبنای تعریف کانت، چهار تعریف تکمیلی از معرفت پیشینی به دست داده‌اند. در کنار این بحث، مسئلة آگاهی فطری به معنای مورد نظر افلاطون، دکارت و برخی دیگر ...

جهان امروز دارای تفاوت‌هایی بسیار با دوران گذشته است. عنصر اصلی تفاوت‌های مربوط را می‌توان در «کیفیت عقلانیت» و «نوع خردورزی» خلاصه کرد. عقلانیت نوین و مدرن، با وجود قابلیت‌ها و توانایی‌ها، کاستی‌هایی نیز دارد که محتاج بازاندیشی‌های گسترده است. از آن‌جا که «مولانا جلال‌الدین محمد بلخی»، دارای دیدگاه‌های بدیع، جامع و انتقادی نسبت به عقلانیت است، در این مقاله با الهام از اندیشه‌ها و افکار بلند و...

چگونگی رویارویی گفتمان­های ادبی با مشرب­های فکری و فلسفی معاصر، از جمله مسائلی است که طرح آن ضروری می­نماید؛ علّت آن نیز وجود بحران­هایی است که بشر معاصر را در بر گرفته است. بحران­هایی که علّت آن­ها را می­توان در پوچ­گرایی، عصبیت­های نژادی مدرن، اصالت سود و سرمایه و فردیت­گرایی افراطی جست­وجو کرد. مفاهیم به کار رفته در آثار عطّار، خاصّه «منطق­الطیر» وی، از آن رو که خود التیامی است بر جراجت حاصل از ...

همزمان با تحولات اساسی در عرصه­های گوناگون زندگی بشری در قرون اخیر و پس از رنسانس در غرب، مفهوم «متن» نیز دچار تغییرات بنیادین گشتهو پس از آنکه مختص آثار مکتوب بود، بر هر اثر قابل تفسیر و دارای پیامی برای مخاطب، تلقی گردید. برای بررسی متون، ضمن اکتفا به ساختار زبانی متن، از رویکردهای نقدی نوین معاصر همچون ساختارگرایی و شالوده­شکنی استفاده شد. متن در تعریف امروزی با استقلال از نیت مؤلف خود، پذیر...

چکیده برخورد و روابط میان سرزمین­ها در زمینه­های گوناگون از دیرباز دیده می­شود که باعث تأثیرپذیری از یکدیگر شده که گاهی نیز تأثیرپذیری این برخوردها در ادبیات بازتاب می­یابد. گرایش به «غرب» یا به نوعی «دیگری غربی» در نوشته­های ادبی نویسندگان معاصر شرق و از جمله ادب تازی به چشم می­خورد. پرتو این گردباد سرسخت در نوشته­های بی­شمار و به ویژه کتاب «شمس و لیلِ» محمود تیمور (فوت: 1973م)، داستان­نویس معا...