در میان براهین متعددی که برای اثبات وجود خدا اقامه شده، برهان نظم از جهاتی ویژه است. از یک سو اکثریت قاطع دینداران به همین برهان استناد می‌کنند و از سوی دیگر متون دینی، به‌ویژه متون اسلامی، بارها این برهان را مطرح و مردم را به توجه به آن دعوت کرده‌اند. بنابراین متکلم نمی‌تواند با این برهان مانند دیگر برهان‌ها برخورد کند. او می‌تواند از کنار هر برهانی بگذرد و آن را نپذیرد؛ اما اگر برهان نظم را ن...

برهان امکان که در آثار بسیاری از اندیشمندان اسلامی و غربی، تقریری از آن دیده می­شود، یکی از براهین اثبات وجود خدا است که وجود یک موجود ضروری را از طریق ممکن بودن موجودات اثبات می­کند. آکویناس با ترکیب برهان حدوث متکلمان و برهان علیّت، تقریری از این برهان ارائه داده که  شبیه برهان وجوب و امکان در فلسفه و کلام اسلامی است. این نوشتار با تکیه بر نقدهای پلانتینگا به بررسی تقریر آکویناساز این برهان پر...

در این پایان نامه تلاش شده است تا برهان وجودی بعنوان یکی از اصلی ترین براهین اثبات خدا در غرب و جهان اسلام مورد بررسی قرار گیرد. برهان وجودی مهمترین برهان اثبات وجود خدا در جهان غرب است که از زمان آگوستین تا کنون مورد توجه فلاسفه بوده است و برای اولین بار آنسلم تقریری روشن از آن ارائه داده که بلافاصله مورد توجه قرار گرفته است و اغلب فلاسفه ی دوران جدید به نحوی بدان پرداخته اند. اما انتقادات هیو...

در کودکی اثر ناتالی ساروت و همچنین سدی در برابر اقیانوس آرام اثر مارگریت دوراس، نشانه های دوگانگی مادر آشکار هستند. از یک طرف ، رفتار منفی او که موضوع مطالعه ای روان شناختی است و از سوی دیگر ، رفتار مثبت او که عشق پر شورش را به تصویر می کشد. تحقیق ما به سه فصل تقسیم شده است. در بخش اول ، ما به بررسی اصطلاح شخصیت، به خصوص از نظر نویسندگان رمان نو،می پردازیم، با این ایده که بهتر بتوان دوگانگیشان ...

در مقالة حاضر تلاش شده است که با بهره گیری از روش تحلیلی و با استناد به آیات و روایات مربوطه، دربارة موضوعاتی چون خاستگاه محبت در انسان، حدود و ثغور انسان دوستی در اسلام و انگیزه های حقیقی و غیر حقیقیِ انسان دوستی، به برخی نکات اصلی اشاره گردد تا بر اساس آن بتوان الگوی انسان دوستی اسلامی را به مثابه هدفی تربیتی مطرح نمود. در این نوشتار این نتیجه به دست آمد که در مقابل برخی دیدگاه های مادی گرا و ...

نزاع فردگرایی و کل گرایی یکی از مباحث محوری فلسفه علوم اجتماعی است. در این مقاله مسایل جاری مطرح میان روشنفکران ایرانی مورد بررسی قرار می گیرد و پس از تعریف فردگرایی و کل گرایی و ذکر اهمیت بحث، سه نوع برهان هستی شناختی، معرفت شناختی، و معنایی در دفاع از فردگرایی تشریح می گردد. در ذیل برهان زبانی، اشاره ای مجمل به نحوه استفاده کل گرایانه یا فردگرایانه واژه ها در ادبیات کلاسیک ایران شده است. فردگ...

از جنجالی‎ترین و کانونی‎ترین بحث‌های بین­رشته‎ای در حوزه‎های علم و دین، و الاهیات طبیعی (/ عقلی) معاصر، برهان غایت­انگارانه یا «برهان مبتنی بر غایتمندی» بر وجود خداوند است. در این مقاله ضمن تحلیل، نمونه شاخصی از این برهان، با عنوان: «برهان غایت­انگارانه تنظیم ظریف کیهانی (برهان)» (با تقریر ویلیام لین کریگ)، به نقد تبیین­های رقیب می­پردازیم و از ارجحیت «برهان» در برابر تبیین­های طبیعی رقیب- تبیی...

برهان حقایق نفس لاامری تنها برهانی است که خواجه طوسی (ره ) آن را در اثبات عقل مفارق خالی از خلل و رخنه یافته است. این برهان پس از وی نزد غالب متفکران مقبول افتاده است. برهان حقایق ابدی لایب نیتز در اثبات وجود خدا، در اساس ، مانند برهان خواجه طوسی است . حکیمان حوزه فلسفی شیراز معمای منطقی معروف به شبهه جذر اصم را در نشان دادن خلل برهان حقایق نفس الامری طرح کردند . خواجه طوسی بدون آنکه به ارتباط ...

اکثر حکیمان مسلمان به‌تبعیت از ارسطو جسم را حقیقتی مرکب از دو عنصر جوهری به نام ماده اولی و صورت جسمیه دانسته‌اند و برای اثبات این مطلب براهین مختلفی اقامه نموده‌اند. یکی از این براهین برهان قوه و فعل است که در آن ترکیب جسم از ماده و صورت با استناد به دو حیثیت نفس الامری به نام قوه و فعل، اثبات شده است. برهانی که به اعتقاد بسیاری از فیلسوفان محکمترین برهان اثبات ماده اولی است که حتی در دقت و اس...

چکیده آیا می توان با اقامۀ برهان منطقی وجود خدا را اثبات کرد؟ برخی فیلسوفان معتقدند اثبات وجود خدا با اقامۀ برهان منطقی امکان پذیر است؛ در مقابل، برخی دیگر بر این باورند که اثبات وجود خدا با برهان منطقی امتناع دارد؛ اما گروه سومی هستند که هرچند اثبات وجود خدا را ممتنع نمی دانند، تلقی طرف داران الهیات طبیعی سنتی از برهان را رد و شرایط جدیدی را برای برهان پیش نهاد می کنند. اینان بر این باورند که...