نام پژوهشگر: کاظم چلیپا

بررسی نفوذ نقاشی چین در نگارگری مکتب هرات، عنوان پروژه عملی: انسان و کویر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1388
  امین رستمی زاده   کاظم چلیپا

سنت دیرینه و حاکم بر مسیر تحول و تکامل همه ی هنرها،تاثیر هر یک بر دیگری ومبادله ی سبک های مختلف هنری بوده است .دراین میان سرزمین چین و ایران،به عنوان دوتمدن بزرگ و تاثیرگذار، سابقه ای کهن در روابط تجاری و فرهنگی داشته اند . این روابط زمینه را جهت تاثیر پذیری هنر نگارگری ایران در دوره های مختلف ، از نقاشی چین فراهم کرده بودکه از ابتدا به واسطه نگارگری مانوی وارد نقاشی ایران ، و در ادامه با نفوذ سلجوقیان و حمله مغولها در دوره های بعدی به ویژه نگارگری مکتب هرات، جلوه ی بارزی پیدا نمود. این رساله به بررسی هنر نقاشی چین و ویژگی های تاثیرگذار آن بر نگارگری مکتب هرات پرداخته است و در این زمینه با جمع آوری تصاویر ازکتابها و منابع اینترنتی ، از هر گروه چندنمونه شاخص مورد مطالعه وبررسی قرار گرفت.بر این اساس مشخص شد که نگارگری در دوره ی نخست هرات،شاهد جلوه های روشن تری ازحضورنقاشی چین نسبت به دوره ی دوم بوده است و این تاثیر پذیری در مواردی چون : همکناری شعر و نقاشی، طبیعت پردازی و جلوه های تزیینی آن ، مفهوم جدیدی ازفضا ، ارتباط بین عناصرتصویر و کاربرد مرقعات با اسلوب سیاه قلم نمود پیدا کرده است .در ادامه ، این نکته نیز مشخص شد که برخورد نقاشی چین با نگارگری ایران ، به هماهنگی و همسازی عناصرآن انجامید و اینکه نگارگری در این دوره هرگز تحت سلطه نقاشی چین نبوده و توانسته ویژگیهای برجسته و غنی خود را همچنان حفظ کند.

بررسی ویژگی های طراحی پیکره در شاهنامه بزرگ ایلخانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1389
  سید محمود حسینی ده میری   علی اصغر شیرازی

طراحی پیکره به طور مداوم درنقاشی وپیکره تراشی و حجاری و نقوش و تصویرسازی کتاب و ... در هنر تصویری ایران مورد استفاده قرارگرفته ودرهر دوره با توجه به مبادلات فرهنگی و هنری با سایرکشورهای همجوار(در شرق و غرب ایران) تحت تأثیر این تمدن ها قرارگرفته است اما هیچ گاه روح ایرانی خود را از دست نداده و پیوسته دارای منش و شخصیت ایرانی بوده است. دراین بین کتاب شاهنامه بزرگ ایلخانی به عنوان شاهکار بزرگ دوره مذکور محسوب می شود. دراین نسخه تصاویرونقاشی های متنوع وگاه متناقصی درشیوه اجرا دیده می شود که تا قبل از آن شاهد این گونه به تصویر کشیدن تصاویر درنسخه های خطی نبودیم . دراین پایان نامه علاوه بر بررسی شاهنامه ایلخانی به مقایسه وتطبیق پیکره های موجود در نگاره های آن با پیکره های ایران دوره باستان و بررسی این تأثیرات پرداخته می شودهمچنین مقایسه ای ضمنی با نسخه های همزمان وقبل آن صورت گرفته است ودرپایان به ارائه ویژگی های طراحی پیکره دراین نسخه پرداخته شده است. روش تحقیق این پایان نامه تاریخی –توصیفی است و به صورت کتابخانه ای انجام شده است. دراین راه از کلیه منابع و مآخذی که درمورد این نسخه با ارزش مطالبی را داشتند استفاده شده است ولی به علت پراکنده شدن نگاره های این نسخه درموزه های سراسر دنیا دسترسی به تمامی این تصاویر و اطلاعات موجود درمورد این نگاره ها بسیار مشکل و غیرممکن بود.

