نام پژوهشگر: موسی پرنیان

«دیگران» در آیینه ی گلستان و بوستان سعدی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1388
  هادی یزدانی   موسی پرنیان

هر چه به سوی فرایند «جهانی شدن»(globalization) پیش می رویم، اهمیّت موضوع «هویّت» و تقابل یا ارتباط با «دیگری»، بیش تر می شود. سعدی هم به لحاظ تاریخی و هم به جهتِ اندیشه، حدّ میانه ی نویسندگان و شاعرانِ فارس زبان بعد از اسلام، است و به همین دلیل بیش ترین تأثیر را بر ساخت ذهنیِ مردم این سرزمین نهاده است. بنابراین بررسیِ نظریات سعدی درباره ی «دیگران»، در واقع به تبیین ابعاد متنوّع «هویّت» مردمانی که مدّت های طولانی در کنار یکدیگر زیسته اند، یاری خواهدرساند. این تحقیق، با روش مطالعه ی کتابخانه ای و تحلیل محتوا انجام گرفته و در پی آن است تا نشان دهدکه تقسیم افراد پیرامون، به «خود» و «دیگری» اوّلاً درآثار سعدی با تأکید برگلستان و بوستان، چگونه است و ثانیاً این تقسیم بندی، موجد نوعی جهان بینی «تقابلی»، «متخاصمانه» و تا حدّی «خودپرستانه» در معنای عامِ آن شده است یا نه؟ در فصل اوّل، پس از بیان مقدّمات به بررسی تعاریف و اصطلاحات مربوط پرداخته شده است. در فصل دوم ابعادی از زندگی سعدی به همراه برخی دیدگاه های صاحب نظران در مورد سعدی و آثارش آمده است. در فصل سوم نیز دیدگاه های سعدی در مورد «دیگران»، از چهار زاویه ی «طبقاتی»، «نژادی»، «جنسیّتی» و «دینی» بررسی شده است.

تحلیل محتوا و ساختار مناظرات پروین اعتصامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1388
  لیدا عزیزی   الیاس نورایی

مناظره به عنوان یکی از انواع رو بنایی ادبی غالباً در خدمت کشف حقایق و شناخت واقعیت ها است و از گذشته تا کنون مورد توجه بسیاری از شعرا و نویسندگان بوده است و عنصر مرکزی آفرینش هنری را در دیوان پروین اعتصامی تشکیل می دهد. تحقیق (= پایان نامه) حاضر شامل شش فصل به بررسی این مناظرات از جنبه محتوا و ساختار پرداخته است؛ در فصل اول: شخصیت ادبی و زندگی نامه پروین اعتصامی از دیدگاه نویسندگان، فصل دوم: مناظره و پیشینه آن در ادب اروپایی، عربی و فارسی، فصل سوم: تحلیل محتوایی مناظرات انسانی، فصل چهارم: تحلیل محتوایی مناظرات غیر انسانی، فصل پنجم: شبه مناظرات، فصل ششم: بررسی ساختاری مناظرات شرح و تحلیل شده است.در این پژوهش ضمن تحلیل محتوایی و ساختاری مناظرات پروین اعتصامی اهمیّت و نقش مناظره در اشعار وی نمایان شده است به طوری که می توان نتیجه گرفت در مسائل آموزشی، انتقال افکار و رویکردهای فرهنگی مناظره نقش قابل توجّهی دارد.

آرایه های ادبی (بدیع) در شعر کردی کلهری با تاکیید بر دیوان سید یعقوب ماهیدشتی،شاکه و خان منصور،شاهنامه الماس خان کندوله ای و شامی کرمانشاهی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده زبان و ادبیات فارسی 1388
  رضا همت خواه   موسی پرنیان

این رساله با عنوان (آرایه های ادبی یا بدیع در شعر کردی کلهری)شامل پنج فصل است، در این پژوهش اشعار شاعرانی مورد بررسی قرار گرفته که اشعارشان به کتابت رسیده و یا به صورت کتاب چاپ شده ودر گویش محلی از مفاخر ادبی دیار غرب است. در این رساله هدف شناساندن آرایه های ادبی در شعر کردی کلهری می باشد و باید بدانیم که زبان کردی و گویش های آن یکی از اندک زبانهای بومی ایران است که سامانه ی ادبی در آن پدید آمده است و کما بیش هر کدام از آثار زبان پارسی، همتایی با زبان کردی یافته است لیکن این آثار بدان سان شناخته و کاویده نشده اند. این پایان نامه می تواند در نوع خود دری به ادب کردی بگشاید و ویژگی ها و چگونگی های آن را آشکار بدارد. این پژوهش از نوع تحقیق کاربردی بوده و به روش کتابخانه ای و فیش برداری نگاشته شده است. در فصل اول کلیاتی در باره ی فرضیه ها و اهداف تحقیق و روشهای بکار رفته بیان شده است. فصل دوم کرد وپیشینه ی آن،زبان کردی و گویش های آن ، رسم الخط کردی و برای آشنایی بیشتر جنبه های مختلف ایل کلهر را مورد تحلیل قرار داده است. فصل سوم به زندگی نامه ی شاعرانی که به گویش کلهری منظوم های بزرگی خلق کرده اند،اختصاص یافته است.فصل چهارم به آرایه های لفظی در شعر کردی کلهر و فصل پنجم به آرایه های معنوی در شعر کردی کلهری پرداخته است .

بررسی عناصر طبیعی و ماوراءطبیعی در نبردهای شاهنامه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1389
  مهناز بسطامی   علی گراوند

با توجه به این که شاهنامه اثری حماسی است و نمودار عظمت، بزرگی و دلاوری های ایرانیان برای حفظ حیات و تمامیت ارضی این سرزمین، شالوده ی آن برجنگ و نبرد استوار است؛ لذا بررسی و شناخت ساختار و عناصر نبردهای آن، ما را با ذهنیّات و طرز اندیشه ی پدید آورندگان آن آشنا می سازد. بر این اساس این نوشتار به بررسی عناصر طبیعی و ماوراءالطبیعی، به عنوان بخشی از عناصر این نبردها پرداخته و برای این کار، مجموعاً 198 نبرد در شاهنامه استخراج گردیداست که به تحلیل و بررسی آن ها پرداخته شده است. عناصر موجود در نبردها عبارتند از : طرفین نبرد، آمرین نبرد، نوع نبرد، علت نبرد، وسایل و تجهیزات نبرد، عناصر طبیعی و ماوراء الطبیعی نبردها، سپس ساختارهای رزمی شاهنامه؛ یعنی طرفین نبرد که مشتمل است بر پادشاهان، پهلوانان، حیوانات طبیعی و ماوراء الطبیعی، سپاه ایران و کشورهای مهاجم بررسی شده است و در ادامه به معرفی و تحلیل عناصر طبیعی که از کنترل انسان خارج بوده و در واقع در اختیار انسان نیستند؛ مانند دریا، باران، زمین، کوه، ابر وغیره و عناصر ماوراء الطبیعی که نیروهایی هستند که به طور معمول خارج از دسترس انسان ها می باشند؛ مثل سحر و جادو، جن، سیمرغ و غیره پرداخته و در ادامه بسامد و درصد آماری آن ها در شاهنامه نشان داده شد. بیان این موضوع از این جهت قابل اهمیّت است که می توان به این وسیله نقش و جایگاه عناصر طبیعی و ماوراء الطبیعی و همچنین نوع نگرش گذشتگان به این عوامل را نشان داد. عواملی که در جای جای شاهنامه برای پیشبرد داستان و غلبه بر حریفان، از آن ها استفاده شده است در پایان نیز نتایج حاصل از این رساله در قالب جدول هایی دیگر ارائه شده است.

