مسأله تاثیر شعر و اجتماع بر یکدیگر-به معنای امروزین- از جمله مواردی است که با تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ایران در عصر مشروطه و تغییر رویکرد شاعران به سمت مردم، در مباحث ادبی مطرح شد. این تاثیر و تأثر به ویژه در تقابل شرایط سیاسی، اجتماعی عصر مشروطه و شعر واقع گرای آن دوره نمود یافته است. بررسی این مسأله که چه میزان شعر معاصر فارسی بر بخش های مختلف جامعه ایران. تاثیر گذار بوده و چه مقدار از ...

در مقالۀ حاضر، با توسل به نظریۀ بسیج منابع چارلز تیلی، به شناسایی فرآیند بسیج در دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ایران پرداخته‎ شده‎است. در واقع، پرسش اصلی پژوهش آن است که بسیج منابع در دو انقلاب مشروطه و اسلامی، بر اساس الگوی نظری چارلز تیلی چگونه صورت‎‎گرفته‎است؟ روش پژوهش تاریخی ـ مقایسه‎ای و همچنین روش تحلیل اسنادی است. بر پایۀ پرسش‎‎های مستخرج از مدل نظری مورد استفاده، تفاوت‎ها و تشابهات ...

سیدمحمدرضا مساوات از مشروطه¬خواهان پرآوازه¬ای است که نقش برجسته¬ای در تحولات سیاسی و اجتماعی دوره آغازین مشروطه دارد. ردپای مساوات در ادوار مختلف نهضت مشروطه نشان از روحیه مبارزاتی و آزادی¬خواهی او داشته است. در این تحقیق تلاش شده است به نقش و جایگاه مساوات و تاثیرات او بر جنبش مشروطه¬خواهی پرداخته شود. هدف مساوات از شرکت و عضویت در محافل و انجمن¬های سیاسی آن زمان، از آغاز نهضت مشروطیت تا لحظه ...

پس از گذشت حدوداً بیست سال از برقراری حکومت مشروطه در ایران و هم‌زمان با رئیس‌الوزرایی رضاخان، سردارسپه، بحث تشکیل حکومت جمهوری در ایران با جدیت مطرح شد. کاهش قدرت استبدادی شاهان قاجار پس از برقراری رژیم مشروطه، نقش مؤثری در این زمینه داشت. با محدودشدن قدرت شاه سلاطین قاجار دیگر از قدرت لازم برای سرکوب آرا و اندیشه‌های جدید سیاسی بی‌بهره بودند. ضعف قدرت شاهان قاجار در زمان احمدشاه به اوج خود رسی...

مجدالاسلام کرمانی روحانی روشنفکر و روزنامه‌نگار برجستة عصر مشروطه بود که عمرش را در راه خدمت به وطن سپری کرد. وی با نوشتن مقالات متعدد در روزنامه‌ها به خصوص جریدة ادب به مبارزه با حکومت استبدادی قاجاریه پرداخت و حتی به تبعید در کلات محکوم شد؛ ولی بعد از پیروزی مشروطه‌خواهان و برپایی حکومت جدید چهار روزنامة: ندای وطن، الجمال، کشکول و محاکمات را در جهت تمجید از مشروطه و مذمت استبداد منتشر کرد. می...

شمس کسمایی نخستین شاعر نوپرداز زبان فارسی است. اشعار او در نشریاتِ هوادار تجدد و مدافع حقوق زنان و در تبریز، در زمان حکومت خیابانی در آذربایجان منتشر می‌شد. پژوهش حاضر برای بررسی نسبت شعر کسمایی با مناسبات قدرت موجود در آزادیستان، به توصیف زبان‌شناختی متن بر اساس دستور نظام‌مند ـ ‌نقش‌گرای هلیدی و تفسیر این یافته‌ها، یعنی شناسایی بافت موقعیتی و بافت میان‌متنی این اشعار، و نیز یافتن جنبه‌های ایدئ...

نظارت حکومت‏ بر هنر به دو شیوه عمده تأمینی و تعقیبی صورت می گیرد. در طریقه تأمینی، حکومت برای خلق و عرضه آثار هنری، اخذ اجازه قبلی را لازم می داند. نظامی که حق‏های هنری به ویژه حق بر آزادی بیان هنری را محدود می‏نماید. در روش دوم اما، اصل برآزادی است و حکومت پس از آفرینش و ارائه آثار هنری و صرفا در صورت مواجهه با جرم یا تخلف، ورود می‏نماید. امری که در مقاله حاضر در حقوق زمان ایران مشروطه در خصوص...

فقه سیاسی شیعه از آغاز غیبت کبری تا تشکیل سلسله صفویه در ایران لاغر ، ضعیف ، پراکنده ، مخفی و دارای ماهیتی سلبی بوده ، ولی بتدریج از حکومت صفویه به بعد و مخصوصا در انقلاب مشروطه ، توانست از تاریخ گذشته خویش گسستی ایجاد کند و به چنان تحرکی دست یابد که با عباراتی نظیر تجددخواهی شیعه ، نواندیشی دینی ، احیا فکردینی و ... توصیف شود.

حکومت مشروطه ی ایران در زمان مظّفر الدین شاه در اثر تلاش گروه ها و طبقات زیادی از مردم به وجود آمد. دوره ی مشروطیت از نظر سیر تحولات اجتماعی و سیاسی، دوره ای پرجنب و جوش و نیز دوره ی آشنایی با پیشرفت کشورهای اروپایی و انقلابها و تحولات فرانسه روسیه است. در این بین شاعران و نویسندگان به عنوان قشری از روشنفکران جامعه، مسئولیت آگاه کردن مردم نسبت به تحولات آن روز را بر عهده داشتند، زیرا مشروطیت در ...

گسترش فرآیند تقلیدی و وارداتی ناسیونالیسم در ایران که با توجه به شرایط خاص ایران و بستر سیاسی، فکری و اجتماعی اواخر دوره ناصری با تجدد خواهی در هم آمیخته و وجه غالب آن برقراری یک حکومت ملی مستقل و رفع استبداد و کوتاه کردن دست بیگانگان در امور داخلی ایران بود نهضتهای چندی همچون قیام تنباکو و انقلاب مشروطه را به وجود آورد. با همه تحریفات و انحرافات در جریان مشروطه و حاکمیت ملی و تضاد ارزشهای ناسی...