حکمت همانند دین، از قدیمی ترین، پیچیده ترین و ارزشمندترین اموری است، که در تمامی فرهنگ ها به صورت مکتوب و شفاهی، نقش تعیین کننده ای داشته است. اما این مفهوم نزد اقوام و ادیان مختلف و در طول تاریخ، معانی گوناگونی به خود گرفته و حقیقت آن در هاله ای از ابهام مستور شده است. این رساله با بررسی مقایسه ای و تاریخی این واژه در متون اصلی ادیان مختلف به ویژه اسلام، مسیحیت و یهود، به تبیین مفهوم حکمت پردا...

بی تردید، یکی از مهمترین مباحث فلسفه دین، مسئله تنوّع دینی است. دیدگاه های مختلفی در بحث تنوّع دینی از سوی فیلسوفان مطرح شده است. بسیاری از دانشمندان و صاحب نظران حوزه دین در صدد ارائه دیدگاهی موجّه و قابل قبول نسبت به این مسئله هستند. پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه نظریّه آلوین پلانتینگا، فیلسوف دین مسیحی و علّامه طباطبایی مفسّر بزرگ قرآن و حکیم متألّه مسلمان پیرامون تنوّع دینی می پردازد. علّامه طباطبایی...

ادیان عربستان از راه های گوناگون وارد منطقه عربستان شدند از جمله یهودیت پس از شورش های یهودیان علیه رومیان در اورشلیم که منجر به پراکنده شدن آنها از فلسطین و مهاجرت آنها به عربستان شد و مسیحیت که در نتیجه تبلیغ مبلغین مسیحی به سبب برخورداری از فرهنگ اطلاعات پزشکی توانستند به عربستان نفوذ کنند، زرتشت که از ایران وارد عربستان شد و به دنبال آنها ادیان دیگری مثل مانی و زندقه و مزدک، نیز به این سرزم...

جماعت اهل حق بصورت پراکنده در استانهای کردستان، لرستان، تهران، زنجان، آذربایجان غربی و شرقی، مازندران و ... دیده میشوند. کتاب مقدس اهل حق که به زبان کردی نوشته شده(سرانجام) نام دارد. جامعه اهل حق اعتقاد به ارسال سلاله مطهر انبیا عظام و اعتقاد به روز رستاخیز نهایی و بسیاری از آرای توحیدی دیگر، دارند. آنان را به وجه مشخصه مشاربهای پرپشت میتوان در جامعه شناخت. اهل حث شارب را یکی از رموز حق دانسته...

صائب از شاعران نامدارِ دورۀ صفوی است که با وجود نابسامانی اوضاعِ عرفان اسلامی، شعرِ وی افزون بر درون مایه های ادبی، اخلاقی، اجتماعی و حکمی، مضامین بلند عرفانی دارد و به دلیل کمبود تحقیق در این زمینه، هنوز سزاوار بررسی است.هدف از تحقیق حاضر، ارائۀ مضامینِ عرفانی در شعر صائب است. به همین منظور، ابتدا به ذکر مقامات، احوال و هفت وادی معرفت در شعر او پرداخته و گفته ایم که وی، بیشتر در حالِ «محبّت» سیر می ...

چارلز هارتس هورن نماینده مکتب پویش در قرن معاصر است. او تنها فیلسوفی است که برهان نظم را به صورتی پیشین تقریر کرده است. برهان او بر اساس دیدگاه خاصش در باب واقعیت شکل می گیرد. هارتس هورن جهان منظم را همچون اندامی ارگانیک، به همراه انگاره ای از تحول و ارتباط حوادث در نظر می گیرد و با برداشتی اجتماع وار از واقعیت، وحدت در عین کثرت را در جهان به نمایش می گذارد. در این تقریر، نظم طبیعت مصداقی از نظ...

نسبت زبان و امر واقع در فلسفه، به طورکلی، و در فلسفۀ زبان، به طور خاص، مباحث معناشناسی و نظریۀ دلالت را پیش می کشد. هر رویکرد فلسفی به پدیدۀ تنوع و کثرت ادیان باید به این مباحث زبان شناسانه نظر داشته باشد. نظریه های دلالت و معنایی که در باب امر متعالی در خصوصِ مسئله تنوع دینی برگرفته می شوند، باید به گونه ای باشند که تمامیت و سازگاری آن نظریه را مخدوش نسازد. تعارض گزاره های ادیان و زبان متفاوت د...

پلورالیسم دینی از جمله مباحث مرتبط با فلسفه دین است که به سبب توجه آن به مسئله نجات و زندگی مسالمت آمیز میان پیروان ادیان، مورد توجه صاحب نظران زیادی قرار گرفته و دارای رویکردها و تقریرهای متفاوتی است. توجه عمیق مولانا به «وحدت وجود»- به عنوان یکی از ارکان اصلی اعتقادات وی- و القای روحیه تسامح و تساهل به مخاطبان خود، باعث شده تا عده ای وی را « کثرت گرا » بنامند، اما اینکه وی، واقعاً واجد چنین نا...

نویسنده پس از طرح پندار زوال و افول دین در جوامع بشری و خطای این دیدگاه به ظهور و بروز مجدّد دین در چالش با قدرتهای مادی حاکم بر کره زمین پرداخته آن را فرصت مناسب برای بازشناسی ره آورد بنیادی ادیان و پیوند بخشهای هم آهنگ ادیان با یکدیگر می داند. آن گاه از چگونگی تعامل ادیان درگذشته سخن گفته آن را تعامل عالمان دینی و پیروان ادیان تعریف می کند. در ادامه از عواملی که باعث پیدایش باورهای خشن و ستیزه...