سفارش های اقتصادی سعدی در بوستان و گلستان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1389
  خدیجه رستمی   موسی پرنیان

بررسی سفارش های اقتصادی شیخ اجل در بوستان و گلستان این نکته را روشن می سازد که سعدی شاعری میانه رو بوده و به قناعت در زندگی بسیار پایبند است. از نظر وی بسیاری از مشکلات اقتصادی جامعه، با احسان و بخشش از سوی صاحبان ثروت از بین خواهد رفت و در این صورت جامعه ای آرمانی خواهیم داشت که در آن خبری از فقر و بیکاری و تضاد طبقاتی و سایر مشکلات اقتصادی نخواهد بود. واژگان کلیدی: اقتصاد، بوستان ، گلستان، سعدی.

بررسی و تحلیل نمادهای بخش اساطیری شاهنامه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1389
  شهرزاد بهمنی   موسی پرنیان

عنوان این پژوهش، تحلیل نمادهای بخش اساطیری شاهنامه می باشد. لازمه ی شناخت نمادهای شاهنامه، شناخت بستر و نحوه ی آفرینش و پیدایش نماد، اسطوره و حماسه است. نماد با ضمیرخودآگاه و ناخودآگاه آدمی در ارتباط است و سازنده ی زبان اساطیر، افسانه ها و حماسه هاست و زبان آثار اسطوره ای و حماسی نمادین است. اساطیر ایران، در قالب آفرینش دوازده هزار ساله ی زردشتی یا نه هزار ساله ی زروانی تبیین می شوند. ویژگی این اساطیر، ثنویت و کران مندی است. مسأله اصلی در اساطیر ایرانی، سرشت دوگانه ی خلقت است و در جریان گذر از اسطوره به حماسه، نبرد دو نیروی نیک و بد در جنبه های مختلف هستی نمایان می شود و برخی از شخصیت ها که بیش از سایر عناصر، بیان گر مفاهیم رمزی و نمادین هستند، نماد تحول ایزدان به شاهان هستند و در برابرآنان پادشاهان اهریمنی که نماد خشکسالی(اَپوش) اند، قرار دارند. از دیگر عناصر نمادین که در این پژوهش به آن ها پرداخته شده است: داستان های عشقی– حماسی، موجودات موهوم، خواب های نمادینِ شاهان و قهرمانان، اعدادرمزی، نگاره ی نمادین درفش ها، نمادینگی آب و آتش و فرّه می باشد. این تحقیق، به روش توصیفی – تحلیلی و بر پایه ی منابع کتابخانه ای نگارش شده است و یافته های تحقیق چنین است که اشخاص بیشتر از هر عنصر دیگری، عنصر سازنده نمادهای اساطیری را در شاهنامه ی فردوسی تشکیل می دهند و کنش این عناصر انسانی تقابل دوگانه ی میان خیر و شرّ را در شاهنامه به نمایش می گذارد. واژگان کلیدی: فردوسی، شاهنامه، اسطوره، نماد، شخصیت.

تصویر آفرینی و مضمون سازی با عناصر داستان یوسف و زلیخا در غزلیات صائب تبریزی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1389
  نصرت اله کمری   موسی پرنیان

داستان یوسف و زلیخا از دیرباز به عنوان داستانی شورانگیز در ساحت ذهن شاعران، نویسندگان، داستان پردازان و سخنوران جایگاه ویژه ای داشته است.بن مایه ی اصلی این داستان برگرفته از مجموعه ی معارف و فرهنگ اسلامی و جلوه ای بارز از کتاب آسمانی، قرآن است.صائب تبریزی، سرآمد شاعران سبک هندی است و پایبندی به فرهنگ و معارف اسلامی در آثار او مشهود است.وی که به نکته پردازی، عمق خیال، نازک اندیشی، صید مفاهیم و مضامین تازه توجه ویژه ای دارد، از عناصر داستان یوسف و زلیخا(به جز استعارات) مضمون سازی ها و تصویرهای بکری آفریده و نیز با عناصر داستان ترکیبات نو و زیبایی ابداع نموده است. صائب با دقت نظر و ژرف بینی روابط جدید و نکته های تازه ای ارائه می دهد و با نمایش پیوند آن ها با یکدیگر، مضامینی تازه می یابد و هُنر فوق العاده خود را به نمایش می گذارد. این پژوهش که در شش فصل تدوین شده است، بازتاب عناصر و مواد داستان یوسف و زلیخا در غزلیات صائب بررسی شده است.صائب در حدود 500 بیت در جای جای دیوانش به داستان یوسف و زلیخا اشاره نموده است.همچنین پس از بررسی هر عنصر از داستان یوسف و زلیخا، جدول بسامد کاربرد آن ها و بسامد صور خیال با عناصر داستان یوسف و زلیخا،ارائه شده است.

شخصیت مثالی در اندیشه حافظ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1389
  معصومه شفیعی   خلیل بیگ زاده

حافظ غزل سرای شگفت آور و شیرین سخن ادب پارسی است که گستره ی غزل او عرصه ی درگیری دو نیروی عظیم خیر و شر است. ریاکاری و فساد اخلاقی جامعه ی روزگار او برخی را داعیه دار صلاح کرده است، چنانکه با ریاکاری و ظاهرسازی بر مرکب دغل بازی خویش سوارند و برخی نیز به دلیل رفتار این ریاکاران گوشه نشین خرابه ها شده اند و از ریا و نیرنگ گریزانند که این دو نگرش گروه های مثبت و منفی اجتماع عصر حافظ را تشکیل می دهند. البته دسته ی سومی هم در غزل خواجه یافت می شود که همانا شخصیت های بینابینی در پندار و کردار هستند که گاه به سوی بدی لغزانند و گاه به سمت بدی گرایانند. این سه دسته ی شخصیتی که هم در زمانه و عصر حافظ زندگی می کنند و هم در دنیای ذهنی و فکری شاعر جایگاهی ویژه دارند، شخصیت مثالی (typical) نامیده می شوندکه جریان های فکری عصر او را رهبری می کند. حافظ سعی دارد با این طیف های شخصیت اوضاع زمان خود را تشریح کند در عین حال دیدگاه خود را نیز نسبت بهع دنیای آرمانی مطرح نماید. بر اساس آمار به دست آمده حافظ شخصیت های مثبت را در تشریح آرمان و دنیای مثالی خویش به کار می برد و بسامد این شخصیت ها نشان می دهد که حافظ با وجود تلخی اوضاع زمانه مثبت نگر و امید وار به آینده است.

