گزارشی از تأثیر شگرف قرآن نسبت به سایر منابع معرفتی، بر اندیشه امام علی(ع) است. نویسنده پس از شمارش منابع معرفتی امام از قرآن به عنوان مهم ترین منبع یاد می کند و سپس از گونه های تأثیر قرآن سخن گفته و آن را به دو قسم مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می کند و گونه دوم را در دو محور دسته بندی می کند: 1. ایجاد دیدگاه های کلی 2. تبیین معارف و مفاهیم. از محور نخست به عناوینی چون: بینش ارزشگذاری، نگاه آینه ای...

مسئلۀ‌‌ وحی و نقش نبی در آن، از مسائل بسیار مهم در میان اندیشمندان اسلامی است و در این میان، فارابی نخستین کسی است که به‌گونه‌ای روشمند، به تحلیل بحث وحی و نبوت پرداخته است. او تبیینی معرفت‌شناسانه از وحی دارد و معتقد است که عقل مستفاد نبی پس از تعالی و اتصال با عقل فعّال، معرفت وحیانی را دریافت کرده و به مدد قوۀ‌‌ تخیل به حقایق و امور معقول، صورت می‌بخشد. ابن سینا نیز ضمن وارد کردن قوه‌‌ حدس در...

آدمی برای شناخت واقعیت ها از چهار روش حسی تجربی، نقلی وحیانی، عقلی برهانی و شهودی عرفانی بهره می برد و از همین رهگذر، علوم گوناگونی را محقق کرده است که در بین آنها فلسفه و عرفان نظری، از روش عقلی برهانی استفاده می کنند. روش عقلی، حقایق کلی را که با تفسیر و انتزاع از محسوسات خارجی به دست می آید و نیز محصول شهود عرفانی را، با برهان و استدلال تعلیل می کند. عرفان نظری صرف تبیین و گزارش مشهودات عارف...

دانشمند و عارف نامدار فرانسوی پاسکال سالها پس از عارف بزرگ ایرانی‘مولوی رومی‘وجود بشر را به نی تشبیه کرده است . وی در ضمن آثار خود از حقایق دینی سخن رانده و ثابت کرده است که میان این حقایق و علم و فلسفه کمال رابطه نزدیک و قرابت انکارناپذیر وجود دارد . کسانی که جویای سعادت می باشند‘برطبق اصول منطق باید راه دین را پیش گیرند و از سرچشمه فیاض معارف الهی سیراب گردند. تنها دین قادر است طبیعت و ماهیت...

اسلام که به معنای تسلیم در برابر اوامر و نواهی خداوند است دارای درجات و مراتب مختلفی است و چون وجود آدمی به تدریج تحول می یابد، مراتب مختلف اسلام نیز به مرور در آدمی پدید می آید. در مقابل این تسلیم، خداوند آرامش و جمعیت خاطر را به مرور به قلب آدمیان اعطاء می کند و میان آن تسلیم و این آرامش رابطه متقابل وجود دارد، علامه طباطبایی برای اسلام چهار مرتبه قائل است که در پی هر کدام، مرتبه ای از ایمان ...

قرآن، این نور پرفروغ هدایت بشری که در قالب کلام بر حضرت محمد(ص) نازل شده است از اسلوب‌های مختلف محاوره رایج در بین عقلا، من‌جمله از زبان تمثیل و نماد برای تفهیم حقایق برتر به انسان‌ها استفاده کرده است. در قرآن و از نگاه مفسران فریقین، تقابل دیرینه جبهه‌ی حق و باطل در اسلوب‌های گوناگون برای بشر بیان شده است. در این میان شاه‌بیت جبهه باطل مشرکان مکه، از واژه « اساطیر » حمل بر وقایع « مهمل » می‌کر...

ادیان بزرگ حقایق خود را نه فقط از طریق کلمات، بلکه همچنین با خلق هنرهایی متناسب با دیدگاه خود اظهار می‌کنند. هنر اسلامی به مثابه هنر آخرین دین بزرگ الهی، متشابهاً، درونی‌ترین حقایق اسلام را به‌واسطة صور محسوس ظاهر کرده است. هنر اسلامی پس از شکل‌گیری آن، همچنین بخش‌هایی از هنر شرق و غرب را نیز تحت تأثیر قرار داد. در دهه‌های اخیر بعضی از نویسندگان غربی اصالت هنر اسلامی را، از جمله با اشاره به بعضی...

منطق‌الطیر، شرح عشق انسان به خودشناسی و لقای پروردگار، مهم­ترین اثر عرفانی عطار در قالب تمثیل پرندگان است. مقدمه کتاب هرچند مختصر و مجزا از متن عرفانی است، به‌دلیل تداخل عرفان و تاریخ،­ اهمیت زیادی دارد. مورخ با حضور در زمان گذشته، جزءنگری، تحلیل حوادث و نقد شخصیت افراد تاریخی به کشف حقیقت علاقه‌مند و عارف ابن­الوقتی گریزان از سیاست و قضاوت است. با­وجوداین، تاریخ می­تواند، بهترین مؤید عرفان باش...

در این مقاله، رمان مدیر مدرسه با روش سبک شناسی انتقادی لسلی جفریز تحلیل شده است. مؤلفه‌های مورد نظر جفریزعبارتنداز: نامیدن و توصیف (در این رمان، صرفاً شاهد توصیف بودیم)، بازنمایی کنش‌ها، رخدادها و وضعیت‌ها (بازنمایی وضعیت‌ها بسامد بیشتری داشت)، ترادف و تقابل (ترادف صرفاً در حوزه‌ی واژگان اما تقابل در حوزه‌ی واژگان، افعال و شخصیت‌ها دیده می-شود)،مثال آوردن و برشمردن (که جهت تبیین بهتر مطالب استفاد...

  یکی از علوم کاربردی در پژوهش­های قرآنی، بهره­گیری از علم معنا­شناسی در این پژوهش­هاست. در این پژوهش تلاش بر این است که یکی از مصادیق قوة نطق در انسان یعنی مشتقات واژة «نطق» در قرآن بررسی شود. نکته­ای که در زمینة کاربرد این واژه در زبان قرآن کریم مطرح می‌باشد، این است که مشتقات این واژه در زبان قرآن کریم برای اشاره به سخن‌گفتن غیرانسان نیز به کار رفته است و این در حالی است که زبان­شناسان...