شاید مهم‌ترین ویژگی مطالعات مربوط به اندیشه سیاسی در ایران، تاکید بر وجود اندیشه سیاسی مستقل و مدون در باب دولت در ایران باشد. این اندیشه که از آن تحت عناوین مختلف نظیر "اندیشه ایران‌شهری"، "خردمزدایی" و مانند آن یاد می شود، مؤید آن است که سازمان دولت در ایران از پشتوانه نظری مستحکم برخوردار است و بر اساس آن عمل می کند. در مقاله حاضر تلاش می شود در پرتو دو نظریه استبداد شرقی و پاتریمونیالیسم ...

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران محصول انقلاب اسلامی است که این انقلاب به رهبری امام خمینی (ره) به پیروزی رسید. از آنجا که امام خمینی (ره) اندیشه های مشخصی در خصوص مسائل اساسی حکومت داشته است، این پرسش بنیادی را می توان به میان نهاد که اندیشه های حکومتی امام خمینی(ره) چگونه بر تکوین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تأثیر گذار بوده است و این تأثیر گذاری چه میزان بوده است؟ در این مقاله تلاش می شود ...

طرح‌های جامع و تفصیلی، مجموعه‌های شهری، ناحیة شهری، طرح‌های موضعی و موضوعی، طرح‌های نوسازی و بهسازی و در دو سال اخیر سه تجربة طرح‌های راهبرد توسعه قزوین، بندر انزلی و شاهرود، مالامال از نمودها و فرانمودهای شهری‌اند. طرح راهبردی توسعه شهر قزوین که توسط نگارنده و با دیدگاه متفاوت و نقد روش‌های نمودگرا انجام شد، هرگز نمونه‌ای موفق به‌شمار نمی‌آید ولی تلاشی است مقدماتی (با بهره‌گیری از طرح پیشین دا...

به‎دنبال گسترش شهرنشینی در جهان و ایران و حاد شدن مسائل آن بازنگری در رویکردهای برنامه‎ریزی و طرّاحی شهری به ضرورتی گریزناپذیر در کشور بدل شده است. ساخت شهرهای جدید برای حرکتی اساسی در نظام شهرنشینی کشور، از دهه‎ی 1360 به‎عنوان راه‎حلّی اساسی آغاز شد که اکنون نیز ادامه دارد. اکنون، پس از گذشت بیش از یک دهه از فعّالیت این شهرها، بررسی دلایل رشد و جمعیّت‎پذیری برخی از این شهرها نسبت به دیگر شهرها لاز...

یکی از راه های بومی سازی علوم در حوزه ی علوم انسانی بازشناسی ظرفیت های علمی و فکری در متون برجای مانده از متفکّران و صاحب نظران ایرانی و اسلامی در سده های گذشته است. بازشناسی و احیای متون کهن در حوزه های مختلف علمی در آشنایی نسل متفکر و بالنده ی جدید با میراث علمی برجای مانده از اندیشمندان گذشته نقش انکارناپذیری دارد. این مقاله با همین انگیزه و به منظور بازشناسی یکی از حوزه های اصیل تأمّلات سیاسی...

یکی از مهم ترین پدیده های جمعیتی حاصل از توسعه اقتصادی و صنعتی شدن کشورها، رشد سریع شهرها و جمعیت شهرنشین است و رشد شهرنشینی در ایران نقشی پیشرو در افزایش مصرف انرژی ایفا می کند. با گسترش شهرنشینی و توسعه شهرها به همراه افزایش شتابان جمعیت و توسعه فعالیت های صنعتی، نیاز به مصرف انرژی از انواع گوناگون بیشتر شده و به دنبال رفع این نیازها، افزایش تقاضای مصرف انرژی را در پیش خواهیم داشت. بنابراین د...

فضای شهری همواره به عنوان بستری متأثر از فرایندهای مختلف اقتصادی- سیاسی بوده و مکان ظهور پدیده‌هایی چون بی‌عدالتی، کمبود بهداشت و درمان، بیکاری، اختلاف طبقاتی و... می‌باشد، که ریشه در سیاست‌های اقتصادی دارد. در دوران زندگی بشر، همواره ب...

انتقال معماری روز اروپا و امریکای شمالی به کشورهایی چون ایران پیامدها و عوارض ناگواری درپی داشته است. این تهاجم چنان سریع و گسترده بوده که گویی تیشه به ریشه خورده است. هرکس به نوعی و زبانی ناخشنودی خود را از این اتفاق بیان می دارد. در این میان یکی از شدیدترین مباحثه های رایج بین اهل حرفه از جمله شهرسازان اعم از برنامه ریزان و طراحان شهری ، جامعه شناسان، روان شناسان و معماران از بین رفتن هویت شه...

هدف از انجام این پژوهش تحلیل اصول و قواعد محیط زیستی توزیع کاربری های شهری مورد استفاده برای برنامه ریزی کاربری زمین در ایران است تا مشخص شود آیا این اصول و قواعد برای حفظ و بهبود کیفیت محیط زیست شهری، کافی و کاربردی است یا خیر. در این پژوهش ابتدا اصول و قواعد محیط زیستی توزیع کاربری های شهری از سطح طرحهای جامع در نظام برنامه ریزی فضایی ایران و کشورهای پیشرو در موضوع برنامه ریزی کاربری زمین شهر...