«هنر در شاهنامه» (بررسی مفاهیم و ترکیبات واژه ی هنر در شاهنامه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1389
  مهین امیدیان   موسی پرنیان

شاهنامه گنجینه ای است از واژگان اصیل فارسی که شناخت و استفاده از این واژگان موجب غنای زبان فارسی می گردد. امروزه برخی از این واژگان یا کمتر استفاده می شوند و یا در مفاهیمی محدودتر و گاهی متفاوت بکار می روند. واژه هنر یکی از واژگان ناب فارسی است که در شاهنامه بار معنایی گسترده ای دارد و امروزه دایره ی معنایی این واژه بسیار محدودتر شده است. فردوسی در شاهنامه از این واژه با ترکیبات و مفاهیم متنوع استفاده کرده است. با مطالعه ی دقیق شاهنامه معلوم شد که، واژه هنر 352 بار در 337 بیت شاهنامه استفاده شده است. فردوسی برای القای مفاذهیم متعدد «هنر» این واژه را با 12 اشتقاق (هنر پرور، باهنر، نوهنر، فراوان هنر، هنر یافته، بدهنر، بی هنر و ...) و 27 ترکیب (هنر آزمودن، دست از هنر تهی ماندن، هنر پدید آوردن، هنر جستن، هنر یافتن، هنر از دل شستن و ...) در شاهنامه بکار برده است. واژه «هنر» 95 بار در قافیه قرار گرفته است و این قافیه پردازی به اقتضای کلام بوده است نه تنگانای قافیه. «هنر» در شاهنامه دایره ی معنایی گسترده ای دارد و 76 مفهوم متنوع و متفاوت را در برگرفته است. مفاهیمی از قبیل: جنگاوری، مهارت های رزمی، شکار کردن، چوگان، تیراندازی، عدالت گری، شایسته، خردمندی، عفت، مظاهر کمال و زیبایی، آینده گری، نوشتن، معماری، غیب دانی، تعبیر خواب، باوری، رذائل اخلاقی، فریبکاری، خیانت، حسادت و ... امید است که این رساله زمینه ای را برای آشنایی با واژگان اصیل شاهنامه فراهم آورد. کلید واژه: شاهنامه فردوسی، واژه هنر، مخاطب، مفاهیم، ترکیبات.

عشق در غزلیات خواجو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1389
  داود قاسم نیا   علی گراوند

عشق، یکی از اساسی ترین عناصر متون ادبی و عرفانی ادبیات فارسی است که در قرون اولیه، زمینی و مادی است؛ اما در دوره های متأخّر؛ یعنی از قرن ششم به بعد، با گسترش عرفان و ظهور عارف بزرگی چون سنایی، عشق نیز آسمانی و خدایی می شود. از وقتی که عشق با عرفان می آمیزد هر دو به کمال می رسند و همین کمال، باعث می شود تا بیش از پیش، مورد توجه شاعران و عارفان قرار گیرند. خواجو که هم هنر شاعری و هم تمایلات عارفانه دارد، در سراسر اشعارش، مخصوصاً در غزلیات، هر جا که فرصت مناسب پیش آمده، با کوچکترین بهانه از عشق سخن گفته است. موضوع رساله ی حاضر و هدف آن، بررسی عشق در اندیشه ی خواجوست. برای این کار، پس از مطالعه ی دقیق غزلیات خواجو، نظرات گوناگون او در زمینه ی عشق، استخراج؛ سپس عشق مورد نظر حواجو با توجه به سیر کلی آن در ادبیّات و عرفان فارسی، مطالعه و بررسی شده است. نظر خواجو درباره ی عشق، در بسیاری موارد شبیه بزرگان روزگارش است؛ اما نظر خاص و موکّد خواجو در زمینه ی عشق، این است که عشق قابل تفکیک به حقیقی و مجازی نیست؛ بلکه عشق یک حقیقت واحد تشکیک پذیر است. عشق همه اش حقیقت است و عشق مجازی از نظر او درجه ی پایین تری از همان حقیقت واحد است. از نظر خواجو هوس، نقطه ی مقابل عشق است.

بررسی تطبیقی سیاوش نامه ی الماس خان کندوله ای با سیاوش نامه ی فردوسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام 1389
  زینب رحمتی   خلیل بیگ زاده

چکیده: پژوهش های تطبیقی شاخه ای مستقل و تازه از پژوهش در گستره ی ادبیات است که به بررسی و شناخت روابط و پیوند های ادبیات ملل گوناگون با یکدیگر می پردازد. شاهنامه ی حکیم ابوالقاسم فردوسی از جمله آثار حماسی مشهور در ایران و جهان است که اندیشمندان بسیاری به آن نظر داشته اند و آثاری به تقلید از آن خلق کرده اند. از جمله ی این اندیشمندان، الماس خان کندوله ای کرمانشاهی ـ شاعر توانای کرد زبان ـ است که آثار حماسی فراوان و برخی آثار غنایی را به تقلید از شاهنامه ی حکیم طوس به نظم کشیده است. ساختار داستانی و محتوایی آثار الماس خان با شاهنامه ی فردوسی شباهت ها و تفاوت هایی دارد. این پژوهش به منظور تحلیل تطبیقی ساختار و محتوای سیاوش نامه ی فردوسی و سیاوش نامه ی الماس خان کندوله ای به شیوه ی توصیفی و تحلیل تطبیقی انجام شده است و شامل کلیات و تعاریف، معرفی عناصر داستان، خلاصه ی دو داستان به نثر فارسی، بررسی ویژگی های ساختاری و محتوایی دو اثر و نیز تحلیل تطبیقی آنها می شود؛ همچنین به ویژگی های مشترک و متفاوت این دو اثر و تأثیر پذیری الماس خان از فردوسی پرداخته شده و این تأثیر پذیری در مواردی مانند قالب، وزن، قافیه و ردیف، صور خیال و عناصر داستانی همچون شخصیت، طرح، زمان، مکان و ... نشان داده شده است. واژه های کلیدی: فردوسی، الماس خان کندوله ای، سیاوش نامه، ادبیات تطبیقی، تحلیل ساختار و محتوا، عناصر داستان.

جلوه های دنیا و آخرت در شاهنامه فردوسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  زهرا هاشمی   موسی پرنیان

دو موضوع عمده ی دنیا و آخرت در این رساله بررسی شده است و در اهمیت و ارتباط دنیا و آخرت این نکته کافی است که دنیا به عنوان مزرعه ی آخرت معرفی شده است. معاد نیز یکی از اصول ادیان توحیدی محسوب می گردد و در دین اسلام هم یکی از اصول جهان بینی به شمار می آید. ایمان به دنیای پس از مرگ شرط مسلمانی است که هر کس آنرا انکار کند از زمره ی مسلمانان خارج است. از این رو بحث در مورد دو مقوله ی دنیا و آخرت بسیار حائز اهمیت است. شاعران و نویسندگان در ادوار مختلف ادب فارسی نیز از این امر غافل نبوده و در آثار منظوم و منثور خویش به آن پرداخته اند. از جمله این شاعران، فردوسی شاعر بلند آوازه و حماسه سرای ایران است که در جای جای شاهنامه به این امر پرداخته است. این رساله نشان می دهد که فردوسی در شاهنامه تا چه اندازه به امور دنیا و آخرت توجه داشته و کدام یک در شعر وی جلوه ی بیشتری یافته است. در فصل اول مقدمه و کلیات آمده و فصل دوم به زندگی و فکر فردوسی اختصاص یافته است. فصل سوم بیان گر دنیا و آخرت از دیدگاه سایر ملل و ادیان آسمانی می باشد و در فصل چهارم دنیا در شاهنامه و در فصل پنجم آخرت در شاهنامه بررسی شده است. نتیجه ی حاصل از پژوهش نشان می دهد که فردوسی با دیدی روشن بینانه آدمی را از دوستی دنیا و مکر و حیله ی آن برحذر می دارد؛ چون از دید او دنیا سرای ناز و نوش نیست؛ بلکه آکنده از درد و رنج است؛ فردوسی به دنبال ترویج عزلت از دنیا و تبلیغ رهبانیت مسیحی نمی باشد؛ بلکه در شاهنامه کار و فعالیت و کوشش و جوشش و رزم، در کنار بزم و شادی به وضوح دیده می شود و آدمی را به تحرک و جنبش وا می دارد. فردوسی چنان که آدمی را از دوستی و دل سپردن به دنیا برحذر می دارد، وی را به بهره گیری از زندگانی و دنیای گذران برمی انگیزاند. او به مسأله ی مرگ و حیات اخروی نیز با دیدی حکیمانه نگاه می کند. وی معتقد است که مرگ ادامه ی زندگی و مکمل و مرتبه ی کمال هستی آدمی است که اگر مرگ نباشد رشته ی هستی می گسلد و نظام زندگی دچار یک نوع از هم پاشیدگی و بی نظمی می شود.

