یکی از مهم‌ترین اهداف نزول قرآن، تربیت اخلاقی است و پیش‌نیاز تربیت اخلاقی، شناخت هنجارهای اخلاقی است. در قرآن هنجارهای اخلاقی با اسلوب‌های متنوعی بیان شده است. تنوع بیان هنجارها از راهبردهای مهم تربیت اخلاقی است. در نُه آیه از قرآن به این راهبرد تربیتی و فلسفه آن اشاره شده است. خاستگاه تنوع اسلوب بیان قرآن، برخی مبانی الهیاتی مانند «علم، رحمت، قدرت، حکمت، لطف»، و برخی مبانی انسان‌شناختی مانند «ت...

امروزه مباحث بیوتکنولوژی از مباحث مهم حوزه اخلاق کاربردی است که توجه فیلسوفان اخلاق را به خود جلب کرده است. این موضوعات از یک سو پیوند با نظریات اخلاقی دارد، از سوی دیگر بخش هنجارهای اخلاقی را با مباحث حوزه بیوتکنولوژی درگیر نموده است. مسائلی چون: مراقبتهای بهداشتی، تولید مثل و تکنیکهای جدید مربوط به آن، مرگ و زندگی، خودکشی، سقط جنین، پیوند اعضاء، دست آوردهای علم ژنتیک، کنترل جمعیت و رفتار با ح...

نقد تبارشناسانۀ نیچه در پی ردیابی روند ظهور ارزش های اخلاقی است. این نقد در پی استدلال برای نحوۀ پیدایش این ارزش ها، پیوسته رابطه ای میان خاستگاه و مقصود یا فایدۀ یک مفهوم یا الگو را مورد تجدیدنظر و بازاندیشی قرار می دهد تا روشن نماید که آیا آنچه تاریخ اخلاق نامیده می شود، نمایندۀ مجموعه ای از تفاسیر مقتدر و معتبر از پیشرفت و تکامل زندگی است یا بر عکس، واژه ها و مفاهیم اخلاقی منشاء و خاستگاهی م...

عدالت عام فضیلتی است که افراد را به نظم و خیرات جمعی دعوت می‌کند تا به وسیله آن به سعادت برسند. مقالۀ حاضر به بررسی و تبیین نظریۀ عدالت عام و خیر مشترک و نقش آن در جهت دهی و تنظیم و ترویج قانون از دیدگاه آکویناس می پردازد. آکویناس با تاسی از ارسطو و الهیات مسیحی عدالت عام را به عنوان فضیلت عامی می‌داند که دارای موضوع خاص یعنی خیر مشترک است. عدالت عام همان فضیلت است که از جهت محتوا و جوهر با فضی...

نظریه های فلسفه اخلاق غالبا دو طیف وظیفه گرایی و غایت انگاری را دنبال می کنند. یک گروه به دنبال نتایج اخلاقی اخلاق هستند و گروه دیگر به دنبال نتایج غیر اخلاقی برای تعیین معیار تشخیص خوب و یا بد افعال انسان. در این میان هر دو گروه طرفداران و منتقدینی دارند که به دنبال اثبات حقانیت خود و یا افشای کاستی های نظریه های رقیب ،تلاش هایی نموده اند.کانت، جرمی بنتام و راس از بنیان گزاران این نوع تبیین هس...

با توجه به اهمیت حسن و فبح ذاتی و همچنین عقلی در کلام شیعه و اعتقادات آنها درباره آن،همچنی وجود اهمیت آن در علم اخلاق، بررسی اخلاقی مسئله حسن و قبح از منظر اعتقادات شیعی نیز وجود دارد. یکی از مسائل مهم در اخلاق بحث وظیفه گرائی و غایت گرائی است. حال مسئله این است قائل شدن به وظیفه گرائی و یا غایت گرائی در اخلاق از دیدگاه اعتقادات شیعه خصوصا مسئله حسن و قبح ذاتی چه نتیجه ای به ما می دهد و آیا جمع...

این مقاله به دنبال بررسی نظام ساختواژی زبان فارسی در چارچوب انگارۀ صرف واژگانی- مطرح شده توسط کیپارسکی- است. هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان کارایی این انگاره در تحلیل داده های زبان فارسی است. بدین منظور، پس از معرفی این انگاره در قالب سه پرسش به تحلیل داده هایی پرداخته می شود که در نگاه نخست انطباق چندانی با انگارۀ موردنظرِ این مقاله ندارند. در ادامه به کمک معیارهای مختلف نحوی، معنایی و شناخ...

هدف این نوشتار، بررسی معیار و مبنای ارزش های اخلاقی در نظام سیاسی اسلامی است. اجرای قواعد اخلاقی در نظام سیاسی، مستلزم شناخت معیار اخلاقی درآن نظام سیاسی است. در تبیین معیار قواعد اخلاقی، چهار رویکرد وظیفه گرایی، نتیجه گرایی، فضیلت گرایی وحق مداری  وجود دارد. همۀ این رویکردهای اخلاقی می کوشند به چیستیِ ملاکِ ارزشمندیِ عمل اخلاقی پاسخ دهند. به دلیل تکثر نظریه های اخلاقی، حتی در نظام اخلاق اسلامی، م...

نهج البلاغه و معارف بلند آن ساحتی اخلاقی و تربیتی دارد و تمام گفتار امام علی ع در صحنه های مختلف بر محوریت اخلاق و تعقل استوار است. امام ع، در تمام عرصه های زندگی همواره به انجام تکلیف و اجرای حق و عدالت، توجه داشتند و هیچگاه برای رسیدن به اهداف متعالی از ابزار و روش های غیر دینی و غیر اخلاقی استفاده نکردند. مکتب وظیفه گرای اخلاقی، از جمله نظریات اخلاق هنجاری است که به ویژگی های خاصی از خود عمل...