به تقریب می توان گفت که حدود یک قرن و نیم از ترجمه کامل مقدمه ابن خلدون به زبان فرانسوی می گذرد. از آن پس تاکنون علاوه بر اینکه این کتاب به زبانهای مختلف ترجمه شده بلکه محتوی آن نیز محل بحث و گفتگو میان صاحبان فکر و اندیشه بوده است. استادان‘ دانشجویان و محققان هر یک با دیدگاههای مختلف محتوی مقدمه را بررسی کرده اند و بر نو و ابتکاری بودن اندیشه ابن خلدون صحه گذاشته اند. با وجود این همه مفسران ان...

ابن میمون و قاضی سعید قمی با تأکید بر تباین کامل خدا و خلق و اینکه خداوند موجودی به کلّی دیگر است، به نفی صفات ازذات خداوند پرداخته و در تحلیل معانی آنها نیز به گونه ای پیش رفته اند که به همین امر می انجامد. ایشان در بحث معنا شناسی صفات ذاتیِ نسبت داده شده به خداوند، دو مؤلّفه باور به اشتراک لفظی و تفسیر سلبی را ارائه کرده اند. البته قاضی سعید با الهام از حدیث، مؤلّفه سوّمی زیرعنوان اثبات مثمرات را ...

چکیده تأویل به عنوان روشی برای بیان مقاصد ومفاهیم قرآنی در ساختار تفاسیر روایی وعرفانی قابل بحث وبررسی است. هریک از تفاسیر یاد شده با استفاده از روایت ظهر وبطن، ظهر تفسیر وبطن تأویل را دانسته و دست به تأویل زده است که بر اساس مبانی، پیش فرض هاوگرایش های فکری مفسران نگاه های متفاوتی در رابطه به تأویل دارند. تأویل های انجام شده در تفسیر صافی از نگاه تعداد محدود، از نظر ساختار، به تک تک واژه ها ب...

ابوالقاسم علی بن الحسین بن موسی مشهور به سید مرتضی و ملقب به علم الهدی و ذوالثمانیین ، از بزرگان علمای شیعه امامیه است . سید مرتضی ، متولد 355 و متوفی 436 هـ . ق ، برادر سید رضی ( ره ) گرد آورنده نهج البلاغه است . نسب شریف وی از سوی پدر به امام موسی بن جعفر (ع) و از سوی مادر به امام علی بن الحسین می رسد . وی در ادب ، فقه ، اصول فقه ، کلام ، تفسیر ، حدیث و رجال و سایر علوم عصر خود ، سر آمد زمان ...

ابن رشد را عقیده بر آن است که ابن سینا در برهان وجوب و امکان تحت تاثیر متکلمین بوده و بر مشرب آنان مشی کرده و برهانی اقناعی آورده است بخصوص که از مفهوم واجب الوجوب بالغیر که معنای محصلی ندارد در تقریر این برهان استفاده کرده است نویسند مقاله ضمن تقریر استدلال های این دو فیلسوف چنین نتیجه گرفته که تقریر ابن رشد نه تنها مبتنی بر وجوب و امکان نیست بلکه به بیان متکلمین در برهان حدوث نزدیک می شود ز...

ابن جریر طبری صاحب تفسیر «جامع البیان عن آی القرآن» در تفسیر آیات به مسئله اختلاف قرائات توجه داشته و با ‏توجه به ضوابط و معیارهای خود یکی از وجوه قرائت را اختیار کرده است. با تأمل در مواردی که ابن جریر یک وجه از ‏قرائت را اختیار کرده، در می یابیم وی در بسیاری از موارد هماهنگی قرائت با سیاق را مؤید یک وجه از قرائت دانسته و ‏بر اساس آن قرائت خود را اختیار کرده است.‏ با توجه به اهمیت موضوع، این ...

در این پژوهش سعی شده تا جایگاه روایات در تفسیر زاد المسیر مشخص شود. در واقع با بررسی روایات موجود در این تفسیر، به دنبال معیار و ملاک های ابن جوزی در نقل روایات و برخورد وی نسبت به رد یا پذیرش روایات بودیم. از آن جا که ابن جوزی در زمینه ی روایات جعلی کتاب «الموضوعات» را نگاشته و این اقوال را از محدوده ی روایات جدا کرده، بررسی روایات در کتاب تفسیری اش، ارزش مند است؛ از این جهت که معیارها مقایسه ...

دو تفسیر اصلی برای تصدیق وجود دارد نخست تفسیری است که ما آنرا تفسیر اسنادی تصدیق خواهیم خواند و دیگری تفسیری است که می توان آن را اذعان به واقعیت داشتن معنای قضیه نامید مطابق تفسیر نخست تصدیق عبارت از نسبت دادن چیز یبه چیزی (جعل الشی شیئا) است این تفسیری است که به حکما منسوب است و خواجه نصیرالدین طوسی به دفاع از آن پرداخته است تفسیر دوم نظری است که ابن سینا و بهری پذیرفته اند و قطب رازی در براب...

پژوهش حاضر نیز به دنبال بررسی کارکرد و نقش دین در عرصه های مختلف جامعه از دیدگاه ابن سینا بوده است. از آن جا که نوع نگاه و تبیین و تفسیر اندیشمندان و جامعه شناسان به دین و جامعه مختلف است، در ابتدا لازم شد به تعریف دین و جامعه و رابطه ی میان آن دو از دیدگاه ابن سینا پرداخته شود و سپس کارکردهای دین در درون جامعه از دیدگاه ایشان بیان گردد. حاصل بحث چنین شد که ابن سینا وجود دین را امر قدسی از جانب...