تاریخ ادبیات و جغرافیای ادبی شاعران استان ایلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  زهرا جوام   موسی پرنیان

این رساله تحت عنوان تاریخ ادبیات و جغرافیای ادبی شاعران استان ایلام شامل سه فصل می باشد . تاریخ ادبیات یکی از شاخه های ادبیات است که با یاری جستن از آن سیر تمدن و فرهنگ و ادب کشور از گذشته های دور تاکنون ، شناسانده می شود. پرداختن به تألیف و تدوین تاریخ ادبیات بومی و محلی از آنجا که تاکنون کمتر به آن پرداخته شده بسیار ضروری می نماید.شناخت و شناسایی چهره های صاحب اثر و شاعران فارسی و کردی سرای منطقه ، معرفی آثار آنها نقد و بررسی این آثار ، بررسی نقاط قوت و ضعف و بررسی اشعار شاعران منطقه از جهات مختلف مثل: انواع ادبی ، قالبهای شعری ، صنایع و آرایه های ادبی از مواردی است که در این رساله تلاش شده است به آن پرداخته شود.در فصل اول کلیاتی درباره فرضیه ها و اهداف تحقیق و روش های به کار رفته در این رساله بیان شد، در فصل دوم نگاهی اجمالی از جهات مختلف مثل جغرافیا، تاریخ، اجتماع و پیشینه ی شعر و شاعری استان بیان شد، فصل سوم شامل پنج بخش است که در آن به معرفی شاعران، آثار آنها ، بررسی اشعار و ذکر نمونه های از آنها پرداخته شده است. در پایان به نتیجه گیری از این مباحث پرداخته و همراه آن پیوست ها ضمیمه شده است، امید است که مقبول نظر واقع شود.

تصویر سازی و مضمون آفرینی با اعداد و حروف در خمسه نظامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  رضا ولیپور   خلیل بیگ زاده

چکیده اعداد و حروف از جمله عناصری هستند که در زندگی انسان پرکاربرد می باشند و آموزه های دینی و انسانی به آن رنگی نمادین داده اند . این کارکرد ، در شعر شاعران همچون آیینه پژواک تصویر زندگی بشر ، کاربردی شگفت انگیز دارد . نظامی گنجه ای از جمله شاعرانی است که این عناصر را در خمسه بکار گرفته است و به آفرینش مضامین و تصاویری رنگارنگ و زیبا دست زده است . نگارنده در این پژوهش - که با نام « تصویر سازی و مضمون آفرینی با اعداد و حروف در خمسه نظامی » تهیه گردیده و به روش کتابخانه ای ، فیش برداری و تحلیل محتوا انجام شده است - دریچه ای بسوی اشعار نظامی باز می کند و نشان می دهد که نقش اعداد و حروف در تصویرسازی و مضمون آفرینی شعر نظامی چگونه است ، کدام یک بیشترین بسامد را از این حیث در شعر او دارند و چه نقشی در بیان اندیشه هایش ایفا می کنند ؛ رسیدن به این مهم در کنکاش لایه ها ی افکار ، اعتقادات ، فرهنگ ، اندیشه و زندگی نظامی ممکن است که بدین سبب اوضاع اجتماعی ، احوال ، آثار و اندیشه های شاعر بررسی و عناصر تصویر ساز و مضمون آفرین اعداد و حروف با شواهد ی از خمسه نشان داده شده است . این رساله شش فصل دارد که در فصل اول : کلیات ، در فصل دوم : شرح احوال ، آثار و اندیشه نظامی ، در فصل سوم : اعداد و حروف پرکاربرد در تصویرسازی و مضمون آفرینی ، در فصل چهارم : تصاویر بیانی اعداد و حروف و مضمون آنها ، در فصل پنجم : اعداد و حروف در آرایه های بدیعی و مضمون آنها و در فصل ششم اهم موضوعات و مضامین تصویر سازی و مضمون آفرینی با اعداد و حروف در خمسه بررسی شده است . واژگان کلیدی : اعداد و حروف ، تصویر سازی ، مضمون آفرینی ، خمسه ی نظامی و نظامی گنجوی .

تصویرسازی و مضمون پردازی با عناصر داستان های عاشقانه در شعر شاعران سبک هندی (شخصیت-ها،مکان،زمان و دیگر اجزای داستان)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  کریم صیدی   موسی پرنیان

در ادبیات فارسی داستان های عاشقانه ی بی شماری وجود دارد که شاعران به این داستان ها تلمیح جسته و با عناصر و اجزای آن ها مضامین و تصاویری بدیع خلق کرده اند. در این زمینه داستان های عاشقانه ی یوسف و زلیخا، لیلی و مجنون و خسرو و شیرین جایگاه ویژه ای دارند. از آن جا که شاعران سبک هندی به مضمون سازی مشهورند با عناصر این داستان ها مضامین و تصاویر بکری را آفریده اند. شاعران مورد مطالعه ی این پژوهش(محتشم کاشانی، عرفی شیرازی، طالب آملی و کلیم کاشانی) از داستان های عاشقانه ی فارسی بیشتر با سه داستان، یوسف و زلیخا، لیلی و مجنون و خسرو و شیرین به مضمون سازی پرداخته اند؛ و با داستان های عاشقانه دیگری چون: محمود و ایاز، شیخ صنعان و دختر ترسا، سلیمان و بلقیس و هاروت و ماروت و زهره در موارد معدودی بهره گرفته اند. این پژوهش به روش کتابخانه ای و اَسنادی انجام گرفته و در شش فصل تدوین شده است، که در آن بازتاب عناصر داستان های عاشقانه در شعر این شاعران بررسی شده است. طالب آملی بیشتر از دیگر شاعران مورد مطالعه، از عناصر این داستان ها در ساخت مضامین خود بهره گرفته است. مضامین و تصاویر ساخته شده با عناصر داستان یوسف و زلیخا دارای بسامد بیشتری است. همچنین در پایان هر بخش جدول بسامدی عناصر، تصاویر و مضامینِ هر داستان، ارائه شده است.

بررسی مشترکات بینامتنی مرصادالعباد نجم الدین رازی و مثنوی معنوی مولانا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  عزیز عثمانی   ابراهیم رحیمی زنگنه

چکیده نجم الدین رازی ( 573-654 هـ .ق ) از صوفیانی است که تصوف او جمع بین تصوف عاشقانه و تصوف عابدانه یعنی آمیختن عشق و عبادت است و کتاب مرصادالعباد در بیان سلوک دین و وصول به عالم یقین و تربیت نفس انسانی را در فاصله سال های (618 تا 620 هـ . ق )تألیف کرد . مولانا جلال الدین ( 604- 672 هـ .ق ) که سال های جوانیش با دوران پیری نجم رازی مقارن بوده کتاب مرصادالعباد را در دست داشته و اشعاری از آن گرفته و در آثار خود آورده ، مهمترین اثر منظوم خود مثنوی معنوی را که باید یکی از بهترین زادگان اندیش? بشری دانست ، سرود . مولوی مسائل مهم عرفانی و دینی و اخلاقی را مطرح کرده و هنگام توضیح به ایراد آیه ها و احادیث مبادرت جسته است ؛ بنابراین در آثار هر دو ، عرفان نمودی تمام دارد . این پژوهش بر آن است که با بهره گیری از شیو ? تحلیل محتوا این دو اثر مرصادالعباد و مثنوی معنوی را بکاود و رگه های عرفان و مشترکات بینامتنی دو اثر را بیابد تا بدین گونه شیوه-های تأثیر پذیری مولانا را از نجم رازی نشان دهد و سر انجام به این نکته پای بفشارد که خالق هر دو اثر در دامان عرفان ایرانی پرورده شده اند و ندایی اصیل و آشنا سر می دهند . برای این کار ابتدا مبانی اصلی عرفان مشترک در دو اثر تحلیل و در گام بعدی مشترکات دو اثر بررسی شده است . محور اساسی و مشترک و مورد بحث در این رساله ، رویکرد عارفانه به شناخت خدا، انسان، آفرینش، عشق، بیان سلوک دین و ... است . نتیجه پایانی این پژوهش آن است که مشترکات اندیشه ای و عرفانی دو اثر را نشان دهد .

