جایگاه و اهمیت تحریم ربا در اقتصاد اسلامی بر کسی پوشیده نیست. در مقاله پیش رو، پرسش اصلی این است که چه چیز سبب شده است که قرآن کریم ربا را به عنوان یک رفتار اقتصادی غیرمجاز و حرام معرفی کند؟ از پاسخ هایی که به این پرسش داده می شود گاه با عنوان فلسفه حرمت ربا و گاه تحت عنوان حکمت تحریم ربا یاد می شود. راهی که در مقاله پیش رو برای پاسخ دادن به این پرسش پیموده شده، با تکیه بر رویکرد شناختی بر اقتص...

   بیان‏ المعانی نخستین تفسیر تنزیلی است که در آن تمامی سوره‌های قرآن کریم را با الهام از مصحف امام علی(ع) و تکیه بر سیاق و نظم آیات و توجه به مقتضیات زمان نزول، از منظری تاریخی و بر اساس ترتیب نزول مورد بررسی قرار داده است. او بهترین روش تفسیری را روشی می‌داند که در بستر عصر نزول قرآن و بر اساس ترتیب نزول آن باشد. از آنجا که قرآن کریم به زبان عربی نازل شده، در...

اساسی‌ترین رویکرد شکاکانة خاورشناسان به وثاقت متون کهن اسلامی، در اواخر دهة 1970 از سوی جان ونزبرو ارائه شد. او با نامعتبر خواندن اسناد روایات و اطلاعات منابع رجالی و فهرست نگاری‌ها، این نظریه را مطرح ساخت که در تاریخ گذاری همه متون کهن اسلامی، حتی قرآن، باید از شیوة تحلیل ادبی استفاده کرد. تحلیل ادبی او از کهن‌ترین متون اسلامی در حوزة تفسیر، حدیث، سیره و قرآن به این استنتاج تاریخی انجامید که...

تاریخی‌نگری یکی از روش‌های فیلسوفان غربی در بررسی متون دینی است که طی دهه‌های اخیر در میان روشنفکران مسلمان نیز رواج یافته است. در این نگرش، معرفت دینی تاریخ‌مند تلقی شده و به هیچ وجه قابل تسری به زمان‌های دیگر نیست؛ به تعبیر دیگر میان دوره‌های معرفتی نوعی گسست وجود دارد. بر همین اساس قرآن که متن اصلی مسلمانان محسوب می‌شود نیز همواره در معرض تفاسیر و برداشت‌های مختلف قرار گرفته است اما هیچ‌کدام...

مستشرقان در مواجهه با مسائل تاریخ قرآن، دو رویکرد کلی- مثبت و منفی-  داشته اند. این نوشتار بر آن است دیدگاه های مستشرقان را با استفاده از روش تحلیل محتوا و با بهره گیری از ابزار طول معنایی مورد واکاوی قرار داده و به این پرسش که: فرآیند نتیجه­گیری مستشرقان در مسائل تاریخ قرآن چگونه است؟ پاسخ دهد. پژوهش حاضر نشان می دهد غالب مستشرقان، علی رغم طرح دیدگاه های مثبت، از تایید رسالت و شریعت اسلامی خو...

قرآن کریم که کتاب «مبین» و «تبیان کل شی» است، مکرر و به شیوه‌ای خاص به روایت تاریخ پیشینیان پرداخته و بر تاریخ‌نگاری مسلمین مؤثر بوده است. این کتاب آسمانی به روایت چرایی و چگونگی بعضی از وقایع پرداخته، رخ دادن شکست‌ها و پیروزی‌ها را بیان داشته و به مسائلی مثل تحریف، غلو و کتمان حقایق تاریخی اشاره دارد. تاریخ همواره مورد انتقاد، به‌ویژه از سوی خواص فیلسوفان تاریخ بوده است. اندیشمندان با طرح روش...

از واژه صابئین و صابئون سه در قرآن یاد شده است. نگرش قرآن نسبت به آیین صابئین همانند دیگر ادیان توحیدی مبتنی بر گرایش به مبدأ و معاد و رستگاری در آخرت است با این همه دیده می‏شود که مترجمان و مفسران قرآن در تبیین مفهوم این واژه و تعیین مذهب گروندگان به این آیین با شک و ابهام و به گونه‏ای سربسته و نامفهوم سخن گفته و حتی پاره‏ای از فقیهان از یادکرد این گروه در شعار اهل کتاب استنکاف ورزیده‏اند. این...

حوزه مدیریت عرصه جولانگاه نظریه ها،تئوریها،دسته بندیها،مدلها،بنیادها،تحلیلها،بررسی ها و نقدها و ارائه افکار و اندیشه های بزرگ و تحول آفرین است که اغلب این نگاهها با توجه به مقوله زمان و مکان عرضه می گردد. در این مقاله تلاش گردیده است تا با توجه به پیشینه نظری تحقیق و با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی 20 اثر مدیریتی با موضوع و رویکرد مدیریت اسلامی پرداخته شود. یافته های این پژوهش و نتایج ...

«من وحی القرآن» از تفاسیر معاصر است که تفسیر آیات قرآن را در قالبی تحرک بخش، عصری و تربیتی عهده دار گردیده است. البته در کنار این ویژگی، گزارش روایات منتسب به معصوم و دیگر گزارش­های تاریخی مرتبط با آیات، در آن نمودی نمایان دارد. مطابق بررسی صورت گرفته، تعامل فضل­الله با روایات سخت گیرانه و قابل تأمل است؛ در این مقال، عوامل سخت گیری فضل­الله در مواجهه با روایات تفسیری و گزارش­های تاریخی، و موانع...