تلاش و کوششی که در این تحقیق به انجام رسیده، این است که دیدگاه های دو اندیشمند جهان اسلام را در باره نسبت عقل و دین مورد بررسی و ارزیابی قرار داده است. نگارنده کوشیده است که دیدگاه ها و نظرات هر کدام را از مجموعه آثار و نوشته های آنان به اندازه توان علمی خود در باره نسبت عقل و دین مورد بحث و بررسی قرار دهد، بررسی رابطه عقل و دین یکی از بحث های دیرینه در میان دین پژوهان و فلاسفه بوده است که هر ک...

پژوهش حاضر متشکل از سه بخش کلیات، مبناگرایی اسلامی (علامه طباطبایی و استاد مصباح) و رابطه علم حضوری و مبناگرایی است. در بخش اول به مبادی تصوری مسأله، یعنی تبیین مبانی، ارزش، شناخت، و دیدگاه های مختلف درباره معیار و نقد آن ها پرداخته شده است و در اخیر به دیدگاه برگزیده که همان مبناگروی عقل گرا است پرداخته ایم. در بخش دوم مبناگرایی اسلامی را به طور فشرده به رشته تحریر درآورده ایم و در آن بداهت و ...

ابن‌قبه یکی از تأثیرگذارترین معتزلیان در اوایل سده چهارم هجری است که شیعه شد و منظومه معرفتی خاصی در بحث امامت مطرح کرد. این اندیشه‌ها، که می‌توان آنها را در مدرسه بغداد رصد کرد، در برخی جهات، با قرائت مرسوم و مشهور از بحث امامت ـ به‌ویژه در صفات ائمه ـ متفاوت بود و برخلاف جریان حدیثی امامیه، نوعی نگاه حداقلی به ویژگی‌هایی امام داشت. حال با توجه به دیدگاه‌های خاص ابن قبه،به نظر نمی‌توان ابن قبه...

کتاب تأملات متداول ترین و پرخواننده ترین متن فلسفی در دوران جدید بوده و فیلسوفان با هر مشرب فلسفی آن را در مد نظر قرار داده اند و هستۀ اصلی برنامه های درسی فلسفه را تشکیل داده است، تا جایی که نه تنها اهل فلسفه بلکه بیشتر فرهیختگان با این اثر کمابیش آشنایی دارند. هیچ کتابی در تاریخ فلسفه به اندازۀ این کتاب کوچک به نسبت حجمی که دارد، مهم و مؤثر نبوده است. بی گمان یکی از علل اصلی موفقیت این اثر اف...

بحث «خدا» و «وجود» در فلسفۀ مدرسی به‌هم گره می‌خورند. در متافیزیک سوآرز، «وجود» معانی مختلف و تقسیمات متفاوتی دارد و بررسی جایگاه «وجود» در خداشناسی سوآرز به بررسی معانی وجود به‌عنوان موضوع متافیزیک و تقسیمات وجود در خداشناسی نیاز دارد. پرسش ما این است که وجود مدنظر در موضوع متافیزیک سوآرز، چه نسبتی با وجود در بحث خداشناسی او دارد. آیا وجود در متافیزیک (جلد نخست مباحثات) با وجود خدا (بخش دوم مب...

عین الله خادمی*      از سقراط و حتی در نزد افلاطون به صورت یک مسأله جدی و واضح فلسفی مطرح نبوده است، گرچه می‌توان در آثار آ‌ن‌ها، برای این نظریه مؤیداتی یافت. ارسطو به صورت واضح و جدی نظریه غایت انگاری را مطرح کرده و نظریه او تقریباً بلامنازع تا پایان قرون وسطی به حیات خویش ادامه داده و از سوی فیلسوفان مدرسی به ویژه سن...

لایب ‌نیتس فیلسوفی عقل‌گراست که فلسفه ‌ا‌ش نظام‌مند ، منسجم ولی متفاوت با سایر عقل‌گرایان است . اکثر عقل‌گرایان ، مخالف دیدگاه ارسطو هستند. در این مقاله اختلاف منظر آنها با ارسطو و دیدگا‌ه مدرسی بر سر موضوع « جوهر » مد نظر قرار گرفته و به این سئوال ‌ها پاسخ داده شده است که چرا لایب‌نیتس، بر خلاف سایر عقل‌گرایان، مخالفتی با ارسطو ندارد ؟ چگونه مُنادولوژی لایب‌نیتس علیه دکارت و تعریف او از جوهر دو...

محمّد تقی تهرانی متخلّص به « تشنه » خواهرزاده ی مهدی بیک شقاقی در سال 1210 هجری قمری در مراغه متولّد شد .او از شاعران عهد فتحعلی شاه و ناصرالدّین شاه قاجار بود . از خانواده و بستگان او هیچ اطّلاعی در دست نیست . از تشنه دیوان اشعاری به جا مانده که شامل 1379 بیت مثنوی ، 20 غزل ، 34 قصیده ، 1 ترکیب بند ، 14 قطعه و 22 رباعی است و چنانکه از نتایج طبعش پیداست شاعری توانا بوده است . موضــوع قصاید او بیــشت...

سخن از انسان است. انسانی که معمای بزرگ قرون و اعصار بوده و از قدیم الایام مورد توجه مذاهب و فرهنگ های بسیاری قرار گرفته است و کمتر نظام فکری و فلسفی را می توان یافت که به گونه ای به شناسایی انسان و عوارض آن نپرداخته باشد. آری سخن از انسان است. انسانی که عضو فعال و موثر این جهان بوده و با هستی داد و ستد پیگیر دارد .او با چنین تعاملی، زمینه ی صعود یا سقوطش را فراهم می سازد! چرا که انسان موجودی اس...

عصر معاصر آغاز تحولاتی شگرف در سطح جامعه ی انسانی است که این تحولات در عرصه ی روابط انسانی به صورت برجسته آشکار گشته و شعر را تحت تأثیر خود قرار داده است.شعر دوران معاصر،پژواک همه ی جریاناتی است که انسان آن را تجربه نمود و به عنوان اصلی ترین شاخصه انتخاب گردید. حافظ ابراهیم و ملک الشعرای بهار هر دو به مضامین اجتماعی چون فقر، زن، حجاب، وطن، دین، ظلم ستیزی و... و مضامین سیاسی مانند جنگ، تاجگذاری ...