بررسی سبک شناختی سروده های کردی شاعران کرمانشاه (با تکیه بر اشعار سیّد یعقوب ماهیدشتی، شامی کرمانشاهی، پرتو کرمانشاهی و قصری)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  فرزانه کرمی   محمد ایرانی

زبان کردی، زبانی است غنی و ادبیّات برآمده از آن، پربار و فاخر. برای شناخت ارزش ها و ویژگی های شاخص شعرکردی لازم است تا کاوش هایی در این زمینه صورت گیرد. در این پژوهش سعی شده تا با بررسی آثار چند شاعر کرد کرمانشاهی(سیّد یعقوب ماهیدشتی، شامی کرمانشاهی، پرتو کرمانشاهی و قصری) در سه سطح زبانی، ادبی و فکری، ویژگی های این نوع ادبیّات از جنبه های گوناگونی چون جهان بینی و درون مایه، فرآیندهای آوایی، وزن، عناصر ادبی، کاربرد لغات بیگانه، استفاده از کلمات فارسی، کهنگی زبان و کاربرد کلمات سره و... تحلیل گردد. پس با تحقیق پیرامون پیشینه ی تاریخی قوم کرد، زبان و ادبیّات کردی و بررسی آثار شاعران مذکور، مشخّص شد که شعر کردی از نظر آوایی بیشتر تابع فرم و هنجار بوده و از نظر عناصر ادبی از آرایه های جناس و تشبیه بهره ی بیشتری برده است. شعرکردی در اساس مبتنی بر وزن هجایی است؛ هر چند که به وزن عروضی نیز توجّه دارد. از لحاظ درون مایه، مسائلی چون عشق، جبر، تمایلات ناسیونالیستی و مضامین سیاسی و اجتماعی، جایگاه وسیع تری را به خود اختصاص داده است. گزینش واژگان در آثار شاعران کرد رویکرد متفاوتی دارد. برخی در استفاده از کلمات بیگانه به ویژه کلمات عربی افراط کرده اند. برخی دیگر سعی کرده اند تا حدّ زیادی از لغات فارسی به جای کردی استفاده کنند. در مقابل، گروه دیگر کوشیده اند تا به هر نحو از کلمات سره و کهن کردی بهره گیرند. واژگان کلیدی: سبک شناسی نظم، شعر معاصر کردی، سیّد یعقوب ماهیدشتی، شامی کرمانشاهی، پرتو کرمانشاهی، قصری

بررسی سبک زبانی شاهنامه فردوسی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  زینب شهسواری   موسی پرنیان

یکی ازمطالبی که دربررسی سبک یک اثر مورد توجه قرار می گیرد، سبک زبانی آن است که شامل سه سطح آوایی، لغوی و نحوی می باشد .فردوسی از شاعران بزرگ ادب فارسی است که بررسی سبک زبانی اشعار وی لازم و ضروری به نظر می رسد امّا تاکنون اثری به صورت مستقل و مدون به این موضوع نپرداخته و تدوین نشده است. این پایان نامه که با استفاده از روش کتابخانه ای و براساس روش توصیفی و تحلیل یافته ها فراهم آمده است در راستای تدوین اثری به سامان و مدون در خصوص ویژگی های سبک زبانی شاهنامه است. و مواردی که به لحاظ زبانی دارای بسامد بوده اند و یا برجستگی داشته اند بررسی شده است. ویژگی های زبانی که در شاهنامه دیده می شود دو دسته اند: یک دسته هنجارهای زبانی دوره ی شاعر یعنی همان ویژگی های سبک خراسانی است مانند: استفاده از «یکی» در مقام نکره، استفاده فراوان از افعال پیشوندی و استفاده از سایر نشانه های قدمت و دیرینگی مانند استفاده از «ابا، ابی، ابر» و موارد دیگر، دسته ای دیگر ویژگی هایی که مخصوص خود فردوسی و در واقع مربوط به سبک شخصی وی است . از جمله:استفاده از صورت ساده ی فعل به جای صورت مرکب مانند:« پناهیدن » مطابقه ی صفت و موصوف مانند : «نهنگان مردمکشان» و ...

بررسی و مقایسه متناقض نمایی در آثار حسین منزوی ومحمد رضا شفیعی کدکنی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  آزیتا نجفی گرمخانی   ابراهیم رحیمی زنگنه

متناقض نما یا پارادوکس یکی از عواملی است که باعث آشنایی زدایی و برجستگی کلام می شود و خواننده را به این وا می دارد تا با تلاش زیاد به معنای مورد نظر شاعر پی ببرد و آنگاه که رابط? بین دو کلم? به ظاهر متضّاد را کشف کرد، لذّتی به وی دست می دهد که باعث حیرت وشگفتی اش می شود. این شگرد از دیرباز مورد توجّه شاعران بوده است . شاعر با پارادوکس امور نقیض و ناآشنا را آشتی می دهد که این امر سبب می شود؛ زیباترین جلوه های خیال که به ظاهر محال و غیرممکن است ؛ به وجود آید. موضوع این رساله بررسی و مقایس? متناقض نمایی در آثار دو شاعر معاصر (محمّد رضا شفیعی کدکنی و حسین منزوی ) است . تصاویر پارادوکسی که از سنایی و شعرهای مغان? او آغاز شده همچنان در شعر معاصر نیز دیده می شود امّا این آرای? بدیعی هرچه به زمان معاصر نزدیک ترمی شود ؛ زیباتر و شگفت انگیز تر نمود پیدا می کند . نگارنده با هدف شناساندن زمینه های خود متناقض نمایی در آثار شفیعی کدکنی و منزوی و همچنین بررسی و مقایسه متناقض نماها با یکدیگر در راه انجام این رساله گام برداشته است . روش انجام تحقیق به صورت کتابخانه ای بوده است . ابتدا سعی شده تا تعاریفی از این آرایه ارائه شود و پس از آن ، شاهد مثال ها در آثار هر دو شاعر بررسی و مورد شرح و تحلیل قرار گیرد و در پایان مقایسه ای بین شاعران صورت پذیرد. یافته ها نشان می دهند که شفیعی کدکنی از این آرایه بیشتر در زمینه های بیان مضامین اجتماعی ـ سیاسی بهره برده است و منزوی در زمینه های بیان مضامین عاطفی و عاشقانه. همچنین می توان گفت که کاربرد متناقض نما یکی از ویژگی های سبکی این دو شاعر است. واژه های کلیدی: بررسی و مقایسه ، شفیعی کدکنی، شطح، متناقض نمایی، منزوی

مضمون سازی و تصویرآفرینی با اعلام جغرافیایی در غزل شاعران معاصر (هوشنگ ابتهاج، سیمین بهبهانی، حسین منزوی و محمّدعلی بهمنی)
پایان نامه دانشگاه رازی - کرمانشاه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  سهیل فتاحی   موسی پرنیان

