چکیده حیات علمی ـ آموزشی هرات تحت سلطه ی هر یک از دولت های متقارن چون صفاری( 248-287ق)، سامانی( 204-395ق)، غزنوی(384-431ق) و سلجوقی( 431-552ق) دارای مشخصه های متفاوتی بود. بدون تردید عوامل گوناگونی در ایجاد مشخصه های علمی ـ آموزشی هر دوره نقش داشته است. عوامل سیاسی، مذهبی و اجتماعی سه متغیری است که بیشترین تأثیر را در ایجاد ویژگی های علمی هر یک از این دوره های زمانی داشته است. از این رو، پژوهش...

اخوان المسلمین، به عنوان یکی از قدیمی ترین احزاب سیاسی-مذهبی درخاورمیانه، طی دو دهه گذشته توانسته است موفقیت های سیاسی چشمگیری را در برخی از کشورها از جمله درترکیه ومصر بدست آورد. مصر به عنوان خاستگاه این حزب سیاسی، با برکناری دیکتاتوری نظامی درسال2010، به پایگاهی برای اعمال قدرت اخوان المسلمین، پس از84 سال مبارزه وفعالیت، تبدیل شد. پیروزی محمد مرسی، نامزد جماعت اخوان المسلمین در انتخابات ریاست...

تحول ساختاری تشیع امامی در طی دو قرن و نیم حضور ائمه و تبدیل جمعیتی پراکنده و غیرمتشکل به سازمانی تشکل یافته و سازماندهی شده، موضوع مهمی است و عوامل ایجاد این تحول، درخور بررسی است. مدیریت و رهبری ائمه، یقیناً اساسی ترین عامل تحقق این امر بوده است. در تبیین شاخصه ها و مؤلفه های این رهبری، نوع قرائت ائمه از دین و دین ورزی و نیز محتوای جامعه نگر آموزه های ائمه، نقشی اساسی در شکل دهی اندیشه ی اجتما...

ساختار اجتماعی ایرانِ عصر صفوی، با تأثیرپذیری از سیاست‌های پادشاهان صفوی، دیگر پذیرای تحرکات سیاسی ـ اجتماعی طرایق صوفیانه نبود. طریقت نوربخشیه با مشاهدة حرکت صوفیان صفوی از محراب به‌جانب تخت سلطنت، تداوم محبوبیت و آزادی عمل اجتماعی خویش را در خطر دید. مرشدان نوربخشی تقریباً هم‌زمان با صفویان، به‌منزلة یک طریقت صوفیانة شیعه‌مذهب، در قلمرو تیموریان اعلام موجودیت سیاسی کردند، اما درادامه نتوانستند ...

مقاله حاضر در پی آن است که دسته بندی جناح های سیاسی در درون هیئت حاکمه جمهوری اسلامی را ریشه یابی کند. این دسته بندی ها نخستین بار در سال ???? آغاز شدند که جمعی از روحانیون متمایل به جناح چپ که در بازوی سیاسی روحانیت یعنی تشکل «جامعه روحانیت مبارز» فعال بودند، پس از طی یک دوران طولانی اختلاف نظر با همکاران خود، تصمیم به تغییر تشکیلات و روش سیاسی گرفتند و از جامعه روحانیت مبارز انشعاب کرده، تحت ...

توجه به مفهوم ارتباطات سنتی و پژوهش دربارة نقش آن در تحولات اجتماعی  ـ سیاسی شیعه می‏تواند، ضمن بازشناسی هویت اجتماعی شیعه، ما را به شناخت عمیق‏تر ابزارهای ارتباطی سنتی و کارکردها و قابلیت های آن در جوامعی با فرهنگ شفاهی، به ویژه جامعة ایران، رهنمون سازد. این مقاله می‏کوشد با توجه به منابع و مآخذ حوزة فرهنگ و ارتباطات، ضمن پرداختن به چگونگی نقش آفرینی و جایگاه ظرفیت‏های ارتباطات سنتی تاریخ اجتم...

امین الاسلام ابوعلی طبرسی، از جمله‌‌ی شخصیت‌‌های قرون 5 و 6 هجری است که در حفظ و پویایی اسلام و مکتب شیعی و رفع تنش‌‌ها و مناقشات مذهبی تأثیرگذار بوده است. پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که آیا اندیشه‌‌ی سیاسی ابوعلی طبرسی تحت تأثیر شرایط حاکم برزمانه‌‌ی خود و تشدید اختلاف‌ها و ناملایمات عصر وی با رویکردی ائتلافی ارائه شده است؟ این پژوهش با بهره‌گیری از مدل تحلیل توماس اسپریگنز ـ که معطوف به بحر...

حظی علم الحدیث الشریف ـ السنه المطهره الشامله لأحادیث الرسول الأکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) وعترته الطاهره (علیهم السلام) ـ باهتمام خاص من قبل العلماء ؛ لما له من الأهمیه البالغه فی تشکل الثقافه والحضاره الإسلامیّه ، ولأنّه المصدر الثانی ـ بعد القرآن الکریم ـ لاستنباط الأحکام الشرعیه . فعنی علماء الرجال بنقد أسانید الروایات وتتبع أحوال الرواه ودراسه التقییمات الرجالیه ؛ باعتبار أنّ ذلک یمثّ...

چکیده ارجان یکی از مهمترین کوره های ایالتی دوره ساسانی در جنوب غربی ایران بود که در دوران اسلامی نیز رشد و گسترش مضاعفی یافت. سلسله هایی چون صفاریان، آل بویه، سلجوقیان و اتابکان براین منطقه حکمرانی نمودند. اعراب مسلمان طی سالهای18تا23ه.ق تمامی منطقه ارجان و رستاق های وابسته به آن را فتح نمودند. در این منطقه مذاهبی چون زرتشتی، مسیحیت و صابئی بیشترین جمعیت از ساکنان را به خود اختصاص دادند. پس از ...

جریان وهابیت که در پی بسط اندیشه‌های محمد بن عبدالوهاب در نجد شکل گرفت و پس از انعقاد پیمان همکاری او با محمد بن سعود، وجهه‌ای سیاسی پیدا کرد، تاریخ پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته است. همراهی و تعامل دو جناح مذهبی و سیاسی حکومت سعودی از موضوعات جذاب برای تحقیق در تاریخ وهابیت است. جناح مذهبی از ابتدا به قدرت و حمایت جناح سیاسی برای نشر وهابیت محتاج بوده و جناح سیاسی نیز نیازمند کسب مشروعیت و م...