برخلاف عقیدۀ رایج شیعیان که معتقدند منشأ تشیع در عصر نبوی(ص) بوده است، شرق‌شناسان براساس مبانی فکری و انگاره‌های ذهنی خویش، مذهب تشیع را یک پدیدۀ تاریخی و پیدایش آن را بعد از عصر نبوی(ص) می‌دانند. دسته‌ای از آنان تشیع را عمدتاً ساختۀ ایرانیان و واکنش روح ایرانی در برابر تسلط عربِ مسلمان می‌دانند و دسته‌ای دیگر ضمن اعتراف به منشأ عربی تشیع، قائل به نفوذ فرهنگ ایرانی در این مذهب هستند و از آن به عن...

تشیع از فروپاشی ایلخانیان تا برآمدن صفویان در ایران فراز و نشیب زیادی داشته است. بررسی وضع شیعیان در آن ایام در آذربایجان که مدتی بعد بستر تشکیل حکومت صفویان و رسمیت یافتن تشیع شده بود، اهمیت زیادی دارد. سوال اصلی پژوهش این است که حاکمان محلی آذربایجان پیش از روی کار آمدن صفویان چه نگاهی به تشیع داشته و با شیعیان آن نواحی چگونه برخورد کرده­اند؟ در این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و برر...

نهاد بیمه به جهت افزایش امنیت ذهنی و اطمینان خاطر و نیز توزیع عادلانه اثرات سوء مخاطره ها، نقش مهمی در بهسازی بستر اقتصادی جامعه فراهم می نماید.اما دیگر کشورهای مسلمان (اهل سنت) از زمان تزریق این صنعت به اقتصاد اسلامی، با مردود اعلام کردن بیمه های متعارف، برای جایگزینی بیمه تلاش زیادی کردند آنها این مسئله را در کنفرانسهای مختلف مورد ارزیابی قرار داده و الگوی تکافل را پیشنهاد دادند. امروزه تکافل...

در ایران، پیش از هر سرزمینی، تصوف و تشیع مجال پیدایش یافته است و بسیاری از بزرگان عرفان، ایرانی بوده‌اند که مستقیم یا غیرمستقیم آثاری در این زمینه آفریده‌اند. یکی از اندیشمندان بزرگ عرفان ایران محمدتقی مظفر کرمانی، ملقب به مظفرعلیشاه بود که در اوایل دورۀ قاجار می‌زیست. تفسیر منظوم بحرالاسرار که تفسیر عرفانی سورﮤ حمد است، از مهم‌‌ترین آثار این شاعر است. در این مثنوی، مظفرعلیشاه در خلال بیان مرات...

رسمیت یافتن تشیع در دوره صفویه پدیده ایست ریشه­دار در قرن­ها، جریان­ها، فرازها و فرودهایی که تشیع در جهت اثبات و تثبیت خود با آن مواجه شد. این پژوهش برآن بوده که به بررسی و کنکاش جریان تشیع و فرصت­های آن از سقوط بغداد تا تأسیس دولت صفویه و به رسمیت شناخته شدن تشیع دوازده امامی در ایران بپردازد و حاصل اینکه تمایل و گرایش به تشیع در مسیر تاریخ ایران، از آغاز تا پیش از سقوط بغداد در سال 656 هجری ق...

افکار و اندیشه های ابن تیمیه در دفاع صرف از مذهب حنبلی است.وی عقاید و اندیشه های خود را به عنوان زنده کردن فقه حنبلی بیان می کند لذا عموماً در قبال اوضاع زمانه و در عرصه های سیاسی،فرهنگی و اجتماعی جامعه آن روز دیدی انتقادی دارد که گاهی این دیدگاه به ویژه در مواجه با حکام مغول و سایر مذاهب اسلامی از حد انتقاد فراتر می رود و شکل خصمانه به خود می گیرد.پژوهش حاضر شامل سه فصل است.فصل اول به زندگی نام...

این مقاله با اشارهای گذرا به پیشینه تاریخی شهر قم به چگونگیپیدایش شیعه و گسترش آن در این منطقه جغرافیایی ایران میپردازدو درصدد یافتن پاسخی برای این سؤا ل است که چرا قم پس ازپذیرش اسلام به عنوان یک شهر شیعی مطرح شد و مذهب تشیع رادر حالی پذیرفت که سایر نقاط ایران هنوز در تردید پذیرش اسلام یاباقی ماندن بر آیین آبا و اجدادی خود بودند . عوامل تأثیرگذار برپذیرش تشیع و گسترش آن در قم کداماند؟نتایج برر...

طاهریان اندکی پس از شهادت امام رضا بنای حکومتی در خراسان را برافراشتند که هنوز دل‌های مردم با خاطرات حضور امام در مرو توأم بود. ولایتعهدی امام، فرصتی مغتنم بود که امکان آشنایی گسترده مردم با معارف شیعه فراهم آید. از این‌رو رویکرد طاهریان به تشیع افزون بر زمینه‌های پیشین خود، بیشتر می‌توانست متأثر از ارتباط و آشنایی آن‌ها با امام رضا در خراسان باشد. در این راستا شاید اقدام طاهر بن حسین در تمرد...

با روی کار آمدن دولت صفوی برای اولین بار تشیع به عنوان مذهب رسمی در ایران شناخته شد. در نتیجه اداره کشور بر مبنای فقه شیعه سبب شد تا شاهان صفوی علما را شریک حکومت قرار دهند. ایجاد شغل هایی مانند شیخ الاسلامی، ملاباشی و امامت جماعت، روحانیت شیعه را به عنوان یک طبقه اجتماعی خاص با نقش های جدید مطرح کرد. از طرفی نیاز مبرم مردم تازه شیعه به فراگیری احکام بر مبنای فتوای مکتب اهل بیت (ع) نیز در رشد ک...