در ادبیات فارسی، شاعران و نویسندگان، کمابیش به دانش جغرافی و شناخت اقالیم، کشورها، شهرها، کوه¬ها، رودها و... توجّه خاصی داشته¬اند و با این عناصر، مضامین و تصاویر شعری آفریده¬اند. اَعلام جغرافیایی که به دو بخش عَلَم عام و عَلَم خاص تقسیم می¬شوند، در شعر معاصر نیز بازتاب قابل توجّهی دارد. این پژوهش به روش کتابخانه¬ای و إسنادی انجام گرفته¬ و در شش فصل تدوین شده است. در این پژوهش اَعلام جغرافیایی در غزلِ چهار شاعر غزل¬پرداز معاصر(هوشنگ ابتهاج، سیمین بهبهانی، حسین منزوی و محمّدعلی بهمنی) در دو بخش مضمون¬سازی و تصویرآفرینی مورد بررسی قرار گرفته است. این شاعران بیش¬تر در غزلِ خود از اَعلام عام جغرافیایی بهره برده¬اند که اَعلامی مانند: آسمان، شهر، خانه و کوه بیش¬از سایر اَعلام کاربرد داشته¬اند. در بخش مضمون¬سازی سیمین بهبهانی بیش از دیگر شاعران از اَعلام جغرافیایی بهره برده است. در بخش تصویرسازی نیز تشبیه¬ در مقایسه با سایر فنون بیانی بیش¬تر در بین شاعران کاربرد داشته است و در مجموع حسین منزوی بیش از سایر شاعران به مدد شگردهای بیانی با اَعلام جغرافیایی تصویر ساخته است. سیر تحوّل غزل نیز در بین چهار شاعر به گونه¬ای است که در غزلِ حسین منزوی بیش¬ترین نمودهای نوگرایی و تحوّل از جمله: به کارگیری اوزان جدید، بهره¬گیری از واژگان نو و امروزی، سرودن غزل محاوره و نوگرایی در تلمیحات دیده می¬شود.

رئالیسم جادویی در کتاب های «آخرین انار دنیا»، «جیروک» و «کتاب مجموعه داستان های کردی اثر روژی لیسکو».
پایان نامه دانشگاه رازی - کرمانشاه - پژوهشکده ادبیات 1393
  محمدزاهد سعیدی تبار   موسی پرنیان

رئالیسم جادویی شیوه¬ایی نوین در داستان نویسی است که در آن واقعیت و خیال با هم در می-آمیزند به گونه ایی که تمایز میان این دو برای مخاطب مشکل می¬نمایاند. اگرچه بیشتر منتقدان ادبی خاستگاه این سبک نویسندگی را آمریکای لاتین و پدیدآورنده آن را «گابریل گارسیا مارکز» کلمبیایی می¬دانند. امّا شیوه یادشده تنها ویژه یل به عنوان اساسی¬ترین ویژگی این مکتب ادبی ریشه در افسانه¬ها، اسطوره¬ها و قصه¬های بومی دارد. بنابراینآمریکای لاتین نیست و رگه¬های نخستین آن را می¬توان در ادبیات خاور زمین به ویژه ایران جستجو کرد چرا که تخ اسطورها و افسانه¬های بومی و محلی سرزمین پر رمز و راز ایران با وجود اقوام متنوع و پیشینه تمدنی آن می¬تواند منبع مناسبی برای این سبک نویسندگی باشد. از این رو در این نوشتار تلاش می¬شود که به بررسی مولفه¬ها و ویژگی¬های رئالیسم جادویی و همچنین شیوه بکارگیری آن در داستان ها و افسانه های کردی با تکیه بر سه کتاب مشخص به نام های «داستان های کهن کردی» از «روژی لیسکو»، «چیروک» از «هاشم سلیمی» و رمان « آخرین انار دنیا» نوشته «بختیارعلی» پرداخته شود. این پژوهش نشان می دهد که سبک رمان بختیار علی کاملاً منطبق با شیوه رئالیسم جادویی مارکز است و مخاطب به روشنی می¬تواند شاخصه¬های این سبک ادبی از قبیل: آشنازدایی، همزیستس متعادل حقیقت و جادو، درون مایه مهم و عمیق، قلت و آنیت و... را در آن مشاهده کند با این تفاوت که «آخرین انار دنیا» از نوع مشرقی آن است. امّا در داستان¬های کهن کردی روژی لیسکو و چیروک هاشم سلیمی، مهم¬ترین نقطه¬های پیوند مشترک قصه¬های پریان موجود این دو کتاب با رئالیسم جادویی در شکستن مرز میان واقعیت و فراواقعیت، رفتارهای شگفت زده و خارق العاده شخصیّت-های موجود و شناخت حقیقت از راه تخیل می¬باشد و از نظر وجود عناصر واقعی متناسب با زندگی امروزی تا حدودی فقیر است.

اثرپذیری و اثرگذاری لافونتن در ادب تعلیمی ایران
پایان نامه دانشگاه رازی - کرمانشاه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  عطاء الماسی   خلیل بیگزاده

دو ملت ایران و فرانسه از اوایل قرن17م. با ادب و فرهنگ یکدیگر آشنا شدند و محصول این آشنایی، به وجود آمدن داد و ستدهای فرهنگی میان دو کشور شد؛ لذا با توجّه به این اصل که ارزیابی درست ادبیات ملی و تبیین جایگاه آن در میراث فکری و ادبی بشریت جز با مقایسه ادبیات ملت ها امکان پذیر نیست، این نوشتار در راستای غنا بخشیدن به ادبیات ملی و نشان دادن ارزش های ادبی آن در میان ادبیات ملل مختلف، تلاش می-کند تا بر اساس مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی، که پهنه پژوهش آن محدود به تفاوت زبان و تأثیر و تأثر است، به بررسی اثرپذیری افسانه ها و فابل های «ژان دولافونتن» فرانسوی از ادبیات تعلیمی ایران از جمله: گلستان سعدی، کلیله و دمنه کاشفی یا همان انوارسهیلی و همچنین اثرگذاری این شاعر فرانسوی بر ادب تعلیمی معاصر ایران بپردازد. این پژوهش نشان می دهد که لافونتن برخی از این افسانه ها و فابل ها را مستقیماً و بدون هیچ تغییری از گلستان سعدی، انوارسهیلی اقتباس کرده و نکته و مطلب تازه ای بر آن نیفزوده است، جز اینکه تحت تأثیر شرایط ذهنی خاصّ خود و همچنین زندگی اجتماعی و اوضاع طبقاتی جامعهخویش، برای رساندن پیامی نو، خوانش¬های تازه ای از این حکایت ها ارائه داده وگاهی در پایان به ذکر نتیج? اخلاقی و اجتماعی از این حکایات بسنده کرده است. امّا پس از ترجمه آثار فاخر فرنگی، شاعران معاصر که برای خارج شدن از حالت رکود، در پی جریانی نو، چه از لحاظ تکنیک و شیو? بیان و چه از نظر موضوع و تصویرسازی بودند، به ادبیات اروپا چشم دوختند؛ لذا بعضی از فابل های لافونتن مورد پسند و ذوق بعضی از شاعران معاصر از جمله:ملک الشعرای بهار، حبیب یغمایی، پروین اعتصامی، رشید یاسمی و نیّر سعیدی قرار گرفت که بعضی از این اقتباس ها منجر به پیدایش شاهکارهای ادبی در حوزه ادبیات تعلیمی شد «داستان کلاغ و روباه»، «دهقان و پسران»، و...که در قالب کتاب های مصوّر کودکان درآمده اند از جمله آنهاست.