بررسی ترکیب بندی وساختارهای هندسی در هنرهای صناعی دوره سلجوقی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1389
  زهرا باقرپور   علی اصغر شیرازی

چکیده: دوره سلجوقی یکی از دوره های با شکوه و عظمت و دوره ترقی هنر و تمدن اسلامی به شمار می رود که در آن هنرهای گوناگون به حد تعالی و پیشرفت رسیدند، که در کم تر دوره ای از تاریخ هنر اسلامی دیده است با رشد روزافزون علوم و فنون مختلف در این دوره از جمله، علوم هندسه و ریاضیات، فلسفه و نجوم، تاثیرات این علوم را در تمامی جنبه های مختلف علمی و مذهبی و هنری و می توان بررسی کرد. یکی از جنبه ها، بعد از هنر معماری، هنرهای صناعی این دوره می باشد. هنرهای صناعی دوره سلجوقی که یکی از پررونق ترین هنرهای این دوره می باشد،که با بهره گیری از علوم هندسه و ریاضیات این دوره،در تزئین ومصور نمودن،اقدامات مهمی صورت گرفته وبه یک انسجام هندسی و ساختار علمی دست یافتند. هنرمند این دوره بر اساس معیار و تناسبات هندسی و ریاضی، که از دانش آن روز نشات می گرفت دست به خلق آثاری بی نظیر و بی بدیل نموده و این نشان دهنده این است که هنرمندان آن دوره از دانش علمی روز به حد کافی برخودار بوده و از آن سود می جسته است. در این پایان نامه سعی شده تا ارتباط علوم هندسی و ریاضی با هنرهای صناعی دوره سلجوقی را مورد بررسی قرار دهیم که می تواند به عنوان مرجعی تصویری برای هنرمندان امروز باشد. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی وشیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد.

بررسی تحول منظره سازی در قلمدان نگاری دوره صفوی تا اواخر دوره قاجار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1389
  علی نادری عالم   کاظم چلیپا

قلمدان سازی گونه ای از هنر ایرانی است که در ردیف صنایع دستی قرار می گیرد و قدمت آن در ایران به دوره ساسانیان برمی گردد. ابتدا قلمدانها را از جنس فلز می ساختند، که نقوش روی آنها بسیار ساده و به شیوه قلمزنی بود ولی در دوره های بعد از جنس چوب نیز قلمدانهای زیبایی خلق شد. در دوره صفوی نقاشی زیر لاکی (روغنی) رونق یافت و هنرمندان را بر آن داشت تا قلمدانهایی از جنس مقوا ساخته و هنر خود را روی آن پیاده نمایند. در ابتدا نقوش روی قلمدان بسیار ساده (گل و بته) بود و ارتباط نزدیکی با نگارگری داشت، ولی ورود نقاشی غربی به ایران و آشنایی هنرمندان با آن نتایج دیگری را به بار آورد، که باعث شد هنرمندان نگاهی طبیعت گرایانه به منظره داشته باشند. در دوره قاجار با ورود قلمدانهای منظره پردازی شده از روسیه به ایران هنرمندان مناظری کاملاً به شیوه اروپایی بر روی قلمدانها نقاشی کردند، چون اکثر نقاشان، قلمدان نگار نیز بودند به همین دلیل منظره پردازی بر روی قلمدانها از دوره صفوی تا اواخر دوره قاجار کاملاً متأثر از منظره پردازی آن دوران بوده است. شیوه تحقیق بر مبنای ماهیت، توصیفی و روش گردآوری اطلاعات، به صورت کتابخانه ای انجام یافته است.

: بررسی تأثیر نگاره های دیو محمد سیاه قلم بر نگارگری ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1389
  محمد حاجی پور   کاظم چلیپا

دراین پایان نامه ابتدا به بررسی و تحلیل واژه ی دیو از زوایای مختلف پرداخته شده است سپس ملیت و هویت محمد سیاه قلم مورد بررسی قرار گرفته است، علاوه بر بررسی کتب، نشریات و پایان نامه های دانشگاهی که در مورد استاد محمد سیاه قلم تحقیق نموده اند برای رسیدن به نتیجه ای محکم تر با هنرمندان و کارشناسانی که به نوعی با محمد سیاه قلم سر و کار داشته اند و درمورد وی تحقیق و تفحص نموده اند مصاحبه های حضوری انجام شده و نظرات آنها عیناً دراین پایان نامه منعکس شده است، پس از بررسی هویت محمد سیاه قلم و تحقیق در باره ی آثار وی و بطور خاص نگاره هایی که حاوی تصویر دیو بوده، به بررسی تأثیرات استاد محمد سیاه قلم روی نگارگران ایرانی پرداخته شده است. امید است این پایان نامه راهگشایی باشد برای هنرپژوهانی که در مورد استاد محمد سیاه قلم به تحقیق و پژوهش مشغول می باشند. واژگان کلیدی: محمد سیاه قلم،دیو،نگارگری،ایران

سیر تحول تصویر و مفاهیم آب در نگارگری ایران از زمان سلجوقیان تا پایان صفویه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1389
  محمد سلمانزاده   محسن مراثی

در این پژوهش کوشش شد تا درباره ی تقدس آب در نزد ایرانیان و بازتاب آن در نگاره های دوره ی سلجوقیان تا پایان صفوی بررسی شود.نتایج این پژوهش نشان داد که تصویر آب در نقاشی و نگارگری ایران نقش بسزائی را ایفا نموده و از شکل جویبار به سمت شکلهای حوضهای چهارگوش و هندسی در نمای باغ ها تحول یافته است. این پژوهش به شیوه ی توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای به انجام رسیده است.

