یکی از مسائل مهم در حوزۀ تحقیقات دینی، تبیین ماهیت و کیفیت رابطۀ انسان و خداست، به‌ویژه که در بسیاری از ادیان، سعادت نهایی انسان در گرو برقراری ارتباط صحیح با خداوند دانسته می‌شود. در این زمینه، آیین زرتشتی با رویکرد خاصی که به خدا، نظم عالم، جایگاه هستی‌شناختی انسان و اخلاقیات دارد، دیدگاه پیچیده‌ای در این خصوص دارد و به جوانب مختلفی دربارۀ رابطۀ انسان و خدا پرداخته است. این پژوهش با هدف بررسی...

نیایش "یثااهووئیریو / اهونور"  (yaJ ā ahū vairiiō / ahunawar) مقدس‌ترین و شاید باستانی‌ترین نیایش زردشتیان است که احتمالاً پیش از بازنویسی اوستا در دوران ساسانی، درآمدی بر گاهان بوده است. این قطعة منظوم ویژگی‌های کنایی گاهان و سنگینی معانی آن را دارد و در وزن همانند "اهونودگاه" سروده شده است، ولی در اوستای کنونی، بند سیزدهم از یسن بیست و هفتم است. دعای اهونور از جهت درون‌مایه در بردارنده معانی ژ...

یکی از موضوعات بحث برانگیز در دین زردشتی مسئله طهارت و انواع مطهرات است. در این باره پژوهشگران دین نظرات متفاوتی ارائه کرده اند. در این پژوهش برانیم با نگاهی همه جانبه این مسئله را بررسی نماییم. بر این اساس ابتدا به معرفی موضوع، دسته بندی و مرور منابع و شرح پاره ای از اصطلاحات پرداخته شده است. در ادامه با بررسی سیر تاریخی مسأله ی طهارت، فلسفه و سابقه ی آن در ادیان و فرهنگ های اقوام قدیمی نشان د...

گاهان به عنوانِ کهن ترین سند زبان و دین ایرانی مورد توجه مترجمان و مفسران قرار گرفته است. در این پژوهش کوشیده می شود که با مقدمه، آوانویسی، برگردان فارسی، یادداشت ها و واژه نامه ریشه شناختی به بررسی هات 28 و 29 از گاهان پرداخته شود. این پژوهش در پنج فصل ارائه شده است. فصل نخست مقدمه ای بر اوستا و گاهان، فصل دوم مروری بر تحقیقات انجام شده، در فصل سوم متن هر بند با خط اوستایی، آوانویسی و ترجمه آن،...

دست‌نویس اوستایی کتاب‌خانة ملی ملک یکی از نادر دست‌نوشته‌هایی است که گلدنر نیز در تصحیح اثر معروف خود از آن استفاده نکرده است. دست‌نویسی است با ویژگی‌های خاص گروه هندی که به‌دست هیربدی هیربدزاده از پارسیان هند به نام داراب پسر رستم در 1102 ی/1732 م پدید آمده است. پزشک و مجموعه‌دار انگلیسی سمیوئل گایزه (Samuel Guise) سدة 19م آن را از هند به لندن برد. در حراج سال 1812 م به فروش رفت و تا سال 1998 ...

چکیده هدف از نگارش این مقاله بررسی اشتقاق دو واژۀ ایرانی میانه، یکی از زبان فارسی میانه و دیگری از زبان سغدی می‌باشد. برای واژۀ فارسی میانۀ madrm تاکنون اشتقاقی ارائه نشده و اشتقاق پیشتر ارائه شده برای واژۀ سغدی mazn نیز مورد تردید نگارندۀ این مقاله می‌باشد. با بررسی متن‌‌های حاوی این دو واژه و در نظر گرفتن فرایند‌های واجی در دو زبان فارسی میانه و سغدی برای هر یک از این دو واژه اشتقاقی پیشنه...

چکیده زردشتیان مطالعه درباره متن اوستا را بلافاصله پس از درگذشت زردشت آغاز کردند. آنچه بیان کننده تلاش آنان، در گذشته دور است، ترجمه و تفسیری است که بر اوستا نوشته اند و از آن به زند تعبیر می شود. این متن ها گاه برداشت شخصی موبدان دینی را از متن اوستا نشان می دهد، اما ساخت جمله های آن زیر تأثیر متن اوستایی است و از این رو با ساخت جمله بندی پهلوی همسو نیست، آنچه به عنوان تفسیر بر آن افزوده شده...

پیداییِ آهن در اواخر هزارة دوم پیش از میلاد بر جنبه های گوناگون زندگی قوم ایرانی تأثیر گذارد. بازنمود این امر را می¬توان در آیین¬ها و نبردهای ایشان مشاهده کرد. این مقاله به کشف آهن و بررسی تأثیر این رویداد در روایات اساطیری ایرانی می¬پردازد. نخست از میزان نفوذ آهن در اساطیر هر دوره و چراییِ آن گفت گو می¬شود. در همین راستا، ابتدا گاهان به عنوان کهن¬ترین متنِ دینیِ ایرانی بررسی و سپس به متون اوستایی ...