مقایسه مفهومی واژگان «صوفی» و « عارف» در متون صوفیانه از قرن دوّم تا قرن هفتم هجری (کشف المحجوب، کیمیای سعادت، مثنوی، غزلیّات شمس، مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه)
پایان نامه دانشگاه رازی - کرمانشاه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  فر شاد رنجبر   عیسی نجفی

صوفی و عارف از نامهای کسانی است که برداشت و تفسیر خاصّی از مسائل دینی و الهیات داشته و مباحث نظری و عملی را در راستای اندیشه های خود، بنیان نهاده اند. تحقیق حاضر، بر مطالعه و بررسی مفهومی، پیرامون این دو نام در عرفان اسلامی، به ویژه کتب و آثاری که اسامی آنها در مطاوی پایان نامه آمده است، متمرکز می باشد. دربار? اشتقاق لفظی، معنای اصطلاحی و آداب و رسوم صوفی و عارف، نظراتِ متعدّد و متنوّعی یافت می شود؛ امّا در کلّیّت موضوع می توان گفت که عارف نسبت به صوفی دارای شأن معنوی بالاتری است. اگرچه، دیدگاهِ آرمان گرای صوفیانِ زیادی هم وجود دارد که صوفی و عارف را از اسماءِ خداوند - تبارک و تعالی- دانسته¬اند و آن دو را از نظر مقام ارزشی، متمایز از هم به شمار نمی آورند. وجه تسمی? صوفی و عارف در باب تفاوت مفهومی این نام ها، نقشی اساسی داشته است. در مورد صوفی، بیشتر به جنب? جسمانی و شعار بیرونی او تأکید شده است. در مقابل، عارف با ابعاد روحانی و معنوی خویش شناخته می¬شود. صوفی و عارف باید داری اخلاق نیکو باشند، به دنیا و آخرت دل نسپارند و تنها خدا را در نظر داشته باشند. در تمامیِ تعاریفی که از صوفی و عارف شده است، اصل فقر و درویشی برای صوفی و اصل معرفت و شناخت برای عارف از اهمیّت ویژه ای برخوردار است.

نقد و بررسی دیوان اشعار میرزا نادر هرسینی
پایان نامه دانشگاه رازی - کرمانشاه - پژوهشکده ادبیات 1393
  حبیب الله کیهانی   موسی پرنیان

زندگی نامه و تحلیل اشعار فارسی و کردی میرزا نادر هرسینی

بررسی ساختار و محتوای شعر مقاومت در آثار برجسته شاعران کرمانشاه
پایان نامه دانشگاه رازی - کرمانشاه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  عفت جامه شورانی   موسی پرنیان

در این پژوهش نگارنده با توجه به اهمیت و جایگاه برجسته مقاومت اشعار برجسته ادبیات مقاومت شاعران کرمانشاهی را از لحاظ محتوایی و ساختاری مورد بررسی قرار داده از آنجا که قبل از آن پژوهش مدون و بسامانی در این راستا انجام نشده است لذا با علاقه به موضوع، ضمن تحقیق به دو روش کتابخانه ای و میدانی بدین مهم پرداختم و حاصل آن را در 6 فصل تنظیم نمودم که بعد از کلیاتی در مورد ادبیات پایداری به معرفی 4 شاعر از کرمانشاه و آثار مربوط به آنها و سپس به بررسی محتوایی و ساختاری و ذکر نمونه ها و جدول های مربوطه به آن پرداخته و نیز ملاحظاتی در باب شعر دفاع قدس در استان کرمانشاه ارائه گردیده است لازم بذکر است که از بین 148 شاعر در 7 مجموعه مورد تحقیق با در نظر گرفتن 2 عنصر کیفیت و کمیت، شاعران برجسته به نام های احمد عزیزی، محمدجواد محبت، اصغر عظیمی مهر و محمدرضا فتاحی معرفی شدند و مشخص گردید که احمد عزیزی از جمله نام آوران مثنوی سرای دفاع مقدس کشورمان ایران است و سپس محبت جواد محبت و اصغر عظیمی مهر از جمله مثنوی سرایان مهم استان کرمانشاه می باشند. همچنین چند نمونه از اشعار برجسته سایر شاعران نیز به عنوان نمونه آورده شده است. - بالاترین بسامد استفاده شاعران کرمانشاهی از قالب غزل می باشد به طوریکه از میان قالب های بررسی شده 165 غزل در مضامین مختلف همراه با رنگ و بوی حماسی و گاه عرفانی سروده شده است. - شاعران کرمانشاهی تقریباً از تمام مضامین مربوط به دفاع مقدس استفاده نموده اند در ادامه جدول مربوط به آنها ارائه گردیده است. - در اشعار سروده شده از اکثر صور بلاغی استفاده شده است که نکته برجسته آن علاوه بر استفاده از نمادها بومی استفاده بسیار از طرح سوال با بسامد بالاست به طوری که در 297 مورد عنصر سوال یافت گردید.

بازتاب چوگان در شعر و ادب فارسی با تکیه بر سبک خراسانی
پایان نامه دانشگاه رازی - کرمانشاه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  ابوذر غفاری   الیاس نورایی

آثار ادبی ایران آیینه اندیشه ها، باورها، هنرمندی ها و عظمت روحی و معنوی ملّتی است که از دیرباز تا کنون بالنده و شکوفا، از گذرگاه حادثه ها و خطرها گذشته و به امروز رسیده است. پیگیری و شناخت سازه های هویّت ملّی، ضروری است. یکی از عناصر هویت ساز، ادبیّات است که در فرهنگ ایران زمین، سابقه درخشانی دارد. ادبیّات فارسی آینه تمام نمای فرهنگ و آداب و رسوم این سرزمین است. یکی از موضوعات مورد توجّه شاعران ادوار مختلف شعر فارسی، بازی های سنتی نظیر چوگان است و شاید بتوان گفت که شاعری نیست اشعارش خالی از واژه چوگان باشد. این زیباترین نماد ورزش های سنتی، بی گمان یکی از مهمّترین مواد آموزشی بزرگزادگان در سراسر تاریخ ایران بوده است که می بایست آن را چون فرهنگی گریز ناپذیر در کنار اخلاق و آیین ها و هنرهای گوناگون نزد استادان می آموختند و حفظ می کردند. در این پژوهش با اتخاذ رویکردی متفاوت به ورزش چوگان به نحوه بازنمایی این بازی در ادبیّات پرداخته می شود تا ردپای این ورزش و هنر دوهزار ساله قانونمند ایرانی را از خاستگاهش در پیش از اسلام و سیر کلی و تاریخی از میان اشعار ادوار مختلف شعر فارسی دنبال کند که از رودکی آغاز می شود و سرگذشت و تاریخ آن را از لابلای شعرهای متون ادبی بررسی و روایت نماید، و بازتاب آن در شعر فارسی را تحلیل و بررسی کند تا اینکه پس از دوران صفویان که اوج این ورزش است در زادگاه خویش به خواب مرگ فرو می رود و نزدیک به سیصد سال به فراموشی سپرده می شود. سرانجام در پایان قرن نوزدهم عده ای انگلیسی آن را دوباره در ایران احیا می کنند. از آن زمان این ورزش کهن و اصیل ایرانی به حیات خود ادامه می دهد. اهمیّت امر زمانی آشکار می شود که برخی از کشورها در پی آن بوده که این بازی را به نام خود در تاریخ ثبت کنند، لذا پرداختن به این موضوع یا به بازی چوگان بوسیله ادبیّات فارسی و در زمانه حاضر نه تنها می تواند مقدمات آشنایی بیشتر را با این ورزش فراهم سازد بلکه از طریق ادبیّات فارسی می تواند بر ایرانی و اصیل بودن این ورزش در شرایط کنونی به نقش آفرینی ادبیّات فارسی در برجسته ساختن این ورزش کهن و اصیل ایرانی که ریشه در تاریخ و ادبیّات ما دارد در مجامع جهانی بپردازد و به لحاظ نظری بر غنای مطالعات پیشین در زمینه بازی چوگان بیفزاید.

