یکی از شگردهای صائب نظیره گویی است. در دیوان او به نام حدود هشتاد شاعر اشاره شده است. بعد از مولوی، بیشترین استقبال و اقتفاهای صائب از حافظ است. صائب بیست و نه غزل را به استقبال غزل های حافظ سروده که در پایان غزل به نام او اشاره کرده است. علاوه بر این حدود 160 غزل دیگر حافظ را از جهت وزن، قافیه و ردیف تقلید کرده؛ امّا به اسم او اشاره نکرده است. گاهی اوقات نیز در مقابل یک غزل حافظ، چندین غزل سرود...

در این پژوهش نگارنده با توجه به اهمیت و جایگاه برجسته مقاومت اشعار برجسته ادبیات مقاومت شاعران کرمانشاهی را از لحاظ محتوایی و ساختاری مورد بررسی قرار داده از آنجا که قبل از آن پژوهش مدون و بسامانی در این راستا انجام نشده است لذا با علاقه به موضوع، ضمن تحقیق به دو روش کتابخانه ای و میدانی بدین مهم پرداختم و حاصل آن را در 6 فصل تنظیم نمودم که بعد از کلیاتی در مورد ادبیات پایداری به معرفی 4 شاعر ا...

پس از رواج نظریّه‌های نیما در شعر معاصر، به مرور تحوّلات عمده‌ای در قالب غزل ایجاد شد و نوآوری‌هایی متناسب با عصر تجدّد در شکل و محتوا و زبان و بیان آن رخ داد؛ تا جایی که کم‌کم جریان غزل نو شکل گرفت. شاعران این جریان در حوزه‌های مذکور برای غزل، تحوّلات چشمگیری را رقم زده‌اند. یکی از غزل‌پردازان نوگرا، منوچهر نیستانی است که با توجّه به زمان ارائة غزل‌هایش جا دارد او را از پایه‌گذاران تحوّل در غزل فارس...

پس از روند گسترش غزل و افول قصیده سرایی، چون پیوند شعر و شاعری با دربار منقطع نگشته بود، غزل تا حدی، وظیفه¬ی اصلی قصیده را (مدح ممدوح) بر دوش کشید. مدیحه سراییِ در غزل، غالباً در دیوان شاعرانی ملموس¬تر است که جز غزل در قالب دیگری شعر نگفته¬اند. (یا در قوالب دیگر بسیار کم شعر گفته¬اند) حافظ شیرازی نیز مانند بسیاری از شاعران در غزل به مدح بعضی از پادشاهان، وزرا و... پرداخته است. اما مدایح او رنگ و ...

چکیده بررسی رسم ازدواج در ادب فارسی تاکنون زمینۀ تحقیقات و پژوهش¬هایی زیادی بوده است، که البتّه در بیشتر آن¬ها یا به شکل و گونه¬های در خورِ توجّه ازدواج پرداخته نشده و یا بستر تحقیق در حوزۀ نظم و عموماً محدود به نوع حماسی و ویژۀ – شاهنامۀحکیم ابوالقاسم¬فردوسی- است. در این مقاله با مطالعه و واکاوی سمک¬عیّار به بررسی تحلیلی- محتوایی 9 بن¬مایه، گونه و سبک مهّم ازدواج پرداخته شده است، که در آن پهلوان یا ...

تعریف قالب غزل در ادوار مختلف شعر فارسی متفاوت بوده است. منابع پیشین، سیر تحول غزل را، بیشتر به لحاظ ماهوی بررسیده‌اند. در تحول شکلی غزل معمولا، جدا شدن آن از قصیده، استقلال یا وابستگی ابیات نسبت به هم، نحوه‌ی استفاده از قافیه و ردیف و امکانات وزنی ارزیابی شده است؛ اما محدودتر شدن قلمرو غزل، هیچ‌گاه مورد بررسی قرار نگرفته است. از قرن هشتم هجری به بعد در تعریف قالب غزل، شهرت‌زدگیِ ناشی از آوازۀ ب...

فرم های شعر فارسی ـ حداقل از زمان رودکی تاکنون ـ نقش عمده ای در شکل گیری موسیقی آوازی ایران ایفا کرده است. در اغلب آوازهای ایرانی، از روزگاری که بر روی صفحه‏های گرامافون ضبط می شده تا امروز، رد و نشانی از غزل های سعدی آشکار است. این نشان گاه چنان برجسته است که گویی برای روایت موسیقایی احوال درونی خواننده (و نوازنده)، بستری سازگارتر از غزل سعدی فراهم نبوده است. پرسش اینجاست که چرا تا این اندازه ...

شرح شاعرانه از پهلوانیهای قهرمانان اساطیری در راه حفظ کیان ملت و در قالب داستانهای جذاب و اوزانی دلنشین ومتنوع‘شعر حماسی نامیده می شود. هرچند که ادبیات عربی با شعر حماسی به معنی اخصّ آن آشنایی نداشت ‘در عصر حاضر وبنا به دلایل گوناگون ‘ ادبیات حماسی در میان ادبای عرب مطرح شد و درآثار شعرای حماسه سرا نظیر احمد محرم ظهوریافت . از سوی دیگر خصائص شعر حماسی به زیباترین شکل درآثار فوزی معلوف(سراینده حم...

فرضیّه ی اصلی این جستار، اثبات تمایز و تفاوت موجود میان گونه ی عشق حماسی و غنایی بوده، موضوعی که تا کنون نه در ایران پژوهشی پیرامون آن انجام یافته و نه حتّی پژوهندگان چنین تمایزی را در تحقیقات خود مدّ نظر داشته اند. اکثر قریب به اتّفاق تحقیقات هم، پیوسته با دریافتی که از گونه ی عشق مطرح در متون غنایی داشته، بنمایه ی عشق و پیوند را در متون حماسی بررسیده اند. به دلیل فقر پژوهشی موجود در همین بستر، گا...