چکیده برخی صاحب نظران، نقد روانشناسانه را یکی از مهم ترین اقسام نقد به شمار آورده اند. در این نوع نقد، آثار ادبی براساس دیدگاه های مطرح شده در مکاتب روانشناسی، نقد و بررسی می شود. در سال های اخیر نیز، پژوهش های بسیاری در زمینه نقد و تحلیل آثار ادبی با توجه به دیدگاه های روانشناختی، به ویژه نظریه یونگ، صورت گرفته است. یکی از مفاهیمی که در روانشناسی تحلیلی کارل گوستاو یونگ مطرح شده، مفهوم کهن ا...

در اعماق تیره روان لایه هایی وجود دارد که در آن تجربه تکامل انسان پیشین قرار دارد. این لایه ها ضمیر ناهشیار جمعی را تشکیل می دهد که این ضمایر تحت اصطلاحی به نام کهن الگو هستند. کهن الگو درواقع نام دیگری برای اسطوره ای باستانی هستند که در ط.ل تاریخ چند هزار ساله در ذهن انسانها مانده و حتی به صورت موروثی به انسانهای دیگر منتقل شده اند. که این کهن الگوهای مادر در جواعه باستانی ایران بین النهرین و ...

گرشاسب نامه اسدی طوسی یکی از مهم ترین منابع حماسی موجود بعد از شاهنامه فردوسی است. حماسه ها صورت شفاهی روایت هایی هستند که از اساطیر سرچشمه گرفته و در ادوار بعد مکتوب شده اند. کارل گوستاو یونگ پس از غور در اساطیر سرچشمه و خاستگاه مشترکی را برای آن ها متصور شد و آن را ناخوداگاه جمعی نامید، که این ناخوداگاه جمعی حاوی محتویاتی است که کهن الگو نام دارد. در این جستار تلاش شده تا گرشاسب نامه اسدی با ...

یونگ ساختار ذهن انسان را متشکل از دو لایه ی خودآگاه و ناخودآگاه می دانست. او لایه ی ناخودآگاه را به دو بخش ناخودآگاه فردی و ناخودآگاه جمعی تقسیم کرد. مفهوم ناخودآگاه جمعی از اساسی ترین مفاهیم در مکتب روانشناسی یونگ است و در مطالعات روانکاوانه ی وی از جایگاه خاصی برخوردار است. این لایه از ذهن، عمیق، گسترده و مبهم است و برخلاف خودآگاه که منحصر به هر شخص و همیشه قابل دسترس است، مربوط به جمعی از ان...

واژه آرکی تایپ به معنی کهن الگو ، کهن نمونه یا صور هورقلیایی است.کهن الگو شامل -تصاویر و افکار غریزی و کهن است که در ناخودآگاه جمعی مشترک انسانها وجود دارد. کارل گوستاو یونگ(1875-1961) این واژه را برای اولین بار در روانشناسی به کار برد.از آنجا که آثار هنری بستر مناسبی برای ظهور کهن الگوهاست در نتیجه مثنوی به عنوان یک اثر تطبیقی انتخاب شد.مثنوی در شرایط رویاگونه مولوی سروده شده است و در دفتر دوم...

باورهای عامیانه که ریشه در اساطیر، آیین ها و معتقدات بشر ادوار کهن دارند، در نواحی مختلف ایران، از جمله ایلام با تاریخ و فرهنگ چند هزار ساله، حضور دارند. تحقیق در سابقۀ باورها و سنن عامه، ما را با گوشه هایی از ذهنیت مردم در ادوار کهن آشنا می کند. به سبب سیطرۀ سنت شفاهی بر ادبیات و فرهنگ ایلام و عدم کتابت آثار در روزگاران کهن، نمی توان در باب ریشه و قدمت آیین ها و باورهای این ناحیه، تحقیقی اطمین...

نقد اسطوره‌ای، به کشف اسطوره‌ها و کهن الگوها و چگونگی آنها در ادبیات می‌پردازد. رمان خوف نوشتۀ شیوا ارسطویی، رمانی ست که می‌توان در لایه‌های پنهان آن نشانه‌های کهن الگویی و اسطوره‌ای را یافت و با تحلیل آنها به خوانش تازه‌ای از متن رسید. هدف این مقاله ردیابی ویژگیهای اسطوره‌ای و کهن الگوییِ این رمان بر مبنای نقد اسطوره‌ای ست. خوانش رمان خوف، با این روش، علاوه بر آشکار کردن جهان نمادین آن و یافتن ...

نقد کهن الگویی که مبتنی بر نقد روان شناختی است، به مطالعه و بررسی کهن الگوهای یک اثر می پردازد و نشان می دهد که چگونه ذهن شاعر یا نویسنده آن ها را به شیوه نمادین متجلّی ساخته است. «پیر فرزانه» یکی از مهمترین کهن الگوها در ادبیات است که خویشکاری هدایت معنوی کهن الگوی «قهرمان» را برعهده دارد. در قاموس تصوّف، این کهن الگو در سیمای پیر طریقت جلوه گر می شود که با راهنمایی و ارشاد سالک ( قهرمان وادی طر...