مورخین یونانی مانند هردودت آغاز حکومت های وابسته قلمرو هخامنشی، ساتراپی ها را از دوره حاکمیت داریوش اول می دانند، در صورتی که اصطلاح ساتراپ از دوره کوروش و کمبوجیه نیز رواج داشته است؛ بنابراین اگر آغاز حیات امپراتوری هخامنشی را از سال 559 ق.م، سال به قدرت رسیدن کوروش دوم، و پایان آن را سال 332 ق.م، فتح ایران توسط اسکندر مقدونی، بدانیم در این 227 سال توسعه قدرت سیاسی و نظامی امپراتوری هخامنشی تع...

جای خالی پژوهش در باب تأثیر شاهنشاهی هخامنشی بر ایالات شرقی از یک سو ناشی از سکوت نویسندگان کلاسیک در پرداختن به این سرزمین هاست و از سوی دیگر به کمبود آثار باستان شناختی مربوط به هخامنشیان در منطقة مزبور بازمی گردد. در مقالة حاضر، به یاری آثار یادمانی و مدارک اقتصادی و اداری به دست آمده از مراکز شاهنشاهی، نظیر کتیبه های سلطنتی، نقوش برجستة یادمانی و اسناد اداری و نیز آثار باستان شناختی سعی شده...

آنچه در این تحقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد، نگاهی است گذرا به پیشینۀ کاوش‌های باستان‌شناسی هیئت‌های خارجی‌ در ایران و غارت آثار باستانی کشور تا زمان کشف لوحه‌های هخامنشی در تخت جمشید و ارائۀ اسنادی از مالکیت‌ ایران بر لوح‌های مزبور. اهمیت اسناد مورد ارائه در این مقاله، آن است که این اسناد، امانی بودن لوح‌های هخامنشی‌ را در بنگاه خاوری دانشگاه شیکاگو و نیز تعداد دقیق آن‌ها را بیان می‌کند.

محمد محمدزاده اصل[1] ، دکتر منوچهر طباطبائی مؤتمنی [2]، دکتر هیبت اله نژندی منش[3] دکتر منوچهر توسلی نائینی[4]، دکتر حسین مسعودنیا[5] چکیده عدم تمرکز اداری یکی از برترین و شگفت­ترین دستاوردهای حقوق عمومی در عصر کنونی به شمار می­رود. بدیهی است با توجه به عنوان کتاب، یعنی شوراهای اسلامی، منظور نوع خاصی از عدم تمرکز یعنی عدم تمرکز محلی است که بر مبنای حوزه­های جغرافیایی شکل می­گیرد. در حقوق ادا...

عدد سه در اغلب مذاهب، فرهنگ‌ها و اساطیر ملل با مفهوم نمادین خود یعنی کمال، اتمام و بسیاری و برای نشان دادن نهایت نیکی و یا بدی به‌کاررفته است. وجود سه‌گانه‌ها یکی از مصادیق کارکرد این عدد در شاهنامه است و اسطورة ضحّاک یکی از بهترین نمونه‌های آن به شمار می‌رود. نتایج حاصل از این مقاله که به شیوة کتابخانه‌ای و با هدف بررسی سه‌گانه‌های نمادین داستان ضحّاک و تقابل آن‌ها نوشته‌شده­است، نشان می‌دهد که ...

شبی که جرواسک نخوانَد، نوشته‌ی جمشید خانیان، یکی از آثار برجسته در حوزه‌ی رمان نوجوان است که توجه بسیاری از منتقدان و خوانندگان را برانگیخته است. ازآنجاکه زبان، اصلی‌ترین ابزار نویسنده برای آفرینش متن ادبی است، در پژوهش پیش‌ِرو، زبان این رمان در سه سطح واژگانی، نحوی و بلاغی بررسی شده تا ویژگی‌های بنیادی آن شناسایی شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های زبانی این رمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: فراوانی ف...

هدف پژوهش پیش رو، بررسی تاریخچة حسابداری با استفاده از کتیبه های باروی تخت جمشید است. شصت‏و‏پنج لوح حسابداری از 2087 کتیبة منتشر‏شدة ریچارد هلک (1969) و یک لوح از صدوپنجاه کتیبة منتشر‏شدة عبدالمجید ارفعی (1387) مورد بررسی قرار گرفت. لوح‏ها مربوط به سال های سیزدهم (509 پ.م) تا بیست وهشتم داریوش هخامنشی (494 و 493 پ.م) است. گل‏نبشته هایی که مضمون حسابداری دارند با رویکرد زبان شناسی ایلامی، از جنب...

باغ های کرمان همچون بخش عمده ای از میراث گرانبهای آن ، مهجور و مغفول مانده و بسیاری از آنها به غارتِ جهل و طمع وبی توجهی رفته اند. باغ فتح آباد و بیرم آباد متعلق به دو دوره تاریخی که در دو ناحیه از شهر کرمان قرارگرفته اند ، به لحاظ ساختار ، وجوه تشابه فراوانی با یکدیگر دارند . این باغ ها از معدود و شاید تنها باغ های ایرانیِ موجود هستند که در آنها دو عمارت وجود دارد و این سبب شده تا تفاوت هایی با ...

از جمله بناهای مهم نقش رستم در نزدیکی تخت جمشید که از نظر مذهبی وتاریخی دارای اهمیت بسیار است کعبهی زرتشت میباشد. بنای کعبه زرتشت اگر چهمربوط به عصر هخامنشی است ولی کتیبههای شاپور اول و کرتیر بر دیواره این بنا سبباهمیت بیشتر آن برای شناخت تحولات عصر ساسانی شده است. اهمیت کتیبه تاریخیشاپور اول که به سه زبان پهلوی اشکانی، پهلوی ساسانی، و یونانی نگاشته شده اطلاعاتگرانقدری را مربوط به عصر ساسانی در...

از آنجا که بخش عمدة تاریخ نقاشی ایران را کتاب‌آرایی‌ تشکیل می‌دهد، برای ریشه‌یابی سابقة تصویری بسیاری از مضامین، همچون اساطیرِ ایران باستان، باید به این منابع مراجعه کرد. جمشید یکی از شهریاران مطرح اساطیری با ریشه‌های هند و ایرانی است که در شاهنامه‌های مصور بسیاری به تصویر درآمده ‌است. مجلس پادشاهی جمشید که در شاهنامة بایسنقری و مکتب هرات و در عهد تیموری خلق شده، از جمله سرآمدان آثاری با این مضم...