دراین مقاله درصدد هستیم که تنوع در ترتیب واژگانی در زبانهای فارسی‘عربی‘و انگلیسی را در چهار چوب نظریه ((حاکمیت و مرجع گزینی )) تبیین نماییم و نشان دهیم که برخی از تنوعات زبانی حاصل فرآیندهای کلامی مانند ((مبتداسازی)) در انگلیسی و ((قلب نحوی)) در زبان فارسی و عربی است .ما به ویژه به تفاوت این دوفرآیند که اولی مربوط به زبان های منطبق مانند انگلیسی است ودومی مربوط به زبان های مسطح مانند عربی و فار...

این مقاله به بررسی سازوکارهای دخیل در بازبینی حالت مطلق بر روی مفعول بند متعدی و فاعل بند لازم در ساخت کنایی میپردازد. نخست دو رویکرد کمینه گرای غالب به اشتقاق ساخت کنایی (الف) حالت مطلق به مثابة حالت بینشان و (ب) حالت مطلق به مثابة حالت فاعلی معرفی میشود. سپس با استناد به شواهدی جدید از اشتقاق نحوی افعال مرکب لازم در زمان گذشته در زبان کردی و به تبع آن، با بررسی نحوة بازبینی حالت مطلق در این گ...

هدف از نگارش این مقاله، به­دست‏دادن تحلیلی جامع از نحو ساخت کنایی برپایۀ مشاهدات داده­های زبان کردی است. در این پژوهش، با استناد به سیر تاریخی فعل‏های کنایی و همچنین ذکر شواهدی از ساخت­های شبه­کنایی، مانند گزارۀ­ «داشتن»، گزارۀ «خواستن»، شکل مجهول تز فعل‏های دو‏مفعولی و نمونه­های مشابه از لهجۀ هورامی، استدلال کرده‏ایم که الگوی کنایی، در ساخت‏هایی نمایان می‏شود که فعل متعدی (کنایی) نتواند به مفع...

همپایگی پرسشواژه­ای اصطلاحی توصیفی است که در ارجاع به ساخت­هایی بکار می­رود که در آنها معمولاً دو پرسشواژه با هم همپایه می­شوند. همپایگی پرسشواژه­ای، از لحاظ توصیفی، به دو ساخت همپایگی معمول و پرسش­های چندگانه مشابهت دارد. علیرغم این شباهت­های صوری، تدقیق در این ساخت­ها نمایان می­سازد که این ساخت هم به لحاظ نحوی و هم معنایی از دو ساخت دیگر متمایز است. به‌طور مشخص، همپایگی پرسشواژه­ای، برخلاف همپ...

فرضیات بی شماری که در رابطه با طبیعت و ساختار زبان به خصوص چگونگی تعامل میان واژگان و نحو پیشنهاد شده اند، فرد را با مسئله بظاهر غیر قابل حلی مواجه می سازند. فرضیات متنوع ساختارگرایانه وضعیت دوگانه ای را به وجود آورده است: از یکسو میتوان شاهد فرضیاتی از جمله: فرضیه صرفاً ساختاری هریس بود که نقش بسیار حساس واژگان را به عنوان عنصر کلیدی فراگیری زبان نادیده انگاشته دانش مقولات ذهنی واژگانی را مجزا ...

در این نوشتار، جمله‏های اسنادی‏شده در زبان فارسی را در‏چهار‏چوب نظریه‏ای نقش‏گرا، به‏لحاظ نحوی و کار‏برد‏شناختی بررسی کرده‏ایم. هدف از نگارش این مقاله، از یک سو، تبیین ویژگی‌های نحوی جمله‏های اسنادی‏شده در‏چهار‏چوب دستور نقش و ارجاع، و از سوی دیگر، یافتن ارتباط بخش ساخت اطلاع و به‏ویژه ساخت کانون این نظریه در استفاده از این‏گونه جمله‏ها و نیز پی‏بردن به عوامل مختلف اطلاعی در به‏کار‏گیری آن‌هاست...

رساله حاضر به بررسی مفهوم نشانداری در زبان فارسی اختصاص دارد.از اینرو به تعیین نشانداری مشخصه های صرفی- نحوی پرداخته ایم. ابتدامشخصه های صرفی- نحوی مقوله های فعل شامل زمان، نمود، وجه، جهت، قطبیت، شمار، شخص؛اسم شامل شمار،اندازه، روابط دستوری؛ صفت شامل درجه و عددو ضمیر شامل شمارو شخص را به محک معیار های نشانداری کرافت( معیار ساختاری، معیار رفتاری وبسامد کاربرد) گذاشته ایم و سلسله مراتب نشانداری ا...

بررسی نحوی ساخت مجهول: رویکرد گذر پنهانی یادگار کریمی[1]مژگان عثمانی[2]تاریخ دریافت: 28/2/92                                                               تاریخ تصویب: 26/9/92 چکیدهدر این‌ مقاله، با اتخاذ رویکرد متأخر کمینه­گرا به ساخت مجهول، موسوم به رویکرد گذر پنهانی (کالینز، 2005)،  به بررسی ساخت مجهول در زبان فارسی پرداخته می­شود. فرضیة یکنواختی تخصیص نقش­های معنایی (بیکر، 1988) جایگاه زیرس...