ساختار خانواده در شاهنامه
پایان نامه دانشگاه رازی - کرمانشاه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  سودابه شایانی   محمد ایرانی

در این پژوهش به اصل و اساس خانواده در روزگاران بسیار کهن، با شواهدی که در خانواده های شاهنامه وجود دارد، پرداخته ایم با توجه به دوره های قوم شناسی و بررسی یافته های باستانی (غار‎نگاره ها، کار های دستی، کشف گورها و غیره) حاکی از وجود دوره های پارینه سنگی، میان سنگی و نوسنگی در ایران باستان است. نیاکان ما نیز مانند هم? جوامع بشری از توحّش و بربریّت عبور کرده و به تمدّن رسیده اند. در داستان های شاهنامه به دوره های قوم شناسی و انواع خانواده های همخون، پونالوایی (یارگیر)، سیندیازمیایی(زوجی)، پدر سالار و تک همسری برخورد می کنیم. در داستان سودابه و سیاوش، سودابه مادر-خدا و سیاوش خدای نباتی است. مادر خدایان در جوامع باستان مورد پرستش قرار می گرفتند و سودابه در حقیقت مادر سیاوش بوده بنابراین با گذشت زمان و تحریف داستان، چنین روابطی غیر قابل باور و ممنوع بوده است.

تصویرهای ادبی با عناصر مذهبی در عهد صفوی (عرفی شیرازی، طالب آملی، کلیم کاشانی، محتشم کاشانی و صائب تبریزی)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه - دانشکده علوم انسانی 1392
  مبینا ملکی   موسی پرنیان

در عهد صفویه و با توجه به اقبال پادشاهان صفوی به مذهب تشیع، ادبیات مذهبی مورد استقبال بیشتر قرار گرفت. از لحاظ سبک شعری، اگر چه شاعران به خاطر گرایش به تقلید در حالت رکود به سر می برند اما برخی شاعران مضامین جدیدی در شعر پدید آورده اند که در نوع خود بی نظیر است. این تحقیق با هدف بررسی تصویرهای ادبی با عناصر مذهبی در عهد صفوی و در شعر شاعران منتخب این دوره انجام شده است، این تحقیق به روش کتابخانه ای و توصیفی و با هدف بررسی عناصر و تصاویر مذهبی در اشعار شاعران برگزیده سبک هندی صورت گرفته است که فصل اول شامل کلیات، فصل دوم؛ بررسی شعر قبل و بعد از اسلام و اوضاع سیاسی، مذهبی و ادبی دوره صفوی می باشد در فصل سوم به معرفی شاعران برگزیده این عصر پرداخته شده است، در فصل چهارم تصاویر و عناصر مذهبی در اشعار شاعران برگزیده عهد صفوی پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان داد عناصر مذهبی رایج در این دوره شامل عبارات قرانی، اسامی شخصیت های دینی و مذهبی و پیامبران الهی، واژگان و اصطلاحات دینی رایج در دستورات اسلام و اولیاء، معجزات پیامبران الهی، احادیث نبوی، اماکن مقدس، بهشت، جهنم و ... می باشد که در این بین مشاهده گردید اشعار و ابیات محتشم کاشانی در حوزه ی دین و مذهب بسیار بیشتر از سایر شاعران مورد مطالعه در این تحقیق بوده است.

شیوه های تأکید و قصر در شاهنامه فردوسی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه - دانشکده ادبیات 1393
  خیرالله مطاعی   موسی پرنیان

نظر به اینکه مبحث تأکید و قصر در دستور و بلاغت زبان فارسی از مباحث تاریک و ناشناخته ی علم معانی است،و بسیار مهم می باشد؛ چون هم در نحو کاربرد دارد و هم در بلاغت و نقد شعر و در زبان فارسی بطور پراکنده مطرح گردیده و هیچکدام ازآن ها دقیق و صریح و طبقه بندی شده نیست، از این جهت بر آن شدیم که این مبحث را به طور دقیق تر و گستر ده تری با ذکر نمونه ها در شاهنامه ی فردوسی بیان نماییم.

بررسی تصویر و موسیقی در اشعار سعید عبادتیان
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه - دانشکده علوم انسانی 1394
  یوسف دارابی   موسی پرنیان

پایان نامه حاضر تحقیقی است پیرامون شعرسعید عبادتیان شاعری کرد زبان،از شاخه کلهری زبان کردی و نقد وبررسی تصویر و موسیقی آن.نگارنده می کوشدابتدا دیدگاهایی رادر خصوص تصویر و موسیقی بیان کند. سپس با تحقیق در مجموعه اشعار سعید عبادتیان ویژگیهای زیبا شناختی آن را مورد تحقیق قرار دهد. در فصل اول این تحقیق به مقدمه،بیان مسئله و پس از آن به ضرورت پژوهش و اینکه چرا از بین این همه موضوعات مختلف ادبی، به این موضوع پرداخته ایم.و اهمیت آن؛ یعنی اینکه نتایج این تحقیق برای چه افرادی اعم از حقیقی و یا حقوقی مفید است؟،و سپس اهداف علمی و کاربردی تحقیق که شامل اهداف علمی و کاربردی می باشند. از جمله: بررسی عناصر زیبایی در اشعار سعید عبادتیان،و مشخص نمودن عناصر تصویر و موسیقی و دلایل قدرت زبان ،ارائه راه کارها و پیشنهادهایی جهت استفاده صحیح از تصویر وموسیقی در اشعار شاعران جوان،پیشنهادهای تغییر متحوای شعر در جهت پویایی زبان و حرکت همگام شاعران دراین زمینه ،فصل دوم مختصری ازوضعیت تاریخی وجغرافیایی شهرستان گیلانغرب با مرکزیت مردم کلهر زبان وبه صورت خلاصه تاریخچه ای ازتحولات زبان وتاثیرات سیاسی اجتماعی بر روند زبان، بیان شده سپس فرضیات پژوهش ذکر گردیده است.در فصل سوم : مختصری از احوال شاعر جوان وارزشمند کرد سعید عبادتیان نحوه و تاثیرات فضای زندگی و محیط کاری بر اشعار و تصاویر، و نوع اوزان بکار گرفته در اشعارش بیان گردیده است. در فصل چهارم: به بررسی چهار اثر که دو اثر مکتوب و دو اثر در قالب آلبوم صوتی از آثار شاعر کرد زبان سعید عبادتیان در زمینه تصویر و موسیقی در دو بخش که شامل تصویر که به صورخیال در تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه،نماد،و ... و در بخش دوم موسیقی که شامل موسیقی درونی، بیرونی کناری، و معنوی مورد بررسی قرار گرفته.در فصل پنجم ابتدا نتیجه گیری تحقیق، و پیشنهاد و راهکار های لازم بیان گردیده است. در پایان این نتیجه به دست می آید سعید عبادتیان از شاعران رمانتیکی است. که به خوبی توانسته در زمینه ی سنتی هنجار شکنی نماید وقالب های پذیرفته شده شعر را رعایت و محتوای جدید روی آورده و از شعر سنتی جدا شده اما این مرحله را باید یک مرحله گذار به حساب بیاوریم تا به محتوای هم پای حرکت زبان برسیم .