هر انسانی عدل را دوست دارد و از ظلم متنفر است. اما تشخیص و عمل به اعتدال بسیار مشکل می باشد. اساس عدل خداوندی زیربنای خلقت انسان، آسمانها و زمین است. واژه شناسان و مفسران در معنای لغوی عدل - که البته با واژه هایی از قبیل: استقامت، قصد، وسط، قسط، میزان و غیره پیوند معنایی دارد - (استوا) را رقم زده اند. در معنای اصطلاحی، فضلیت (=ارزشی) است که در وسط دو طرف افراط و تفریط که هر دو مذموم می باشند، ق...

زیان رساندن به دیگران به حکم عقل مذموم و ممنوع و جبران آن واجب و ضروری است . آیات متعددی از قرآن کریم و احادیثی از پیامبر اکرم (ص) نیز ، اضرار اعم از مادی و معنوی مورد نهی جدی واقع شده است موضوع خسارت ناشی از دادرسی (مشتمل بر هزینه دادرسی ، حق الوکاله ، دستمزد کارشناس ، هزینه های اجرایی و . . .) در مجموعه مباحث مسئولیت مدنی ، ذیل عنوان تسبیب قرار می گیرد . تسبیب شایع ترین نوع مسئولیت مدنی است و...

در باور مولوی فکر نه تنها مهم­ترین بخش وجودی انسان بلکه موجد عالم معنا و صورت است. انسان اندیشه­ور و آگاه با به کارگیری فکر حقیقی و رویکرد­های گوناگون آن سبب خلق و آفرینش در جهات مختلف زندگی (هنری،رفتاری، روحی و روانی) می­شود. افکار ( لطیفه­های غیبی ) مسبّب خیر و شرّ در عالم هستی­اند و مادام مشغول جذب، دفع، اکل و صورت­سازی هستند. مولانا فکر را در زمرة کمترین آکلان می­داند و بر آن است که این نیرو ...

اجتهاد ملکه ایست که به واسطة آن مجتهد به استنباط احکام شریعت می‌پردازد. در این مسیر فقیه نمی‌‌تواند خویش را بدون جامعه متبوعش فرض نماید، چرا که اگر چنین پندارد حاصل تلاش او چیزی جز احکام منجمد و به دور از هرگونه منطق علمی و عملی نخواهد بود. او لاجرم باید در استنباط ابتدایی احکام و یا در صورت باز پژوهی نظرات خویش که در مواردی نیز به تغییر فتوای پیشینی‌اش منتج می‌گردد، نیازه...

قانون‌گذار در مرحله جرم‌انگاری باید براساس اصول و معیارهای موجود، کیفر مناسب را برای جرم موردنظر انتخاب کند. این انتخاب کیفر مناسب بر پایه‌ها و اصولی استوار می‌شود؛ از طرفی درباره انسان دو نکته قابل‌توجه است: الف) وجود و حقیقت انسان که به کرامت و شرافت الاهی آراسته است؛ ب) فعل انسان که می‌تواند فعلی ممدوح یا مذموم باشد؛ در مقاله پیش‌رو کوشش بر تبیین این نکته می‌باشد که تعیین کیفر مناسب در مرحله...

 نویسنده، پس از اشاره به اشتقاقات و ترکیبات واژه جهل در قرآن کریم، انواع جهل را از نظر راغب اصفهانى مطرح کرده و دیدگاه کلى محققان درباره عصر جاهلى را گزارش نموده است. محققان معتقدند در قرآن کریم، جاهلیّت به عنوان یک اصطلاح دینى به معناى منفى آن است که خود شالوده‌اى است که واژه کفر بر روى آن بنا مى‌شود. امّا به نظر مى‌رسد که پاره‌اى از صفات برجسته نیز در میان اعراب جاهلى متداول بوده است که بازتاب ...

بر کسی پوشیده نیست طلاقی که «أبغض الحلال» خالق هستی خوانده می ‌شود چه تبعات مهلکی را برای شخص و جامعه در پی دارد. لیکن از آنجا که گاه اصرار بر بقای یک رابطه، آثاری به مراتب مخرّب‌ تر از افتراق و انفکاک آن به دنبال دارد گریزی از پذیرفتن آن به عنوان آخرین راه حلّ باقی نمی‌ ماند. با این اوصاف، مسأله‌ اصلی به این امر باز می‌ گردد که تشخیص ضرورت انحلال عقد نکاح با چه کسی می ‌باشد و بر اساس چه معیاری ص...

در توسعه و تحول جامعه دینی، توجه به جایگاه و کارکرد عقل بر مبنای خردورزی جایگاه محوری دارد، چرا که عقل گرایی در قرآن به عنوان روشی کارآمد، مؤثر و مترقی در تحول انسان و جامعه در ادوار گوناگون تاریخی با ویژگی فرازمانی و فرابخشی مورد تأیید واقع شده و کارکردهای آن در ابعاد مختلف، سبب تحول در اندیشه دینی شده است. این پژوهش در پاسخ گویی به پرسش کارکردها و راهکارهای عقل گرایی در قرآن ، مهم ترین کارکرد...