بررسی رابطه ساختار تصویری نقاشی خیالی نگاری با داستان های تصویری دنباله دار(کمیک استریپ)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1390
  آرمین ولی پور   خشایار قاضی زاده

نقاشی خیالی نگاری دارای وی‍ژگی های منحصر به فردی است که برخلاف جریان های نقاشی آکادمیک و نگارگری وخارج از حوزه رسمی رشد کرد.این جریان با الهام از سنت های هنر مردمی و دینی بدست هنرمندان مکتب ندیده پدید آمد.این شیوه و سبک نقاشی از روزگاران گذشته در ایران و در و مکان های مذهبی رواج داشته است.نقاشی خیالی نگاری مانند مکتب هایی چون پیکره نگاری درباری از نظام زیبایی شناختی معین برخوردار نیست.اما در تحقیق حاضر خصوصیاتی را که غالب نقاشان خیالی ساز برای نقاشی وخیالی سازی بکار می برده اند یافت شد.در آثار ذکر شده و با بررسی ساختارهای آنها غالب این دسته بندی ها در آثار فوق مشاهده می گردد.اما به خاطر عدم داشتن پیکره بندی معین مدون شده ای برای خیالی نگاری ،نقاشان خیالی ساز در غالب پرده های نقاشی خود از شیوه وپیکره بندی مخصوص خود که بتواند اصل داستان را به خوبی نشان دهد استفاده می کردند. شباهت های ساختاری در بیانگری تصویری این شیوه هنری با شاخه هنر-صنعت داستان های تصویری دنباله دار به عنوان شاخه ای جدیدو نوپا در جهان معاصر بسیار حائز اهمیت و قابل توجه می نماید.شیوه ها وروش های پیکره بندی در هر دو حوزه به خاستگاه های فرهنگی و تصویری جغرافیای عموما هر حوزه باز می گردد.نقاشان خیالی ساز با توجه به فرهنگ تصویری و ادغام آن با شیوه های نوین سعی در پیوستگی و همگونی تصویری با باورها واعتقاداتشان داشته اند.همین امر در زمینه داستان های مصور نیز صادق می باشد.هر چند داستان های مصور دنباله دار به خاطر وسعت گسترش ارتباطی با مخاطب همواره شیوه ها و روشهای گوناگونی را در پی می گیرد. تحقیق حاضر که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است با بررسی های ساختاری در هر دو حوزه نقاشی خیالی نگاری وداستان های تصویری دنباله دار به دسته بندی های مجزا و مدون شده ای رسیده است.این دسته بندی ها در نشان دادن وجوه افتراق واشتراک هر دو حوزه موثر بوده است.

بررسی تاثیر فنون، اسلوب و مواد بر بیان هنری در نقاشی های سالهای 1357 تا 1390 ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1390
  حبیب رضایی   کاظم چلیپا

بررسی و تحلیل حضور تکنیک ها ، مواد و اسلوب ها در نقاشی ، از موضوعات مطروحه در هنر دهه های اخیر بوده است . نقاش امروزی برای بیان تازه ، در کنار راه های مختلف، به دنبال کشف مواد، تکنکیها و اسلوب هاست. این کشف های جدید ، با تاثیرگذاری بر بیان هنری ، راه های جدیدی را می پیماید. این پایان نامه تلاش می کند تا مسیر و جریان تجربه گرایی در هنر سی سال اخیر ایران را بررسی کند. و در این راستا به دو سوال پاسخ دهد: 1 . در نقاشی های ایرانی سال های 57 تا 90 از چه فنون ، اسلوب و موادی بهره گیری شده است؟ 2. کدامیک از جریان ها یا گرایش های هنری در سی سال اخیر در ایران مبتنی بر بهره گیری خلاقانه از فنون، اسلوب ها و مواد بوده است ؟ در راستای پاسخ گویی به این دو سوال ابتدا ریشه ی نوگرایی در بهره گیری از تکنیک و مواد را در جریان های هنری در اوایل قرن بیستم بررسی کردم . (در حین همین بررسی بود که به تئوری تقلیل و ارتباط آن با آثار موندریان و سزان پی بردم که در زمانی دیگر آن را بررسی خواهم کرد.) سپس ، به بررسی چگونگی ورود این جریان های نوگرا به هنر ایران ، از اوایل دهه 1320 پرداختم و بخشی از جریان های هنری آن روز را بررسی کردم. در ادامه ، بررسی کوتاهی درباره ی هنر انقلاب انجام شد و به دنبال آن آثار نقاشان معاصر ایران را مورد بررسی قرار دادم . برای این بررسی از مصاحبه ، منابع مکتوب و منابع الکترونیک استفاده کرد

