اگر توسعة پایدار شهری را کارآمدی اقتصادی، عدالت اجتماعی و حفظ محیط زیست بدانیم، یکی از شرط های مهم تحقق آن بهینه سازی بهره گیری از زمین شهری است. امروزه به این مهم در شهرهای ما و از جمله شهر یزد توجه چندانی نمی شود. از طرفی عرضة بیش از حد زمین و از سویی دیگر بهره برداری نادرست از آن موجب شده تا هکتارها زمین که از مناسب ترین تأسیسات و خدمات شهری برخوردار هستند به صورت بلااستفاده و غیر فعال باقی ...

فرایند تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغی به اراضی ساخته شده از دهۀ 1340 رو به افزایش بوده و منجر به عدم تعادل میان کاربری اراضی شهری و طبیعی در مناطق شهری ایران شده است. منتج از روند مذکور، الگوی کاربری اراضی در شهر- منطقۀ مرکزی مازندران از جمله منطقۀ شهری ساری نیز تحت تأثیر روند شهرنشینی، گسترش جمعیت و افزایش مهاجرت، به سمت و سویی جدید رفته و تغییر کاربری اراضی کشاورزی و باغی در اراضی پیرامون ...

از بین کاربری های شهری، فضاهای سبز بخشی از پیکره با اهمیت شهرها هستند که به عنوان بخش جاندار ساخت کالبدی شهر، تلقی می شوند و در هماهنگی با بخش بیجان کالبد شهر ، بافت و سیمای شهر را تشکیل می دهند. اما با توجه به نقش و جایگاه گسترش فضاهای سبز در شهرها ، طی سالهای اخیر در بیشتر شهرهای ایران از جمله شهر زیبای اصفهان که روزگاری به عنوان الگوی باغشهر اسلامی و شهری با سرانه ایده آل فضای سبز در دنیا مط...

از موضوعات حیاتی قرن بیست و یکم در ارتباط با پایداری شهر، الگوی رشد شهر است. الگوی رشد شهر به عنوان الگوی فضایی فعالیت های انسان در برهه خاصی از زمان تعریف می شود و به دو دسته اصلی گسترش افقی یا پراکنده و الگوی شهر فشرده تقسیم می گردد. شناخت الگوی توسعه کالبدی شهر به منظور هدایت آن در راستای پایداری شهری امری اساسی است. در این ارتباط شهر یزد در دهه های اخیر رشد زیادی را تجربه نموده که بررسی الگ...

مشاهدات و تجربیات جهانی نشانگر آن است که هاله مناطق شهری نقش مهمی در شکل گیری مجموعه های شهری و توسعه منفصل شهرها و مناطق شهری بزرگ دارند. لذا در این پژوهش به تحلیل عوامل و الگوی توسعه هاله منطقه شهری پرداخته می شود و بدین منظور منطقه شهری ارومیه که در سال های اخیر شاهد رشد و گسترش افقی این منطقه و ایجاد هاله های جدید هستیم، مورد بررسی قرارگرفته است تا بتوان به سؤال های پژوهش که چه عواملی در ال...

خراسان بزرگ در سده‌های بعد از اسلام، در نمودهای متفاوت از تأثیرگذارترین نواحی بر فرهنگ اسلامی ایران بوده است. گونه گسترش شهرهای این منطقه در سده‌های سوم تا هفتم هجری یکی از این نمودهاست. بارزترین خصوصیت شهرهای خراسان این دوره، گسترش بیشتر شهرهای بنا شده قبل از اسلام است که علاوه بر حفظ عناصر اولیه قبل از اسلام، با الگوی توسعه در دوره اسلامی تطبیق و بر اساس آن گسترش یافتند. در این پژوهش اثبات گر...

توجه به توسعه کالبدی شهر، یک ضرورت اساسی در برنامه های توسعه شهری محسوب می شود. در ایران گسترش سریع فیزیکی شهرها در قالب رشد بدون برنامه و ناموزون در راستای علل مختلف از جمله مهاجرت های بی رویه یکی از مشکلات اساسی شهرها محسوب شده که پدیده ای تحت عنوان پراکنده رویی از نتایج رشد این گونه می باشد. پراکنده رویی مناطق شهری و آثار متعدد اقتصادی و زیست محیطی آن، صاحب نظران مسایل شهری را به کنکاش جهت ی...

در دهه­های اخیر شهرهای ایران مانند بسیاری از شهرهای جهان سوم دچار تحولات چشمگیری شده اند، به طوری که روند رشد شهرنشینی در پی تحولات اقتصادی، اجتماعی، موجب رشد لجام گسیخته و بی قواره شهرهای با نقش ملی و ناحیه­ای گردیده که در اغلب شهرهای کشور ناشی از فقدان سیاست های مناسب ساخت و ساز و بی برنامگی در بهره برداری از زمین شهری می­باشد. شهر بابلسر نیز مانند بسیاری از شهرهای کشور از این تحولات مصون نما...

یکی از مهم­ترین مباحث شهر و شهرنشینی در ایران امروز، بررسی و تحلیل رشد و توسعة کالبدی-فضایی شهر و شهرنشینی است. در این زمینه، هدف کلی برنامه­ریزی شهری تأمین رفاه مردم از طریق ایجاد محیطی بهتر، سالم­تر، آسان­تر، مؤثرتر و دلپذیرتر است. به‌این‌ترتیب، تحلیل تناسب زمین برای توسعة شهری و شناسایی اراضی مناسب و اولویت­دار برای توسعة­ فضایی بسیار ضروری می­نماید. هدف این پژوهش، تحلیل عوامل و شاخص­های کمی...

پراکنده‏رویی از اشکال گسترش استکه در نیم‏قرن اخیر وارد ادبیات مدیریت و برنامه‏ریزی شهری کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران،شده است. برخی شهرهای ایران این نوع گسترش را در مرحله رشد شتابان تجربه کرده‏اند. این شهرها با مشکلات فراوان، مانند توسعه‏ بدون برنامه‏ریزی، افزایش سکونتگاه‏های غیررسمی، نوسان شدید قیمت زمین و مسکن، افزایش هزینه‏‏ زیرساخت‏ها و خدمات شهری، به ‏زیر ساخت ‏‏و ساز رفتن اراضی کشاو...