چکیده نفقه یکی از لوازم ملکیت و سرپرستی است که در متون فقهی به عنوان واجب معرفی شده است. فقهای شیعه نفقه را برای عیال (پدر، مادر، همسر و فرزند)و مملوکات آدمی مانند عبد و کنیز و حیوانات را نیز واجب می دانند. خواه حیوان مفید باشد یا خیر، حلال گوشت باشد یا خیر. به عبارت دیگر نفقه و خرجی تنها مربوط به آدمی نبوده و جانوران تحت ملکیت او نیز حقی بر گرده آدمی دارند. نگهداری حیوانات ضمانی مدنی را در پی ...

چکیده:        وجود روایات فراوان از امام رضا(ع) در جوامع روایی و تأثیر کلامی و فقهی این روایات در نگارش متون تفسیری، ما را بر آن داشت تا در مورد نقش این روایات از نظر روش تفسیری و صبغه کلامی و فقهی در تفسیر المیزان به‌بحث و بررسی بپردازیم. آنچه مسلم است ورود اقوال تفسیری حضرت امام رضا(ع) در المیزان و تأثیر پرفروغ آن در جهت گیری علامه در المیزان می‌باشد. این مقا...

فقه اسلامی بویژه فقه امامیه، حاوی مسایلی است که اجرای احکام آنها نیازمند به حکومت مقتدر و حاکم معتقد و آگاه نسبت به تعالیم الهی آن است. بر این اساس، باید توجه داشت که میان فقه اسلامی و مسئله دیانت با مسئله حکومت پیوندی ناگسستنی برقرار است. در این مقاله، به برخی از تجلیات این پیوند، اشاره شده است. از جمله: الف) سیری در متون فقهی برای تبیین پیوند فقه و حکومت. ب) سیره و عملکرد رسول خدا در باب ح...

گارانتی کالاها در تجارت از جلوه ویژه‌ای برخوردار است که نوع و مدت آن در اراده خریدار جهت ابتیاع کالاها، نقش بسزایی دارد. گارانتی یا ضمانت‌نامه اگر چه به صراحت در متون فقهی مطرح نمی‌باشد ولی زیر عنوان ضمان از دیرباز مورد بحث علما و فقهای اسلامی بوده است. ضرورت رضایت مشتری یا مصرف ‌ننده کالا دغدغه دوسویه مولّد و خریدار است که با هدف سود و بهره بیشتر مطرح می‌شود و علما و فقهای اسلامی نیز نظریات مت...

انعقاد یک عقد به صورت مشروط، حکایت از آن دارد که مشروط‌له التزام خود نسبت به مفاد عقد را بر ایفای شرط از سوی مشروط­‌علیه متوقف کرده و در واقع اراده خود را به صورت مقیّد انشاء نموده است. از این‌­رو اگر مشروط­‌علیه از شرط تخلف ورزد، باید در خصوص بقا یا امکان گسست عقد تصمیم گرفت و چاره­‌اندیشی کرد. صرف‌­نظر از شرط نتیجه که امکان تخلف از آن متصور نیست و شرط صفت که ظاهراً تخلف از آن راهی جز امکان فسخ ...

زنان بخش عظیمی از شاغلان جامعه را تشکیل می‌دهند، امروزه کار و فعالیت زنان، در عرصه‌های اقتصادی، فکری، فرهنگی و اجتماعی یک ضرورت است. شغل نقشی مؤثری در برقراری آرامش و امنیت آدمی دارد. در حقیقت امنیت شغلی، احساسِ داشتن یک شغل مناسب، اطمینان از تداوم آن در آینده، فقدان عوامل تهدید کننده و شرایط مناسب کاری در آن شغل است. امنیت اشتغال زنان، زمانی احساس می‌شود که حمایت قوی در برابر تبعیض، بی‌عدالتی ی...

بررسی‌های موجود در بیان زرتشتیان راجع به پیشینه و اجرای آیین ازدواج با نزدیکان یا خویدوده و انگیزه‌های پای‌بندی به آن، عموماً بر شواهدی از آثار تاریخ‌نگاری‌های یونانی و نوشته‌هایی از قلم غیرایرانیان و بر پایه مفاهیم به‌کاررفته در متون فقهی بازمانده به زبان پهلوی اتکا دارد. افزون بر منابع مزبور، سنت یادشده در منابع اسلامی نیز گزارش شده، اما تاکنون بررسی دقیقی از میزان همسانی در محتوا بین آثار این...

در مقاله حاضر کوشش شده پس از بررسی لغوی و اصطلاحی سکوت، اثر آن را در تشکیل اعمال حقوقی مورد بررسی قرار گیرد. لذا ابتدائاً به توضیحاتی اجمالی در مورد اعمال حقوقی و اقسام آن و موارد مورد اختلاف مصداقی آنان پرداخته و همچنین با نگاهی گذرا به حقوق خارجی و داخلی از جمله بررسی منابع فقهی به ویژه فقه امامیه که آبشخور و بنیان حقوق و قانون مدنی کشورمان می‌باشد و با تحلیل نظرات فقهای پیشین و معاصر به بیان ...

تأسیس جمهوری اسلامی در ایران و تأکید بر توأمانی وجوه جمهوریت و اسلامیت نظام با یکدیگر، پدیدآورنده پرسش هایی در زمینه چگونگی هم نشینی این دو مفهوم با یکدیگر است. با توجه به پس زمینه فقه محور جامعه ایرانی و ارائه سئوالات گوناگون فردی و اجتماعی به فقه و توقع شنیدن پاسخ از متولیان آن؛ بررسی نظریه فقهی نقش مردم در حکومت، از اهمیت غیرقابل تأخیری برخوردار است. اینکه رویکردهای اجتهادی چه امکانات و نقشی...

کتابِ الکفایة فی الفقه یکی از متون فارسی در فقه شافعی است که حسین بن مسعود فرّاء بَغَوی (516ق) از فقها و مفسران برجستۀ سدۀ ششم هجری، آن را به رشتۀ تحریر درآورده است. بغوی در این کتاب، از جهت تبویب و تنظیم فصول و مباحث آن از متون عربیِ مشابه الهام گرفته است. این اثر گذشته از جنبه‌های علمی، به‌سبب اشتمال بر هزاران واژه و ترکیب نادر در زبان فارسی، به‌لحاظ ادبی و زبانی نیز شایستۀ توجه است. گرای...