عصر نهضت، روزگار تجدید زندگی عرب بود. تحوّل و دگردیسی در ساختار زندگی سیاسی- اجتماعی عرب، پس از عصر نهضت، دگرگونی در عرصة ادبیّات را نیز در پی داشت. با دگرگونی‌های ادبی، داستان در معنای امروز آن به عنوان یک نوع ادبی جدید وارد ادبیّات شد و گونه‌های مختلفی را آفرید که پیش از آن یا وجود نداشت یا شکلی متفاوت داشت. یکی از گونه‌های نو آفریدة این نوعِ ادبی، داستان کوتاه بود. محمود تیمور، از پیشگامان داستا...

نسان از نخستین روز، در رویارویی با پدیده های طبیعی، در درک آنان نادان و از چیره گی بر آنان ناتوان بود. پس، به چاره برآمد و درد دستیابی بر جهل و ضعف خویش، برای رخدادها ایزد و فرشتگانی آفرید و برای هر کدام نیرویی قایل شد تا بتواند از آنان یاری طلبد یا آنان را به رحم آورد. به یاری توان و با ذهن و اندیشه خلاق خود به جادو پرداخت و برای چیره شدن بر دشمنان و آورد با پیشامدهای پیرامونش به آیین روکرد و ...

تفکر جادویی همراه با تفکر جان‌پنداری (آنیمیزم) اندیشه‌ای فراگیر در میان تمام جامعه‌های آغازین بوده است و احتمالاً بشر از سپیده‌دم تاریخ با جادو آشنایی داشته است. انسان اولیه می‌پنداشت نام‌ها بخشی از هویت و وجود اوست و همیشه سعی بر پنهان‌ساختن آن داشت. در واقع، همان طور که فریزر می‌گوید او «پیوند ذاتی و واقعی» بین نام و خودش را باور داشت. در این پژوهش به تأثیر تکوینی، مینوی و جادویی کلمه‌های خاص ...

تشبیه و در شکل عامّ‌تر آن تصویر، از منظرهای گوناگون قابل تحلیل است؛ یکی از این منظرها مسئلۀ عناصر و مصالحی است که در ساخت تصویر به‌کارمی‌روند و تأثیر و نقشی که این عناصر در بلاغت شعر و معناهای ضمنی و کنایی دارند. ما در این مقاله، پس از نگاهی اجمالی به برخی دلالت‌های تصویر، به دو کارکرد مهم در دلالت‌انگیزی موادّ تصویر خواهیم پرداخت: نخست، نقش اجزای تصویر در ساخت و پرداخت «لحن» و اینکه چگونه با انت...

ختلان یکی از مناطق مهم تاجیکستان است که در طول تاریخ خاستگاه شخصیت های علمی، فرهنگی و ادبی برجسته ای بوده است. حاجی حسین ختلانی در یکی از تألیفات منظوم خود به نام کامدی و مدن تصویری بسیار جالب و خواندنی از این منطقه ارائه می دهد. وی در این اثر ابتدا خواننده را از موجودیت سرزمینی به نام ختلان آگاه می کند و بقای خود را وابسته به زیستن در وطن یعنی ختلان می داند. حاجی حسین راجع به پیدایش ختلان نیز ...

هدف مقاله پیش رو آن است که نشان دهد چگونه مکتب پساساختارگرایی، از تعیین معنای نهایی برای متن امتناع می ورزد. در این راستا، نخست با اشاره به بخشی از ویژگی های متنی چون غزلیات حافظ، به تبیین این مطلب پرداخته می شود که از منظر نقد پساساختارگرایی، نمی توان معنای غزل حافظ را تنها در انحصار تحلیل عرفانی نگاه داشت. از این رو، برای رسیدن به فهم متن، باید خود را از بند قصد مؤلف رهانید و با تکیه بر متن و...