در این مقاله به برررسی عدالت در سطح خرد و به طور خاص عادلانه بودن عملکرد بازار در سه پارادایم متفاوت اما بعضاً به هم مرتبط می­پردازیم: پارادایم فلسفی یونان باستان (با تأکید بر اندیشه ارسطو)، پارادایم مسیحی اسکولاستیک­ها در قرون میانه (با تاکید بر اندیشه­های سن توماس اکویناس) و پارادایم فقهی در تمدن اسلامی (با تاکید بر آرای علامه حلی و ابن تیمیه). ارسطو و متفکرین اسکولاستیک به دلیل رویکرد اخلاقی...

از مسائل فلسفۀ حقوق، شناخت قواعد حقوقی است. مکاتب مختلفی برای شناخت قواعد حقوقی و دست یافتن به منشأ و اصل حق به وجود آمده است. از جمله مکتب حقوق طبیعی یا حقوق فطری است. «منشأ و خاستگاه حق» در اصطلاح دانش فلسفۀ‏ حقوق، تعیین محلّ پیدایش حق و بر اساس آن، تعیین دلیل اعتبار یک حق است. در نگرش الهی از آنجا که همۀ هستی از آن خداست،هر حقی به خودی خود ثابت نمی­شود. در اصل همۀ حقوق از آن خداست از آنجایی ک...

نشان دادن اهمیت ساختار تصویرسازی متن برای هنرمندان و بررسی تصویرنگاری در حوزه های هنرهای عامیانه گویای این است که بخش مهمی از فعالیت هنرمندان در حیطه هنرهای عامیانه که تاثیرات زیادی بر نقاشی کتاب های دوره قاجار گذاشته است. گرایش به مفاهیم عامیانه از دوران صفویه آغاز و تا دوره قاجار ادامه می یابد این اندیشه و مفاهیم رویکرد تازه ای را به نقاشی های عامیانه ایجاد می کند. مانند: مکتب نقاشی قهوه خان...

یکی از شاخصه ­های زبانی شعر معاصر کاربرد واژگان عامه و محلی در آن است، تا آنجا که می­توان گفت در شعر معاصر (نیمایی، سپید و ... ) دیگر آن تمایزی که قرن­ها میان واژگان ادبی و غیر ادبی (عامه، محلی، بازاری و ... ) وجود داشت، دیده نمی­شود. بسیاری از شاعران معاصر (نیما، فروغ فرخزاد، احمد شاملو و ... ) با کاربرد این واژه­ها در شعر خود نشان دادند که در نظر آن ها واژه­ها ارزشی برابر دارند و تقسیم و طبقه...

بررسی ضرب المثل های بندر خمیر و میناب امثال و حکم یکی از کهن ترین تراوش های ذهن است که از دوردست های تاریخ به یادگار مانده است. این جملات نسبتا? کوتاه اغلب آهنگین و دربردارنده ی پند و دستور اخلاقی است. ضرب المثل ها در مناطق مختلف مفهوم یکسانی دارند و تنها تفاوت آن ها در زبانشان است، البته در تعدادی از موارد در یک منطقه ضرب المثلی به کار می رود که در منطقه ی دیگر کاربرد ندارد. به غیر از مو...

یکی از قالب های رایج در ادبیات منظوم عامه و بومی سرودهای مناطق مختلف ایران و کشورهای فارسی زبان دوبیتی است. دوبیتی با توجه به ایرانی بودن و سابقه در ادبیات پیش از اسلام و کوتاهی و استعداد ذاتی آن در بیان و انعکاس زندگی مردم، همواره قالبی شناخته شده و محبوب بوده است. در این مقاله و براساس طرح تحقیقی نگارنده در مورد ادبیات منظوم عامه ایران، از 302 گونۀ منظوم و عامه سرود 100 گونه با اسامی و کارکرد...

تعارض ادله، چالشی است که فراروی روایات و ادله قرار گرفته و راه برون‌رفت از آن، بیان و به‌کارگیری مرجح‌هایی است که در لسان احادیث از معصومین(ع) نقل شده‌اند؛ یکی از آن مرجح‌ها مخالفت با عامه است که در پی آن، فقیهان روایت مخالف عامه را بر دلیل موافق آنها ترجیح می‌دهند؛ کارکرد این مرجح در منابع مختلف فقهی و اصولی فراوان است. اما کمتر به مسائلی مانند مفهوم عامه در این روایات، گسترۀ کاربرد قاعده، مجر...

یکی از مهم ترین موضوعاتی که در فرهنگ و هنر هر قوم و کشوری با نمادهای متعدد بازتاب می یابد، جلوه های اعتقادی و دینی آن سرزمین است. از شاخصه های هنر اسلامی ایران، ارتباط بین هنر و اعتقادات، باورها وآدابی است که ریشه در مذهب شیعه دارد و در متون ادبی و مذهبی و هنر های مختلف به طور گسترده بازتاب یافته است. در قلمرو هنر اسلامی و در قلب هنر شیعی حضرت علی(ع) جایگاه ویژه ای دارد. فرهنگ و ادبیات رسمی و ع...

در این نوشتار به دلایل و آرای فقها در باره زندانی کردن شوهری که از پرداخت نفقه همسرش خوداری می کند، پرداخته شده است. براساس این پژوهش چنین شوهری در صورتی که توان مالی داشته باشد زندانی می شود و نظر آن دسته از مفتیان اهل سنت که گفته اند اگر زوج معسر باشد نیز حبس تعزیری می شود، درست نیست؛ زیرا هم با آیه اعسار «اگرکسی معسر و تنگدست باشد به او مهلت دهید تا وقت توانگریش» (بقره، ???) منافات دارد و ...

این موضوع که جنینهای آزمایشگاهی از چه زمانی موجودی زنده تلقی می شوند و از بین بردن آنها ممنوع است، از موضوعات پراهمیتی است که فقهای اسلامی به آن توجه و دقت ویژه داشته اند. مسئله مشروعیت از بین بردن جنینهای آزمایشگاهی، مستلزم تعیین این مسئله است که جنین چه زمانی جایگاه انسانی را به دست می آورد. آرای فقهای مذاهب مختلف اهل سنت در این بحث بسیار مختلف و متشتّت است. در این پژوهش بر آن هستیم تا با بهره...