در مطالعه و بررسی پژوهش‌های انجام شده در زمینة متون کلاسیک فارسی این مشکل به چشم می‌خورد که تعداد قابل توجّهی از پژوهش‌های انجام شده، فاقد نوآوری هستند و صرفاً به تکرار پژوهش‌های پیشین بسنده کرده‌اند. ریشة این مشکل را نه در متون کلاسیک فارسی، بلکه در کاربست تکراری رویکردهای قدیمی بر این متون باید جست. برای رفع این مشکل می‌توان از رویکردهای تازه‌تر نقد ادبی مانند «تاریخـگرایی نو»استفاده کرد. از آن...

روایات ملامت‌گرایانه درباره زنان در نهج‌البلاغه، عمدتا با خارج‌سازی متن از زمینه تاریخی خود و شرایط و دیدگاه‌های مدرن امروزی قیاس می‌شود که در تقابل با دیدگاه‌های مدافع حقوق زنان، به عنوان بخشی از سنت اسلامی- شیعی ناسازگار با این دیدگاه‌های مدرن، تلقی می‌گردد. در این پژوهش افزون بر این‌که نشان داده شده بسیاری از گزاره‌های نکوهش‌گرایانه مربوط به زنان در نهج‌البلاغه فاقد اسناد م...

اعیاد، یکی از مشخصه های فرهنگی اقوام مختلف هستند که فلسفة پیدایش و تحولات تاریخی آنها در گستره ی زمان و در اقوام مختلف. در متون تاریخی و ادبی قدیم بازتاب می یابند. عید مهر گان به عنوان یکی از بزرگ ترین اعیاد باستانی ایران که دارای فلسفه پیدایش خاصی است، توانست با استفاده از توانمندی هایش، در صدر اسلام و عصر اموی و عباسی با همه ناملایماتی که از حیث سیاسی و عقیدتی با آن مواجه بود به حیات خویش ادا...

در منابع و تحقیقات تاریخی، شخصیت امین در میان خلفای عباسی، به عنوان خلیفه‌ای که متصف به رذائل اخلاقی است شناخته می‌شود. این تصویر منفی از وی به واسطة گزارش‌های متون تاریخ‌نگاری مسلمانان در قرون نخستین اسلامی از جمله اخبارالطوال دینوری ایجاد شده و تحقیقات تاریخی معاصر دربارة خلافت عباسی نیز با اعتماد به آن گزارش‌ها، این تصویر را به­عنوان واقعیت تاریخی وی پذیرفته‌اند. اما با استفاده از رویکردهای ...

اگرچه بررسی کارنامۀ تاریخ‌نگاری مسکویه منحصر در کتاب تجارب‌الامم نیست، می‌توان گفت شاکلة اصلی تاریخ‌نگاری وی را در بر می­گیرد. مسکویه مورخ برجستة سده‌های چهارم و پنجم هجری از بنیان­گذاران تاریخ‌نگاری انتقادی به شمار می‌رود که با تألیف آثار خود نگرشی خاص را در تاریخ‌نگاری اعمال کرده است. شیوه‌ای که او در تاریخ‌نگاری استفاده کرده در روند تکوین افق‌ها و کلیت تاریخ‌نگاری تأثیری بسزا بر جای گذاشته ا...

همان گونه که در متون تاریخی فارسی می توان آثاری را یافت که دارای ارزشادبی در خور نگرشی است، در متون ادبی نیز، آثاری وجود دارد که نادیدهگرفتن وجه و صبغه تاریخی آ ن ها دشوار است . گذشته از آن خلق یک اثر ادبیخود رویدادی تاریخی است و برخی از آثار ادبی به شیوه های گوناگون با تاریخپیوند دارند . قابوس نامه امیر عنصرالمعالی از این دست آثار است . نویسند ۀ اثر ،خود یک حکومتگر است و به یکی از سلسله های حک...

منظومه­ی حماسی شاهنامه­ی نادری منظومه­ای تاریخ­بنیاد است که به سرگذشت نادر و سپاهیانش و مردم ایران در دوره­ی افشاریه اختصاص دارد. یکی از بخش­های مهم وبرجسته­ی این منظومه، بخش مربوط به لشکرکشی نادرشاه به شبه قاره هند است که در این منظومه و دیگر کتب تاریخی با اختلافاتی در کم و کیف حوادث و زمان و مکان و شخصیت­ها آمده است. تحقیق حاضر بر آن است تا با شیوه­ی تحقیق کتابخانه­ای و با روش سنجشی - تحلیلی ...

چکیده موضوع این تحقیق اسطوره زدایی در کتب تاریخی فارسی از آغاز تا پایان قرن هشتم است، عنوان اسطوره زدایی اولین بار در مورد تاویل متون دینی بخصوص پیام مسیح مطرح شد، اسطوره زداییبه این معنی روشی در تفسیرمتون دینی است، که به کمک آن معنای رمزی و مکنون پیام مسیح دریافت می-شود، اما آنچه منظور ماست اسطوره زدایی به معنی تاریخی کردن و حقیقی جلوه دادن عناصر، پدیده ها و شخصیت های اسطوره ای است . فرض م...

چکیده ندارد.

تاریخ اسلام چند دهه بعد از عصر پیامبر اسلام(ص) توسط مسلمانان به رشته تحریر درآمد، نیازجامعه اسلامی به دانستن روش و سیره پیامبراسلام(ص)برای استفاده درمسائل مستحدثه و علاقه مردم به آگاهی شرح زندگی وجنگهای رسول اکرم(ص) سبب توسعه این دانش گردید. مانند هر متن تاریخی دیگر گذشت زمان، تأثیر حکومتها، تأثیر اطلاعات، اعتقادات، سلایق و علاقه نگارندگان و تأثیرپذیری از فرهنگ ملل جدیدی که به حوزه جامعه اسلا...