امروزه موضوع «حریم خصوصی و نظارت اجتماعی» از موضوعاتی است که ضرورت بحث وبررسی ازآن بر اندیشمندان پوشیده نیست. زیرا حفظ حریم خصوصی افراد وایجاد امنیت برای آن (ومانع شدن از تعرض و دخالت دیگران در این حریم)، از مطالبات بنیادی واصلی آنان بوده و امری است که حکومت اسلامی موظف به پاسداری از آن می‏باشد. از سویی، تحقق ارزش‏های دینی وانقلابی و مقابله با اشخاص و گروه‏های هنجار شکن نیز نیازمند نظارتی فراگی...

وجود انسانهای رادیکال در یک جامعه هفت میلیاردی غیر طبیعی نیست اما افزایش نابردباری های مذهبی و افراطی گری در سالهای اخیر رنگ تازه ای گرفته، بطوریکه هتک حرمت ساحت مقدس قرآن کریم در 20 شهریور 1389 (11 سپتامبر 2010) نیز در جریان این سبک جدید نابردباری ها قرار داشت، حادثه ای که تمام آزادگان جهان و بویژه مسلمانان را متأثر ساخت. یک کشیش افراطی در یک کلیسای بسیار معمولی در فلوریدای امریکا طرح آتش زدن ...

جمهوری اسلامی ایران، نظامی است که بر پایه مبانی اسلامی و شیعی بنیان گذارده شده و از آن نظر که دولتی اسلامی است، سیاست خارجی آن نیز بر اصول اسلامی مبتنی است. این اصول تعهداتی را بر عهده دیپلماسی ایران می نهد که یک کشور غیر اسلامی در صحنه بین الملل مجبور به ایفای آن نیست. از سوی دیگر کشور ایران، کشوری است همچون دیگر دولتهای جهان و در عرصه سیاست خارجی دارای منافعی می باشد. بنابراین باید قوانین بین...

قاعده اضطرار اشاره به حکمی دارد که در صورت حصول حاجت شدید برای شخص مضطر، حکم به رفع احکام ثابت برای آن فرد می‌شود. اما اباحة ناشی از این رفع حکم از نظر عقل مطلق نبوده، بلکه مقید به مقدار و زمان است. این قاعده از قواعد کاربردی و مهم در فقه است که با وجود طرح آن در قرآن کریم، در منابع معتبر قواعد فقهی به آن کمتر پرداخته شده است. بنابراین، بیان تفصیلی نظریات مطرح در فقه و نقد و بررسی آن‌ها ، ما را...

مفهوم تقصیر، همانند سایر پدیده های اجتماعی، در حال حرکت و تغییر است و باید آن را تابعی از عدالت شمرد؛ عدالتی که اقتضای آن با تغییر شرایط زندگی دگرگون می شود. عوامل مادی و اقتصادی و فلسفی و اجتماعی هر کدام در تغییر شرایط زندگی سهمی مؤثر دارد؛ ولی، جز در موارد استثنایی و انقلابی، عوامل اقتصادی و مادی در این حرکت پیشتاز است و توجیه مناسب اخلاقی و فلسفی را به دنبال خود می کشد. در این فرایند تاریخی،...

احکام کیفری مانند سایر احکام شرعی، همواره تابع مصالح و مفاسدند. بی‌ تردید، یکی از اصلی‌ ترین مؤلّفه‌ های مؤثّر در احکام کیفریِ حکومتی، «قاعده ‌مصلحت» است که خود از عوامل متعدد دیگری تأثیر می‌ پذیرد. قاعده‌ مصلحت مانند برخی قواعد دیگر همچون قاعده‌ «نفی حرج»، در حالت تزاحم، بر ادله‌ احکام اولیه تفوّق دارد. در این نوشتار برآنیم تا ضمن تبیین قلمرو این قاعده در احکام کیفری، به نقش کاربردی و تأثیر مصلحت‌...

در مقوله نظارت شرعی، عملکرد بانک‌ها باید از دو جهت تحت کنترل قرار گیرد: اول از جهت صحت شرعی قراردادهای بانکی به این صورت که در مورد رعایت ضوابط و شرایط شرعی نظارت صورت گیرد تا مبادا خللی در انعقاد آن صورت گیرد. دوم از جهت اعتماد به اقوال و اعمال مشتریان نسبت به ایفای تعهدات و عمل به موضوع قرارداد. در برابر هر دو نوع نظارت، محدوده‌ای به نام اصل صحت وجود دارد. آگاهی از چارچوب اصل صحت مشخص می‌...

یکی از پیچیده‌ترین مسائل فلسفی و کلامی، مسألة جبر است و اختیار. این مسأله هرگاه با مسائلی دیگر چون «جبر و تفویض»، «خیر و شر»، «حق و تکلیف» و نظایر آن‌ها گره بخورد، پیچیده‌تر می‌شود. مولانا در خلال مثنوی و دیوان شمس تبریزی این مسألة غامض را با چاشنی اندیشة چاره‌جوی و ذوق سرشار خود شکافته و هرچند پاسخی روشن برای آن نیافته، لیکن به‌تر از هر متکلمی در این عرصه پر تزاحم ظاهر شده است. این مقاله، نظری...

در شعر نو ایجاز با جهت‌گیری جدید و ساختی متفاوت ظهور کرده است. شاعران معاصر رویکرد به نمادگرایی را عاملی برای ایجادِ ایجاز و فشردگی هنری یافته‌اند و به‌کمک این ترفند هنری و بلاغی، حوزۀ مفهومی شعر خود را وسعت بخشیده و تزاحم و تراکم تصویری را که از عیوب شعر پیشینیان بود از شعر خود دور ساخته‌اند. در این نوشتار با بررسی ویژگی‌های ایجازی نماد همچون نداشتن قرینه، اتحاد تصویر و اندیشه، بی‌کرانگی و ابها...

مطلوبیت شرعى افزایش جمعیت مسلمین و تحقق آن به عنوان سیاست کلى نظام، تنها با تشکیل خانواده و ترغیب به فرزندآورى بیش‏تر است. دو دسته ادله شرعى، این فرضیه را اثبات مى‏کند: دسته اول، آیات و روایات مربوط به مسائل خانواده است; و دسته دوم، ادله‏اى است که به امور دیگرى همچون بیان نعمت‏هاى دنیوى و وصف جامعه اسلامى به عزّت‏مدارى و مانند آن مى‏پردازند. ادعاى تلازم دائمى میان افزایش جمعیت و بروز نابسامانى‏ه...