بینامتنیت مبتنی بر این اندیشه است که متن، نظامی بسنده و مستقل نیست، بلکه پیوندی دو سویه و تنگاتنگ با سایر متون دارد، حتی می‌توان ادعا کرد که در یک متن مشخص مکالمه‌ای مستمر میان آن متن و متون دیگر وجود دارد. این متون ممکن است ادبی یا غیر ادبی باشند، هم‌عصر همان متن باشند یا به سده‌های پیشین تعلق داشته باشند. رویکرد بیش‌متنیت ژرار ژنت عبارتست از بررسی رابطة میان دو متن ادبی، به گونه‌ای که بیش‌متن...

زمان" و مصادیق آن، جزء پرکاربردترین و اساسی ترین مفاهیم؛ هم درحوزه ادبیات هم درحوزه دین و هم در حوزه عرفان است؛ بطوریکه در میان گنجینه های عرفانی و ادبی بزرگانی همچون حافظ، مولانا، سعدی و... بارها از اهمیت آن سخن به میان رفته است. جناب مولانا به دو نوع مرحله درخصوص زمان اشاره می کند: اولین مرحله، در این جهان اتفاق افتاده است که در آن، زمانی از جنس ویژگی های جرم فیزیکی جاری است؛ اکنون ما ا...

شعوری کاشی از شاعران قرن یازدهم هجری است. طبق گفتۀ تذکره ها شعوری، دیوانی مشتمل بر شش هزار بیت داشته، اما بر طبق تنها نسخۀ موجود از اشعارش، آثار وی شامل چند قطعه و تعدادی رباعی و دو مثنوی به نام های مونس اخیارو مهر و وفاست. تذکره ها ابتدای کار وی را زمان شاه اسماعیل صفوی (ظاهراً شاه اسماعیل دوم) دانسته اند، اما وی در اشعارش و به ویژه در دو منظومۀ مهر و وفا و مونس اخیار، شاه عباس صفوی (شاه عب...

شاهنامه فردوسی از یک سوی مشتمل بر فرهنگ و خرد ایرانیان باستان است و از سوی دیگر بیانگر روح زندگی ایرانی است ، این جوهر زندگی در آیین پهلوانان نمودی خاص دارد. از بررسی آیین های پهلوانی و جوانمردی می توان فهمید که اعتقاد ایرانیان باستان در رفتار پهلوانان موثر است . از دیدگاه فردوسی دین و اخلاق با پهلوان و پادشاه به هم پیوند خورده است و این حاصل نوع زندگی ایرانیان در سرزمینی است که حفظ آن ، پهلو...

"رمانس قصه خیالی منثور و یا منظومی است که به وقایع غیرعادی یا شگفت انگیز توجه کند و ماجراهای عجیب و غریب و عشقبازیهای اغراق آمیز یا اعمال سلحشورانه را به نمایش گذارد" (میر صادقی. 1390، 22) با توجه به تعریف یا تعاریفی که از رمانس ارئه می شود، هزارو یک شب را می توان یک رمانس کامل به حساب آورد حکایتهای هزارو یک شب در واقع سر شار از وقایع غیر عادی و شگفت انگیز است وعشقهای اغراق آمیز دران موج میز...

یکی از شگردهای هنری و خلاف آمد خواجوی کرمانی در خلق مفاهیم غنایی، بهره گیری از مفاهیم و اصطلاحات شرعی و دینی است. از آنجا که در شرع اسلام، داشتن روابط آزاد و عاشقان? زن و مرد حرام است و دین اسلام، محدودیت های خاصی در این امر قائل است و آن را تنها در حیط? شریعت و با رعایت اصول دینی و اخلاقی مجاز شمرده است؛ برای شاعران بزرگی چون حافظ، سعدی و خواجوی کرمانی، زمینه مناسبی فراهم شده است تا با نگاه و ...

ناز و نیاز یکی از مضمون های غنایی متداول در غزلیّات عاشقانه و عارفانه ُ ادبیّات فارسی است و شاعران و عارفان هر یک به نوع خویش این مضمون را در اشعار به کار گرفته اند. اساس روابط در اشعار عاشقانه و عارفانه بر پایه ُ عشق استوار شده و معشوق اهل ناز و عاشق پر از حسّ نیاز است. در تمامی این روابط، زمانی که معشوق روی به ناز می آورد، طرف مقابل یعنی عاشق نیز خریدار ناز شده و احساس نیازمندی در او نمایان می گرد...

در بحث اسطوره شناسی پهلوان به کسی گفته می شود که در رویدادها و حوادث زمان خود آنچنان با دلاوری و شجاعت درخشیده باشد و دیگر انسانها را تحت تاثیر قرار داده باشد که او را شایسته ی ستایش بدانند. در اساطیر ملل مختلف، داستانهای پهلوانی و پهلوانان معروف از عناصر ماندگار و جاویدان هستند که البته بی تاٌ ثیر از یکدیگر نبوده و همیشه در اساطیر جهان می توان به همانندیهایی برخورد کرد و در واقع بر اثر همین تلف...

رویکرد فلسفی شهید مطهری به پرسش از رابطۀ عقل و دین نسبت عقل و دین از اساسی ترین مسائل حوزه معرفت دینی و فلسفی است که از دیرباز ذهن اندیشمندان را به خود مشغول داشته، دیدگاه های متفاوتی را هم دامن زده است. در این مقاله نگارندگان درصددند ضمن تحلیل رویکرد شهیدمطهری به مسئلۀ اصول بنیادین دین اسلام، امکان نشاندن آن ها در جایگاه اصول موضوعۀ منظومۀ معرفتی دین و لذا خوانشی اصل موضوعی از دین را بررسی کنن...

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار و مفهوم دلتنگی عاشقانه با استفاده از روش «تحلیل اولیه» در زوج‏های ایرانی انجام شده است. ابتدا نمونه‏ای از جوانان(18 تا 33 سال) خصیصه‏های مربوط به احساس دلتنگی عاشقانه را آزادانه فهرست کردند (مرحله اول). سپس نمونه دیگری از جوانان (18 تا 33 سال) خصیصه‏های فهرست شده در مرحله اول را از نظر مرکزیت نمره‏دهی کردند (مرحله دوم). با استفاده از بیست خصیصه برتر از نظر مرکزیت ...