صور خیال در شعر و نگارگری ایرانی، از حیث آفرینش هنری و زیبایی‌شناسی و نیز از حیث بینشی، با یکدیگر پیوندی تنگاتنگ دارند و این پیوند وثیق، به سبب تأثیرپذیری نگارگری از مضمون‌های گوناگون شعر و ادب پارسی است. بنا بر یافته‌های این پژوهش، در برهه‌ای از عصر صفوی به دلیل نفوذ زیاد علما و حمایت‌نکردن دربار از یک‌سو و رشد طبقۀ تجّار و متوسّط از طرف دیگر، هنر در بین لایه‌های میانی جامعه نضج یافت. همچنین کم‌...

تأسیس و اسقرار دولت صفوی در ایران به عنوان نخستین حکومت مستقّل شیعی مقتدر درتاریخ اسلام، موجب گشت بحث تأیید این دولت و همکاری یا عدم همراهی با آن بدل به یکیاز مباحث مهم جدید در حوزة تفکر و اندیشة سیاسی و حتی نظرات فقهی علمای بزرگ ایندوران شود.از آنجا که تقریبا از بدو پیدایی این دولت – بویژه از عصر شاه طهماسب – تا اواخر سلطنتشاه عباس اول، تولیت امور شرعی و بالاترین مقام دینی و قضایی در اختیار مج...

این نوشته در پنج فصل و یک خاتمه تنظیم شده است : در فصل اول به مباحث کلی پرداخته شده است و چهار فصل بعد آن که به تعداد چهار پیامبر اولوالعزم(نوح، ابراهیم، موسی و عیسی) است به بررسی و مقایسه قصه هفده تن از پیامبرانی که قصه شان در قرآن و عهدین آمده است اختصاص یافته است . هر فصلی مشتمل بر قصه یک پیامبر از پیامبران اولوالعزم و یک یا چند پیامبر غیراولوالعزم است . در خاتمه یک نتیجه گیری کلی و پیشنهاد ...

شوروش های گوناگون عصر صفویه خصوصا در زمان شاه عباس اول و شاه صفی و دیگر شاهان سلسله صفوی ، رشه در زمینه های تاریخی ، نگرش های مذهبی ، اوضاع سیاسی و تحولات اجتماعی ، اقتصادی دولت صفویه داشت . شورش های این دوره را می توان حرکت های دگراندیش سیاسی ، اجتماعی و مذهبی علیه دولت صفویه دانست که به قصد دستیابی به قدرت و میل به ثروت در یکی از نواحی مهم ایران عهد صفوی دست به شورش می زدند . نشانه ای مبنی بر...

اگر نگاهی گذرا به تذکره‏های نوشته شده در عهد صفوی داشته باشیم، این نکته به خوبی آشکار می‏شود که شاعران این دوره، در نقد شعر دستی توانا داشته و هر کدام به گونه‏ای، سعی در نقد اشعار دیگری داشته‏اند، این نقدها باعث ایجاد یک ویژگی سبکی مهم در شعر این دوره شده است، ویژگی مورد نظر؛ معارضه شعراء با یکدیگر و به عبارتی نقد شعر با شعر است که به صورت‏های مختلفی در شعر این دوره دیده می‏شود. شاعران سبک هندی...

یکی از طومارهایِ نقّالیِ نسبتاً کهن و ناشناخته کتابی است به نام کلیّات شاهنامۀ فیلسوف شهیر حکیم ابوالقاسم فردوسی که در سال (1339 ه.ش) در تبریز چاپ شده است. این متن به نثر ترکی است و داستان­های آن از پادشاهی گیومرث تا دو روایتِ بابک و ساسان و اردشیر و کرم هفتواد از دورۀ ساسانیان را شامل می­شود. مأخذِ فارسیِ دستِ‌کم دو روایتِ این طومار مربوط به عصر صفوی است و زمانِ گردآوری و ترجمۀ باز دستِ­کم دو داستانش، پای...

این پایان نامه ، تحت عنوان شخصیت حضرت ابراهیم (ع) در قرآن و عهدین برآنست که مقایسه ای تطبیقی بین قرآن و عهدین، صورت دهد. لذا نگارنده ، شخصیت حضرت ابراهیم (ع) را در قالب یک مقدمه و چهارده فصل ، به ترتیب : نام ابراهیم (ع) ، اوصاف حضرت ابراهیم (ع) ، تبار، زمان ولادت و زادگاه ، آیین و شریعت حضرت ابراهیم (ع)، چگونگی ولادت حضرت اسماعیل (ع)، ذبیح الله اسماعیل یا اسحاق؟ ، چگونگی قربانی فرزند، احتجاجات ...

قلمرو ایران، همواره قلمرو فرهنگی بوده است و تمدن و زبان، مرزهای آن را مشخص کرده است. مسأله بنیادین این مقاله آن است که سفرنامه نویسان بزرگی چون شاردن و تاورنیه از چه دیدگاه هایی به آداب و رسوم و فرهنگ مردم ایران و دربارش در عهد صفویه نگریسته اند و چه تفاوت‌ها و شباهت هایی در نحوه نگاه آن‌ها وجود داشته است؟      نوشته حاضر علاوه بر پاسخ به پرسش های مذکور در پی آن است از لابلای سطور آثار آنان به...