پژوهش حاضر با توجه به جایگاه و اهمیت واژگان فلسفی همچون (ادراک)، به‌صورت اعم در مباحث معماری و مفهوم (سکونت) در رویکرد ادراک حسی، به‌عنوان زیرمجموعه‌ای از آن، به‌صورت اخص تدوین گردیده است. سابقه تاریخی مبحث ادراک حسی، دیدگاه‌های فلاسفه، با تأکید بر نظریه بدنمندی ادراک فیلسوف پدیدارشناس، مرلوپونتی جزء پایه‌های فکری مطالعه بوده‌اند. تأثیرات حواس انسانی در فرآیند ادراک و ترتیب بزرگی و اهمیت آنها ا...

پرداختن به نقش ذهن به‌عنوان قو‌ای که نفس از طریق آن به اکتساب علوم می‌پردازد، در داشتن تلقی صحیح از فرآیند ادراک، اهمیت فراوانی دارد. در میان فلاسفۀ اسلامی، ملاصدرا مراتب ادراک را مراحلی می‌داند که نفس در جریان حرکت جوهری خود، با گذر از ساحت‌های حسی، خیالی و عقلی واجد آنها می‌گردد. در این میان توجه به دیدگاه ملاصدرا دربارۀ کارکردهای ذهن در هر یک از ساحت‌های ادراکی قابل توجه است. در میان فلاسفۀ ...

شرح لایب­نیتس از ادراک حسی برای درک سنت استتیک عقل­گرایانۀ آلمانی در قرن هجدهم بسیار حایز اهمیت است. تأملات او در این باب چارچوبی دکارتی دارد و برای دیدگاه­های او دربارۀ تجربۀ استتیکی بسیار کانونی است. او با توجه به ماهیت واضح ولی مغشوش ادراک حسی، مفهوم کمال و لذت را تبیین می­کند و از همین معبر ره به تعریف زیبایی می­برد. کمال عبارت است از نیرو یا توانایی متحدساختن ویژگی­های کثیر در یک ویژگی؛ لذ...

در نظریه های زیبایی شناختی مکاتب فلسفی غرب زیبایی و ادراک آن از منظر ادراک حسی و به نحو سوبژکتیو و صرفاً معرفت شناختی بررسی و تبیین می گردد. اما، در حکمت و عرفان اسلامی شاهد رویکردی متمایز به مسئلۀ زیبایی و ادراک آن هستیم. این مقاله تلاشی است برای فهم این رویکرد از طریق مطالعه، بازسازی، و تبیین مفهوم «زیبایی» و فرایند ادراک آن از دریچۀ مفهوم کلیدی «حیرت»، در اندیشۀ مولوی. از نظر وی انسان با ادرا...

زمینه و هدف: درک (دریافت) و ادراک (احساس) دو جزء هر تجربه حسی هستند. دریافت حسی ( sensory reception ) جریان اطلاعات در باره محیط داخلی یا خارجی از راه حسی است. انسان ها از طریق دریافت و سازمان­بندی تحریکات حسی، خود را از محیط پیرامون آگاه می­سازند این ادراک و سازمان­بندی تحریکات، ادراک حسی نامیده می­شود. هنگامی که مددجویی در یک موسسه مراقبت بهداشتی پذیرفته می­شود با محرک هایی که از نظر کمیت و ک...

چیدمان تعاملی، گونه‌ای از بیان‌های هنری جدید است که با حضور مخاطب کامل می‌شود. در این شکل از هنر، مشارکت مخاطب چون عنصر بنیادینی عمل می‌کند که بی‌وجوب آن اثر هنری فاقد موجودیت است. این ارتباط دو سویه به پیدایش هنری تحدیدناپذیر منجر می‌شود که انتظارات سنتی درباره پایداری را درهم می‌شکند. نمونه مورد مطالعهدر این مقاله چیدمان «وقتی چیزی رخ نمی‌دهد» اثر «ارنستو نتو» برزیلی است. «نتو» در این اثر از ...

اولین مرتبة علم حصولی که برای انسان حاصل می‌شود، علم حسی است. علم حسی زمینة پیدایش علم خیالی، وهمی و عقلی است؛ ازاین­رو بحث از کیفیت پیدایش علم حسی دارای اهمیت است. از آنجا که علم حسی از طریق حواس ظاهری برای انسان حاصل می‌شود، این سؤال مطرح می‌شود که در فرآیند پیدایش ادراکات حسی، بدن و ابزار و آلات بدنی چه نقشی را ایفا می‌کند؟ آیا بدن دارای نقش اصیل و بالذات است یا اینکه نقش بدن و امور بدنی ابز...

طراحی یک مکان به عنوان یک فضای شهری تنها به ابعاد بصری فضا محدود نمی شود. زیرا ادراک یک فضا تنها با چشمان میسر نیست بلکه تمام اندام های حسی انسان در فرآیند شناخت فضا موثر است. از سوی دیگر لذت بردن از حضور در فضای شهری یک حق همگانی است و نباید اجازه داد یک فرد به علت فقدان قوای حرکتی و یا بینایی از این لذت محروم شود. توجه صرف به ابعاد بصری فضاها تاکنون هم باعث انزوای حسگرهای ما در محیط شهری شده ...

بخش عمدهای از کنش انسان انسانی تابع ادراکی است که از محیط پیرامونی دارد؛ فهم این برداشتها در شناخت رویکردها و فرآیندهای تصمیم گیری بسیار کارآمد نشان داده است. در این میان،پدیدارشناسی از جمله روشهایی است که بر کیفیت و خاص بودن پدیده های سیاسی تأکید دارد و به دنبال ادارک پدیده های جهان است.از این رو، ارتباط میان رویکرد ادراک محیطی و پدیدارشناسی وجود دارد که پژوهشگر را در درک پدیده های انسانی و اج...

این مقاله نوشتاری پیرامون شناسایی برخی از مهم‌ترین مولفه‌های تأثیرگذار بر ادراک حسیِ فضای معماری است. یکی از بسترهای پژوهشی که امروزه در حوزه نظری معماریِ معاصر مطرح است، بحث فضای معماری و نحوه ادراک آن است. که در این میان صاحب‌نظرانی مانند پیتر زومتور، یوهانی پالاسما، رودولف آرنهایم، والتر بنیامین، مارک اوژه و غیره نظریاتی را در مورد چگونگی ادراک فضای معماری مطرح کرده‌اند ولیکن خودِ معماران هموار...