یکی از رویکردهای های موجود در مطالعات قرآنی و تبیین بلاغت قرآن، مبحث نظم و تناسب می باشد. که یکی از جلوه های اعجاز قرآن کریم نیز محسوب می شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر نظم در ایجاد انسجام و تناسب معنایی سوره نمل است. در این پژوهش عوامل موثر نظم همراه با تناسب درونی بین آیات سوره نمل بررسی و ارتباط ساختار بلاغی با محتوا و اهداف سوره مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان، تحلیل ساختار روایی، وجوه ...

در اکثر انتهای آیات عبارات به ظاهر مستقلی از لحاظ مفهومی دیده می شود که در نگاه اول تناسب و ارتباطی را با مفاد و محتوای آیه مربوطه نشان نمی دهند و به نظر می رسد هدفی غیر از ارائه محتوای آیه را دنبال می کند. لذا لازم است تا ارتباط یا عدم ارتباط خواتیم هر آیه با همان آیه مورد بررسی قرار گیرد تا چرایی این موضوع کاملا مشخص و محرز گردد. مقصود ما از خواتیم آیات عبارات و جملات مستقلی هستند که در انت...

در تقسیمات قرآنی، «سوره» بیشترین اهمیّت را دارد؛ زیرا خداوند تمام انسان‌ها را برای آوردن یک سوره به مبارزه دعوت کرده، ولی دربارۀ حدّی کمتر از سوره، ادّعای عجز نشده است. تقسیم قرآن به سوره خاستگاه بشری ندارد، بلکه پیامبر (ص) مطابق اقراء خداوند و دستور فرشتۀ وحی، نزول هر بسمله‌ای را آغاز فصلی جدید در وحی تلقّی می‌کرد و معاصران نزول، مخصوصاً کاتبان وحی، با این امر آشنا بوده‌اند. این پرسش وجود دارد که س...

سوره نساء مدنی است . این سوره را « سوره النساء الکبری = سوره بزرگ نساء » نامیده اند تا از « سوره النساء الصغری » یعنی سوره « طلاق » ممتا باشد. سوره نساء به بیان احکام زنان و یتیمان و اموال و قوانین ارث و مسائل مربوط به جنگ و قتال می پردازد ، و راجع به اهل کتاب و منافقین و فضیلت هجرت ، و سنگینی جرم تخلف از هجرت گفتگو کرده ، و مردم را به تعاون و همیاری و دوستی و مهر و محبت به یکدیگر فرا می خوان...

موضوع توحید یکی از مهمترین و اساسی ترین مسائلی بوده که اندیشمندان از ابتدای دین مبین اسلام، د رمورد آن به طور مفصل به بحث و گفتگو پرداخته اند.خداوند برزگ نیز د رسوره اخلاص به شیوه ای خاص ه معرفی الله تبارک و تعالی پرداخته است تا آن جا که از این سوره به شناسنامه خدا تعبیر شده است. در این پژوهش، تفسیر سوره ی اخلاص، تألیف ملا شمسا گیلانی را ترجمه کرده و در حد بضاعت، مطالبی نیز در ذیل ترجمه و با عن...

هم‌نشینی و جانشینی، همان‌گونه که زبان‌شناسانی چون رومان یاکوبسون از آغاز اشاره کرده‌اند، تار و پود زبان را تشکیل می‌دهد. ازاین‌رو، می‌توان با مشخص‌کردن مؤلّفه‌های معنایییک واژه خاص و سپس بررسی ارتباط‌های واژه‌های هم‌نشنین و جانشین با آن، کارکردهای واژه را در زبان در سطح گسترده‌ای مشخص کرد. با این روش، ابتدا هم‌نشین‌ها و جانشین‌های واژه مدّنظر مشخص می‌شود، سپس بر پایه مؤلّفه‌های معنایی به‌دست‌آمده ...

در مفهوم و تفسیر عبارت «و اتوا حقه یوم حصاده» در آیه 141 سوره انعام بین مفسران اختلاف است؛ برخی آن را به زکات واجب و شرعی و برخی به صدقه و انفاق تفسیر کرده‌اند؛ برخی نیز این آیه را منسوخ به آیه زکات (توبه/103، نازل‌شده در مدینه) می‌دانند، برخی دیگر آن را بر زکات واجب و شرعی تفسیر نموده و از آنجایی که سوره انعام مکی است و زکات در مدینه تشریع شده است، این آیه را در ردیف آیات مستثنیات قرار داده‌ان...

ارتباط اسمای حسنای الهی با محتوای آیات در سوره های توبه، هود،یونس و یوسف،موضوع اصلی این تحقیق می باشد.اسمای حسنای مذکور در آخر آیات از دو جهت مورد توجه می باشد: یکی اینکه تنها ترین راه شناخت خداوند، فقط از راه اسما و صفات او برای بشر میسر است و دیگر اینکه قرآن کریم از نزد خدایی نازل شده که حکیم مطلق است و همین حکمت اقتضا دارد که هر واژه را در جای اختصاصی خود قرار گرفته باشد.با توجه به این مطلب،...

آیه 24 سوره نساء که به «آیه متعه» نیز معروف است، از جمله آیات پربحث و مناقشه میان مفسران شیعه و سنی است. علاوه ‏بر اختلاف دیدگاه ها در معنا و تفسیر آیه، وجود برخی از روایات مشعر به قرائت متفاوت این آیه و وجود عبارت اضافه ‏در برخی از قرائت های منسوب به صحابه و ائمه (ع)  باعث گردیده است که این آیه از جنبه قرائت و شبهة تحریف قرآن ‏نیز دارای اهمیت گردد. در این نوشتار با بررسی متنی و سندی روایات نقل...

قرآن پژوهان درباره معناشناسی امامت حضرت ابراهیم در آیه 124 سوره بقره اختلاف نظر دارند. در این میان علامه طباطبائی نظریه بدیعی را ارایه کرده، امامت را به «هدایت به امر» معنا می کند چون در برخی از آیات (مانند السجده، 24؛ الانبیا، 72) هدایت به امر وصف امام قرار گرفته چنان که گویی در صدد بیان معنای آن است. هدایت به امر از نظر علامه همان هدایت باطنی تکوینی است که در آیات دیگر قرآن از آن یاد شده است ...