نقد نشانه شناختی ازجمله رویکرد های نظام مند نیمۀ دوم قرن بیستم است که در تبیین ماهیت و کارکرد متون ادبی نقش داشته است. مایکل ریفاتر، منتقد فرانسوی تبار آمریکایی، در کتاب نشانه شناسی شعر (1978)، چارچوبی نشانه شناختی را برای خوانش شعر پیشنهاد کرد که به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفت. مقالۀ حاضر، نخست رویکرد نظری ریفاتر را معرفی می کند و سپس بر مبنای آن به خوانش شعر «ای مرز پر گهر» از دفتر چها...

مطالعات پسااستعماری یکی از شاخه های مهمّ نقد ادبی است که در پیوند با زمینه های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی آثار ادبی قرار دارد. این رویکرد انتقادی آن دسته از آثار ادبیّات را که به روایت از کشورهای استعمارگر، جوامع تحت سیطره و مسائل مختلف آنها چه در تقابل با یکدیگر و چه به صورت مجزّا پرداخته اند، در بر می گیرد و هدف عمدۀ آن، ارائۀ رهیافتی واسازانه در چگونگی بازنمایی خود و دیگری یا مرکز و حاشیه در تحلیل...

این مقاله با مفروض گرفتن اینکه فلسفه اسلامی و فلسفه سیاسی اسلامی وجود دارد  در پی تبیین این پرسش است که فلسفه سیاسی اسلامی به چه معنی است و چه تلقی هایی  از آن وجود دارد و در ذیل این معانی و تلقی ها، چه مکاتبی در حوزه فلسفه سیاسی شکل گرفته اند. در تحلیل چیستی و معنای فلسفه سیاسی اسلامی، دیدگاه ها و تلقی های گوناگونی ارائه شده یا قابل ارائه است، برخی از این تلقی ها شبیه یا نزدیک به هم هستند، برخ...

مسئلة اصلی پژوهش پیش رو، بیان چیستی و چگونگی دگرگونی انسان در کلام وحی با خوانش و رهیافت خِرَد و ساختار اندیشة صاحب «المیزان» می باشد. همچنین این مقاله کوشیده است پرسش های پیرامون این مسئله بر اساس مبنای علاّمه طباطبائی(ره) را تبیین نماید و بر اساس داده های کتابخانه ای و به روش توصیفی ـ تحلیلی نوشته یافته است. فرایند این برآیند رسیدن به سه دیدگاه اصلی در چگونگی دگرگونی انسان یعنی دگردیسیظاهری، روح...

آن چه در فلسفه ی هرمنوتیک مدرن آموخته ایم، به تاویلی با افق های باز و گسترده میانِ مخاطب و متن، دلالت دارد. آن متن – چه اثر ادبی و یا اثر هنری – که مورد تاویلِ مخاطب خویش واقع می شود، در برابر وی هستی می یابد؛ و متقابلا، متن، به مخاطب خویش هستی می بخشد. تاویل عکس، به جایگاهِ متمایز و ویژه ی عکس در میان سایر متون هنری، بستگی می یابد. از یک سو، عکس، به سانِ اثری هنری، به دنبال قواعد هرمنوتیکیِ روشمند ...

ابن­سینا در نمط پنجم کتاب اشارات خود طی یک فصل و ضمن یک استدلال، از امکان حوادث بحث به میان می آورد. خوانش شارحین اشارات از این استدلال آن بوده است که ابن‌سینا در این فصل صرفاً در صدد اثبات آن است که هر حادثی ممکن است و به سبب همین امکان هم مسبوق به ماده است. این خوانش کامل نیست و نمی تواند چرایی این بحث را در نمط پنجم اشارات توجیه کند. خوانش دیگری می گوید ابن‌سینا می خواهد با این استدلال قدیم ب...

جامعه ایران جامعه ای مذهبی است و مذهب در زندگی روزمره ی ایرانی تنیده شده است به طوری که مذهب بخش جدایی ناپذیر زندگی جمعی شده است. و از طرفی به علت دینی بودن حکومت و دولتی بودن همه شبکه های تلویزیونی، تلویزیون جایگاه ویژه ای را در زندگی روزمره ایرانی به خود اختصاص می دهد. از طرفی در تلویزیون ایران گفتمان مذهبی در نقطه ی محوری حفظ حاکمیّت شکل می گیردکه به دنبال اقناع سوژه های مذهبی می باشد و پیام ...

در این مقاله سعی کردیم خوانش زنان ایرانی از سریال پربینند? ویکتوریا را بررسی کنیم. بر اساس نظریه های مخاطب فعال، به ویژه مصرف بین فرهنگی، مصرف رسانه ای با تکیه بر زمین? فرهنگی و اجتماعی، مخاطب به نحوی چندجانبه تعیین می شود. این تحقیق با روش کیفی و تکنیک مصاحب? عمیق، در میان30 نفر از زنان صورت گرفته است. نتایج نشان می دهد که تماشای این سریال نوعی اشتیاق مفرطی را پدید آورده است که می توان از «پید...

امروزه نقش مخاطب در تفسیر کالاها و محصولات فرهنگی، از جمله فیلم‏های سینمایی، بسیار اساسی است. از این رو، کشف شیوة معنادهی و خوانش مخاطبان می تواند ما را به جهان اجتماعی در پس این تفسیرها نزدیک کند. زنان از جمله مخاطبانی اند که با داشتن پیشینه ها و تجربه های فرهنگی و نسلی مختلف می توانند خوانش متفاوتی از فیلم‏ها داشته باشند. مقالة حاضر نیز، مبتنی بر پارادایم تفسیری، قصد دارد بدین سؤال پاسخ دهد ک...

مقالۀ حاضر به بررسی خوانش معناییِ پاره ای از نشانه های غیی در ارتباط رودرروی دانشجویی و ارائۀ طرحیی از این خوانش با درنظرگرفتنِ دو متغیر جنسیت و موقعیت اجتماعیِ مخاطب می پردازد.داده های پژوهش به روش مشاهده، مصاحبه و پرسش نامۀ تصویری جمع آوری شده است. بررسی داده های جمع آوری شده نشان می دهد که متغیر جنسیت در کاربرد رفتارِ چشمی، حالات چهره، فاصلۀ میان سخنگویان در هنگام ارتباط، نشانه های زمانی، نشانه ...