ارتباط بین انسان شناسی و اخلاق از جمله مباحثی است که کمتر اندیشمندی در حوزه ی اخلاق به آن پرداخته یا دست کم،به صورت روشن در باب آن سخن گفته است.از آنجا که اخلاق و انسان شناسی به عنوان دو دانش بسیار وسیع،مربوط به نفس انسان هستند،طبعا می توان ارتباط زیادی را بین آنها یافت.بررسی انسان شناسی اخلاقی در اندیشه کانت و علامه طباطبایی،منوط به واکاوی اخلاق و انسان شناسی است.هر دو اندیشمند مورد نظر،ابعاد ...

موضوع نوشتار حاضر نسبت میان دو رکن «فضیلت گرایی» و «غایت‌انگاری» در اخلاق‌ هنجاری امام خمینی و ملاک نهایی ارزش اخلاقی اعمال است و سعی شده به روش توصیفی - تحلیلی و با ابتنا بر انسان‌شناسی فلسفی - عرفانی وی برای پاسخ به مسئله ملاک ارزش اخلاقی اعمال از نظر امام نظریه تلفیقی از این دو رکن با عنوان «غایت‌انگاری فضیلت بنیاد یا ویژگی‌نگر» مصطلح در فلسفه اخلاق ارائه شود بدین معنا که ارزش اخلاقی اعمال د...

دیدگاه متداول این است که نظریه اخلاقی کانت یکی از نظریات وظیفه گرایانه در اخلاق هنجاری است. یعنی درستی و نادرستی فعل اخلاقی را بر دو مفهوم خوبی و بدی و نتایج فعل استوار نمی کند و بدین ترتیب در تقابل با دیدگاه غایت گرایی است. کسانی که دیدگاه کانت را وظیفه گرایانه می دانند مدعی اند در نگرش کانت درستی و نادرستی فعل مقدم بر خوبی و بدی آن است. بر اساس تقریر متداول از اندیشه کانت، درستی مبتنی بر ارزش...

مبناگرایی و انسجام گرایی اخلاقی رویکردهایی سنتی برای ساختار توجیه باور اخلاقی اند که هریک مشکلاتی دارند؛ ازاین رو، امروزه برخی فیلسوفان اخلاق مانند مارک تیمونز، زمینه گرایی ساختاری توجیه باور اخلاقی را نظریۀ مستقلی در عرض آن دیدگاه ها می دانند. هدف ما این است که نشان دهیم این رویکرد برای توجیه باور اخلاقی بسنده نیست؛ ازاین رو، ابتدا تفسیر توجیه و به تعبیر تیمونز، مسئولیت پذیری و تعهد را تحلیل و...

ادبیات تعلیمی- به مثابة نوع ادبی ارزشمند و مهم و بهترین نمودِ خواننده محوری - در کنار دیگر انواع ادبی همچون ادبیات حماسی، ادبیات غنایی و ادبیات نمایشی از پیشینه‌ای کهن برخوردار است. این نوع ادبی فارسی، گنجینه ای از آموزه های اخلاقی است که با هدفِ دگرگونی رفتاری مخاطب، برانگیختن صفات نیکوی اخلاقی، تعلیم حکمت و آموزش اخلاق، تببین مسایل تربیتی، فلسفی، مذهبی و مفاهیم پند واندرزی و بیدارکردن وجدان خفت...

نظریه‌پردازان اخلاقی مانند سایر همکاران خود عقاید متفاوتی در این زمینه ابراز نموده‌اند. یکی از بزرگترین فیلسوفان غربی که دیدگاه‌های برجسته‌ای در حوزه اخلاق دارد اسپینوزا است. نظام کامل فلسفی اسپینوزا به‌خصوص درمورد اخلاق و مباحثی مانند مرگ‌ناپذیری و سرمدیت، کوناتوس(کوشش برای حفظ ذات)، مفهوم توان بالقوه انسانی و آزادی می‌تواند رهنمودهای مثبتی برای تربیت اخلاقی، اهداف، اصول و روش‌های تربیت اخلاقی...

چگونگی شکل گیری و تحول مفاهیم و انتقال آن به فرهنگ و تمدن دیگر، جسارتی سترگ در فهم اندیشه است. نوشتار پیش رو، متن «تهذیب الاخلاق» را برای بررسی انتخاب کرده، تا با نگاهی هرمنوتیکی (تفسیری)، از چگونگی تحول مفاهیم اخلاقی یونان، نحوۀ انتقال و برگردان آن به فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، گزارشی فراهم آورد. پرسش این است: با توجه به شیوۀ هرمنوتیکی، فهم مفاهیم اخلاقی نزد مسکویه چگونه است؟ «تهذیب الاخلاق» متنی ...

ارزیابی و داوری اخلاقی کارهای هنری موضوعی امروزی نیست و تاریخش به فرهنگ های باستان و اندیشه های کهن باز می گردد؛ گویی با پدیدآمدن نخستین و ساده ترین نمودهای هنری، پرسش از اخلاقی بودن آن ها نیز پیش آمده است. برخی از منتقدان، باور همگانی به همبستگی هنر و اخلاق را نمی پذیرند و می کوشند استدلال های فراوان در جدایی ارزش های هنری و اخلاقی پیش نهند و برخی نیز چون نئل کرل آن را درست و توجیه پذیر می دان...

یکی از پرسش های دیرینه و پایدار در حوزۀ اندیشۀ سیاسی، پرسش نسبت اخلاق و سیاست است. نتیجۀ تأمل دربارۀ چنین نسبتی به شکل گیری نگرش های متفاوتی انجامیده است. برخی می پندارند که کاربرد قدرت سیاسی با رعایت اصول و موازین اخلاقی سازگاری ندارد و در نتیجه هیچ آرمانی حتی عدالت، بدون اعمال قدرت محقق نخواهد شد. در مقابل گروهی بر این عقیده اند که اصول اخلاقی به خودی خود آن قدر ارجمند است که باید به صورت دائ...