تقسیم‌بندی جهان به بخش‌های مختلف، از مسائلی است که با آغاز زندگی اجتماعی بشر در گوشه و کنار جهان شروع شده‌است و هنوز هم ادامه دارد. قدیمی‌ترین تقسیم‌بندی‌ها دارای جنبه اسطوره‌ای و افسانه‌ای است که از حدود اطلاعات جغرافیایی یا معتقدات مذهبی و قومی پیشینیان خود حکایت می‌کند. در سنت ایرانیان باستان، تقسیمات جغرافیایی متنوعی مشاهده می‌شود. هر کدام از این تقسیمات، در ذکر مناطق جغرافیایی، از آرایشی خ...

چکیده چیرگی و سرآمدی ایرانیان بر بخش بزرگی از جهان باستان آن روز، استقرار و آرامشی پدید آورد که در سایة آن، مردمان توانستند به فرهنگ‌سازی و گسترش روابط انسانی در میان خویش بپردازند. در عصر ساسانیان، در نتیجة نفوذ سیاسی و دینی گستردة ایران؛ به ویژه در دو منطقة حیره و یمن، اعراب به تدریج تأثیرات کلانی را از تمدّن ایرانی به دست آوردند. به دنبال گسترش اسلام و فتح ایران توسّط اعراب مسلمان، آداب و فره...

این پایان نامه با بررسی نقش نماد های خورشید و ماه در خواستگاه ذهنی ایرانیان باستان و توجه به وابستگی ذهن نماد پرداز انسان باستان به دین ، تقدس یافتن این دو نماد را در ادوار مختلف تاریخی و دینی ایران باستان و همچنین نمود آنها در نقوش مختلف و سیر تحول آنها را مورد مطالعه قرار داده است. نحوه ی جمع آوری مطالب کتابخانه ای است و با توجه به تقسیم بندی علایم و نشانه ها در الگوی سوسور ، عناصر ماه و خو...

ایرانیان از کهن ترین دوران برای آتش اهمیت، قداست و خویشکاری های خاصی را قائل بوده اند. به طوری که نه فقط امور زندگی دنیوی خویش، بلکه سرنوشت اخروی را نیز به نوعی تحت تأثیر خویشکاری آتش می دانسته اند. به اعتقاد ایشان آتش به دلیل برخورداری از گونه های مختلف، در خویشکاری های خود با دو حالت متضاد مادی (مانند حضور در مراسم دینی) و مینوی (حضور در اجزائ جهان) تجلی کرده و موجب سامان دهی اوضاع جهان می گر...

گسترش روابط فرهنگی ایران و آلمان بین سال های 1311 تا 1320 شمسی به اوج خود رسید. آلمان فعالیت های خود را برای نفوذ بیشتر در ایران بعد از جنگ جهانی اول گسترش داد. با به قدرت رسیدن هیتلر در آلمان و مطرح کردن برتری نژادی آریایی ها ، این موضوع نیز در ایران توسط افرادی مانند عبدالرحمان سیف آزاد طرح گردید . البته برتری نژادی که سیف آزاد از آن دفاع می کرد با آن چه که آلمانی ها در ذهن داشتند متفاوت بود ...

متن های کهن ایران باستان نشان دهنده اعتقادها ،باورها و شاخص های فرهنگی ،اجتماعی و تاریخی ایرانیان پیش از اسلام است. این باورها و اعتقادهای کهن، بخشی از نگرش مردم را به برگزیدن نام زنان از نمادها و سمبل های مادی مانند آسمان ،خورشید و ستارگان و در بعد معنوی، اعتقاد به خدایان و ایزدان کهن  نشان می دهد. هدف از این پژوهش بررسی باورهای اعتقادی و فرهنگی مردم ایران به تاریخ و ادیان پیش از اسلام ،در مور...

سروش یکی از مهم‌ترین ایزدان اوستایی است که در گاهان، اوستای نو، و متون پهلوی خویش‌کاری‌های مختلفی داشته و در ادبیات ایران پس از اسلام نیز نام و نقش او بر جای مانده است. فردوسی (د 411 یا ۴۱۶ ق)، حماسه‌سرای چیره‌دست و بی‌بدیل ایران، در شاهنامه، در مقام گزارش باورهای دینی ایرانیان باستان، اوصاف و کارکردهایی را به سروش نسبت داده است. این مقاله، پس از بررسی تطبیقی ویژگی‌های سروش در گاهان، اوستای نو،...

این مقاله در پی نشان دادن اثرپذیری امام محمد غزالی از اندیشه سیاسی ایران باستان است. «ناخودآگاه» از جمله مفاهیمی است که از روان‌شناسی به علم سیاست راه یافته و منبع و مرجعی است که به صورت نامحسوس در اندیشه و عمل یک ملت خودش را ظاهر می‌سازد. ناخودآگاه سیاسی از مخیله اجتماعی سیراب می‌شود. این مقاله درصدد است با کمک تئوری مدیولوژی دبره نشان دهد که مفاهیم بنیادی از اندیشه سیاسی ایران‌شهری مانند اتحا...

بحث از لوگوس در اندیشة هراکلیتوس با نگاه هستی‌شناسانة این اندیشمند یونانی نمود می‌یابد. لذا به منظور روشن‌کردن مفهوم لوگوس از منظر وی و مواجه‌ساختن آن با پرسش‌هایی از معرفت‌شناسی نقش چلیپا -که هدف اصلی این پژوهش است- ابتدا واژة لوگوس در آراء هراکلیتوس مورد بررسی قرار می‌گیرد. در واقع هراکلیتوس‌لوگوس را قانون و اصلی جهانی می‌داند که همة عالم را فرا گرفته و در ذات یگانه، اما برای همگان مشترک هست ...

زعفران گیاه بومی ایران است که از دوران باستان ایرانیان نحوه کشت و کار، کاربرد های تغذیه ای و مصارف دارویی می شناختند. دانش بومی ایرانیان در ارتباط با زعفران بسیار غنی بوده و امروزه کاربردی است که ریشه علمی در متون کهن کشاورزی دارد. این گیاه در فرهنگ و ادبیات فارسی جایگاه ویژه ای پیدا کرده است که نشانه پر ارزش بودن و عاشقی که دور از معشوق به حال ناخوش گرفتار گردیده، می باشد. در متون کهن کشاورزی،...