مطالعه و بررسی آئین های سوگ در شاهنامه نشان می دهد که میان روایات داستانی شاهنامه و واقعیت های تاریخی درباره سوگ شباهت های بسیاری هست و آن رسوم هنوز هم در قسمت هایی از کشور باقی مانده است. در این مقاله سعی شده تا آئین های سوگ در حماسه را مطرح کرده و نشان داده شود که تا چه میزان این رسوم ها را بانوان اجرا می کردند، اساس کار بر پایه شاهنامه است که منبع اصلی در این موارد به شمار می رود. در بررسی آ...

در داستان شفقت برانگیز و در عین حال نغز سیاوش در شاهنامه، فقط روساخت داستان ارائه شده، اما بقایایى از اصل اسطورة بارورانة او همچنان در شاهنامه نمایان است. سیاوش درواقع خداى نباتى و بارورى ایران بوده که درپى جابه جایى و شکست اسطوره، در هیئت یک شاهزاده به حماسة ملى راه یافته است. در این جستار، ضمن بررسى تحلیلى تطبیقى سیاوش، اوزیریس و آتیس این نتیجه حاصل شد که خدایان مذکور خویشکارى هاى مشترکى داشت...

هدف مقالة حاضر آن است که نشان دهد « ساختاری تراژیک» در داستان سیاوش قابل ترسیم است. در این داستان، شاهد پرداخت تراژیک شخصیت ها،حوادث وصحنه ها هستیم.گاه حوادث داستان چنان در هم تنیده وگاه رابطة علی ومعلولی میان وقایع به گونه ای می شود که حذف یکی از آن ها لطمه ای بر کل عناصر وعوامل تشکیل دهندة اثر خواهد زد. بنابراین، با بررسی این عوامل، می توان داستان « سیاوش» را مورد بررسی و تحلیل تراژیک  قرار داد.

بی گمان شاهنامه ی فردوسی از شاهکارهای بزرگ ادبی جهان در بازنمایی موقعیت انسان در فرایند تکامل و حیات دنیوی است. نظام اخلاقی-انسانی آن، حصار جغرافیایی و نژادی را از آن برداشته و بدان خاصیتی جهانی و فرازمانی و فرامکانی بخشیده است. از نشانه های این ادعا، ظرفیت کم نظیر شاهنامه و شخصیت های آن با نمادهای جهانی و کهن الگوهای شخصیتی انسان هاست. این پژوهش به شیوه ی توصیفی-تحلیلی مبتنی بر چارچوب نظری تحل...

کشته شدن مظلومانۀ سیاوش، به دست تورانیان، باعث ایجاد نوعی سنت عزاداری در ایران شد که به سوگ سیاوش یا سیاوشان معروف است. در مناطق کرد و لرنشین آیین سوگ به نام چَمَر خوانده می شود و نحوۀ برگزاری این آیین در این مناطق یکسان است. این آیین با سوگواری برای سیاوش، شاهزادۀ محبوب ایرانیان، شباهت های فراوانی دارد. مقالۀ حاضر با هدف بررسی و توصیف آیین سیاوشان و شناخت وجوه تشابه این رسم و آیین با سوگ آیین ها...

در ادبیات فارسی، «شعر»، بیان ویژه فرهنگی، شناخته شده است و می تواند جایگزین همه اشکال ادبی و هنری دیگر باشد و به خوبی وظایف آنها را به عهده بگیرد. بی تردید «شعر» بستر بیشتر «نمایش»ها و یا به تعبیری بهتر «نمایش»گونه ها در ادبیات فارسی بوده است. این که اولین نقّالی ها و تعزیه ها به زبان شعر بوده اند گواه این ادعاست که پژوهش در قابلیت های نمایشی متون ادب فارسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در حقیق...

در داستان شفقت برانگیز و در عین حال نغز سیاوش در شاهنامه، فقط روساخت داستان ارائه شده، اما بقایایى از اصل اسطورة بارورانة او همچنان در شاهنامه نمایان است. سیاوش درواقع خداى نباتى و بارورى ایران بوده که درپى جابه جایى و شکست اسطوره، در هیئت یک شاهزاده به حماسة ملى راه یافته است. در این جستار، ضمن بررسى تحلیلى تطبیقى سیاوش، اوزیریس و آتیس این نتیجه حاصل شد که خدایان مذکور خویشکارى هاى مشترکى داشت...

زمان از مهم‌ترین عناصر روایت محسوب می‌شود که با تحلیل و بررسی آن در داستان می‌توان به نتایجی در راستای معنای اثر دست یافت. زمانِ متن و داستان و رابطۀ این دو با هم، از جمله مسائلی است که در بخش زمان روایی مورد بررسی قرار می‌گیرد. از جمله نظریه‌پردازان مطرح در زمینۀ بررسی زمان در روایت، ژرار ژنت فرانسوی است که زمان را در داستان به سه ساحت نظم، تداوم و بسامد تقسیم می‌کند. این پژوهش ضمن بررسی عنصر ز...

در همۀ سنَّت‌های معنوی که طریق رسیدن به کمال حقیقی انسان را نمودار می‌کنند، کم و بیش از دو مقام سخن رفته است: مقام «کرامت» که مقام پاکی و ظهور نور فطرت آغازین است و مقام «کمال» که سوختن در آتش عشق است و رسیدن به خویشتنِ خویش. مقام نخست متعلّق به «انسان قدیم» یا انسان راستین است و مقام دوم متعلّق به «انسان کامل». در شاهنامۀ فردوسی این دو مقام را می‌توان به سیاوش و کیخسرو نسبت داد که اوّلی (پدر) نمونۀ ...