گسل شمال تبریز یکی از گسل های راستالغز- راست بر در شمال باختری ایران با راستای شمال باختر- جنوب خاور می باشد که از صوفیان (در باختر) تا بستان آباد (در خاور) امتداد یافته و در قالب دو قطعه گسلی اصلی مشاهده می-شود. وجود پیشینه لرزه ای این پهنه گسلی نشان از میزان خطر زمین لرزه در این ناحیه از کشور و از جمله در شهر تبریز با جمعیتی افزون بر 6/1 میلیون نفر دارد. در پژوهش حاضر، به منظور مطالعه آخرین ج...

جلگه ی گیلان بخشی از سواحل دریای خزر محسوب می شود که در طول کواترنر تحولات متعددی را پشت سر گذاشته است. عواملی چون فعالیت های تکتونیک، تغییرات استاتیکی خزر و فرایندهای خشکی از جمله رودخانه ی سفیدرود و سایر شعبات آن در تکوین جلگه ی گیلان نقش مهمی را ایفا نموده اند. به عبارتی جلگه ی گیلان حاصل عملکرد سیستم های شکلزایی و فرایندهای دریایی و خشکی است که سبب ایجاد ژئوفرم های زیادی در منطقه ی مورد مطا...

یافته های (دانسته های اطلاعات) ما از دوره نوسنگی دشت ارسنجان بسیار اندک است. بررسی هایی که تاکنون در این منطقه با حوزه توسط آقایان ایکیدا واندنبرگ و سامنر انجام شده ببنظرمی رسدروشمند نبوده و اهداف خاصی را به دنبال نداشته است، تنها در دوره پارینه سنگی ،انسان شناسی موردتوجه قرارگرفته که توسط پژوهشکده باستان شناسی ایران و دانشگاه تسوکوبای ژاپن پژوهش هایی در حال انجام است. با توجه به عدم بررسی روشم...

معراج پیامبر(ص) موضوعی مهم در حوزه نگارگری و بخش جدانشدنی نسخه‌های خطی فارسی و پس از آن در کتب چاپی محسوب می‌گردد. خلق این تصاویر تحت عنوان معراج‌نگاری از عصر ایلخانان آغاز و در دوره قاجار و متقارن با چاپ کتب سنگی دنبال شد. با این حال به احتمال فراوان روایات اسلامی دست‌مایه تصویرسازان در باب این مرکب قرار گرفته است، که با سیر و غور در آن می‌توان به تطبیق نسبی تصاویر براق با احادیث و روایات برجا...

در قرن حاضر نقوش صخره ای ما قبل تاریخ هر روز بیش از پیش مورد توجه انسان شناسان و پژوهشگران تاریخ هنر قرار می گیرند و شاهد آن شناسایی این هنر در بیش از 120 کشور جهان است. دانشمندان سعی در حل این معماری خلاقیت بشری دارند که این هنر چه چیزی در ورای خود پنهان کرده است ؟ در طول عمر تاریخ این هنر نظریه های گوناگونی در این ارتباط ارائه شده است که از آن جمله می توان به نظریه هنر برای هنر ، توتمیسم ، سا...

بیستون در 33 کیلومتری شرق کرمانشاه، در کنار جاده قدیمی کاروان رو از جلگه بین النهرین به سوی اکباتان واقع شده است، این محوطه از دوران پارینه سنگی تا کنون مسکونی بوده و آثار با ارزشی از ادوار مختلف تاریخی را در خود نهفته است. بنای ساسانی- ایلخانی از آثار مهم محوطه تاریخی بیستون می باشد که به دوره ساسانی نسبت داده شده و به مرور ویران گشته و پس از اسلام در دوره ایلخانی بنائی بر روی بخش شرقی آن ساخ...

دشتها و دره های میان کوهی واقع در ارتفاعات زاگرس میانی از ادورار پیش از تاریخ همواره مورد توجه گروه های انسانی بوده و پس از دوران پارینه سنگی به تدریج محل سکونت و زیست این جوامع قرار گرفته است. دشت حسن آباد از جمله دشت های کم وسعت میان کوهی است که حلقه اتصال دشت ماهیدشت در شمال شرقی و دشت اسلام آباد در جنوب غربی محسوب میگردد. طی بررسی این منطقه14 محوطه معرف دوره های فرهنگی نوسنگی تا مس و سنگ ...

در پی یافتن روند پیچیدگی اجتماعی پیش از تاریخ در منطقه¬ی شمال¬غرب ایران، پژوهشگر متوجه خلأ مطالعاتی در این زمینه شده و با تمرکز بر دوره¬ی مفرغ پژوهش حاضر را به انجام رسانده است. در این پژوهش نخست توجه ویژه¬ای به عوامل زیست¬بوم و دیرین اقلیم منطقه شده است؛ چراکه مطالعات باستان¬شناسی در هر منطقه¬ای نیازمند شناخت بستر جغرافیایی و دگرگونی¬های طبیعت در شیوه¬ی زیست و استقرار انسان¬های آن دوره است. با...