تأسیس و اسقرار دولت صفوی در ایران به عنوان نخستین حکومت مستقّل شیعی مقتدر درتاریخ اسلام، موجب گشت بحث تأیید این دولت و همکاری یا عدم همراهی با آن بدل به یکیاز مباحث مهم جدید در حوزة تفکر و اندیشة سیاسی و حتی نظرات فقهی علمای بزرگ ایندوران شود.از آنجا که تقریبا از بدو پیدایی این دولت – بویژه از عصر شاه طهماسب – تا اواخر سلطنتشاه عباس اول، تولیت امور شرعی و بالاترین مقام دینی و قضایی در اختیار مج...

حکومت صفوی اگر چه تداعی کننده قبایل قزلباش است اما در گستره جغرافیائی این حکومت اقوام و قبایل گوناگونی سکونت داشتند که هر کدام با توجه به اوضاع و احوال زمان و وضعیت داخلی خود در پیشبرد سیاست های صفویان نقش فعالی بازی کردند که از جمله آنها می توان به کُردها اشاره نمود. رساله حاضر به بررسی نقش قبایل کُرد از روی کارآمدن شاه اسماعیل اول تا ابتدای حکومت شاه عباس اول می پردازد. در دوره صفویه علاوه بر ...

ادبیّات و نقاشی ایرانی از دیرباز درکنارهم و مکمل یکدیگر بوده اند. ادبیّات ایران غنی ترین و پربارترین هنر تأثیرگذار بر نقاشی ایران است زیرا از آغاز روند نگارش کتابهای ادبی،¬¬ هنرمصوّرسازی و کتاب آرایی همگام با آن شروع به رشد و نمو نمود. ازمیان کتابهای ادبی، شاهنامه فردوسی برای هنرمندان نقاش ایران، گنجینه غنی و الهام بخش بوده است. پیوند نقاشی با شعر و بالندگی آن در عرصه هنر کتاب آرایی در یکی از بی ب...

در هفتم اکتبر 2009/ پانزدهم مهر 1388، سجاده‌ای ابریشمین متعلق به دورة صفوی در حراج ساتبیز لندن معرفی و فروخته شد. این سجاده تا به امروز دومین قالیچة گران‌قیمت جهان شناخته شده است که در این حراج بین‌المللی به فروش رسیده است. در کاتالوگ حراج با فرض برخی احتمالات، تاریخ این سجاده مقارن دوران حکمرانی شاه عباس اول ذکر شده است. اما بازخوانی متن سجاده و انطباق آن با مستندات تاریخی حقایق دیگری را در بر...

مذهب تشیع در زندگی ایرانیان عصر صفویه از اهمیت خاصی برخوردار بود. از این رو بررسی رویکرد متون مذهبی این دوران به نوروز، به عنوان بزرگ ترین جشن ملی بازمانده از ایران باستان، بسیار بااهمیت است. در روزگار صفویه، بحث های مذهبی دربارة نوروز سبب نگارش رساله های متعددی با عنوان «نوروزیه» شد. از سیزده نوروزیه در منابع مختلف نام برده شده که امروز نه رساله در دسترس است. در این پژوهش، برپایۀ نسخ خطی موج...

تهران پیشینه‌ای طولانی دارد و بسیاری از باستان‌شناسان بر این باورند که زندگی در این منطقه به دوران نوسنگی بر می‌گردد. در سال ۱۳۹۳ اسکلت یک انسان در منطقه‌ی مولوی تهران، متعلق به حدود ۷۰۰۰ سال پیش پیدا شد؛ در سال ۱۳۹۴ نیز یک اسکلت دیگر به همراه ابزارهای سنگی در نزدیکی همان محل یافت شد (به نقل از ایرنا مورخ ۹۴/۳/۲۶). در دوران صفوی بسیار بر اهمیت تهران افزوده شد؛ شاه طهماسب صفوی فرمان ساخت حصاری ب...

سرآغاز فرمانروایی صفویان- عصر سلطنت اسماعیل و طهماسب- دور? بالندگی هنر خوشنویسی در ایران است. این هنر در این عصر، سه دوره تقریباً برابر را گذراند. نخست دور? گذار و انتقال از سنت های پیشین به ویژه عصر تیموری به صفویان تبریز است؛ دور? دوم که مقارن با نخستین سال های سلطنت طهماسب و اقبال او به هنر کتاب آرایی است، دور? قاعده مند شدن برخی از خطوط به ویژه نستعلیق و کاربرد آن برای نخستین بار در کتابت قر...

در هفتم اکتبر 2009/ پانزدهم مهر 1388، سجاده ای ابریشمین متعلق به دورة صفوی در حراج ساتبیز لندن معرفی و فروخته شد. این سجاده تا به امروز دومین قالیچة گران قیمت جهان شناخته شده است که در این حراج بین المللی به فروش رسیده است. در کاتالوگ حراج با فرض برخی احتمالات، تاریخ این سجاده مقارن دوران حکمرانی شاه عباس اول ذکر شده است. اما بازخوانی متن سجاده و انطباق آن با مستندات تاریخی حقایق دیگری را در بر...

تاریخ حکومت خاندان صفوی در ایران، با ایراد خطبه به نام ائمه اثنی عشر (ع) از سوی شاه اسماعیل اول در مسجد آدینه تبریز (907ه) آغاز شد. این نقطه ی آغازین با تلاش پی گیر حکام صفوی برای ترویج تشیع در ایران تداوم یافت تا آنجا که آن را به یکی از ویژگی های برجسته هویت بخش برای حکومت صفوی تبدیل کرد. تلاش صفویان برای استقرار شریعت امامیه، علمای شیعه را به نحو بی سابقه ای به عرصه های گوناگون اجتماعی و سیاس...

از ویژگی های شخصیتی شاه طهماسب که در برخورد وی با شاعران موثر بود تعصب مذهبی ، لئیم و خسیس ، حرص مفرطش در ثروت اندوزی ، وسواس ، و بیش از هر چیز حزن وطبع مالیخولیایی او بود.و از آنجا که وی اولین وارث رسمی شدن مذهب تشیع بود، اقدامات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی ،فرهنگی و... وی است که سبب تثبیت پایه های حکومتی صفویان گردید. با توجه به نیم قرن سلطنت شاه طهماسب اول و تاثیر برنامه ها و سیاست های وی بر افو...