بررسی کاربرد متنوع تصاویر معماری در نقاشی معاصر ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1392
  حمید رضا جهانتیغ   مرتضی افشاری

معماری و عناصر معماری در نقاشی معاصر ایران همچون پیشینه آن در نگارگری به عنوان یکی از عناصر مهم به کار گرفته شده است. با توجه به ارزشهای بصری و بیانی عناصر معماری و کاربرد های بسیار متنوع آنها، این تحقیق در صدد بررسی کارکرد های عناصر معماری در نقاشی معاصر ایران بوده است. هدف از انجام این تحقیق شناسایی جنبه های متفاوت کارکرد معماری در آثار نقاشان معاصر ایران و آشنایی دیگر نقاشان و دانشجویان نقاشی با چگونگی به کار گیری معماری است. این تحقیق به روش توصیفی، تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات، به صورت کتابخانه ای با ابزار فیش برداری، همچنین عکاسی و استفاده از اینترنت بوده است. در راستای تحقیقات انجام شده در رابطه با کارکرد های عناصر معماری در آثار نقاشان معاصر ایران نتایج زیر بدست آمده است. 1- کارکرد عینیت گرای عناصر معماری در نقاشی 2 – استفاده از معماری جهت بیان ویژگی های تز ئینی و پیشینه تاریخی 3 – استفاده از معماری با کارکرد نشانه ای و نمادین 4 – استفاده از معماری جهت بیان مضامین مختلف 5 – استفاده از معماری با کارکرد ساختاری و بیان مفاهیم و حالات درونی و شخصی واژگان کلیدی : معماری- نقاشان- معاصر- ایران

بررسی سیر تحول نقوش پوشاک در آثار نگارگری دوره صفویه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1392
  سحر مدرسی انشایی   کاظم چلیپا

دور? صفویه یکی از مهمترین ادوار تاریخ هنر ایران است. نگارگری در این دوره دارای تحولاتی بوده است که زمینه ساز آثار پس از خود بوده است. تزئین و نقوش همواره جایگاه خاصی در نگارگری داشته است، تزئین و نقش اندازی روی لباس هم از این جمله بوده است. این پایان نامه که با هدف شناسایی و معرفی نقوش روی لباس ها در نگارگری های صفویه از ابتدا تا پایان دور? صفوی و دسته بندی نقوش روی لباس ها در نگارگری دور? مذکور از ساده به پیچیده و یا از تجرید به تعین انجام گرفته است، برای رسیدن به سوالات زیر تدوین شده است: سیر تحول نقوش لباسهای دور? صفویه چگونه بوده است و آیا دسته بندی خاصی بر اساس سیر تحول نقوش در لباس های نگارگری دوره صفویه می توان ایجاد نمود؟ این پایان نامه با روش توصیفی - تحلیلی انجام گرفته و حاکی از آن است که سیر تحول نقوش به کار رفته در لباسهای نگارگری از ابتدای صفویه تا پایان دور? شاه عباس اول از ساده به پیچیده و از آن به بعد مجددا از نقوش پیچیده به سمت ساده رفته است. همچنین می توان دوگونه دسته بندی بر اساس سیر تحول نقوش ایجاد کرد از نقوش ساده به پیچیده و از نقوش تجریدی به تعینی(واقع گرایانه).

بررسی تاثیر استفاده از نقوش سنتی در هویت بخشی به آثار نقاشی معاصر ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1392
  نصراله رازقی   مرتضی افشاری

در طول شکل گیری نقاشی معاصر توجه هنرمندان ما بیشتر به برداشت هایی تقلیدوار از سبک های هنر مدرن غرب بوده است که در اکثر مواقع هیچ هویت ملی و قومی در آنها مشاهده نمی شود. در این راستا برخی از هنرمندان معاصر با رجوع به تاریخ گذشته ی خود و استفاده از نقوش سنتی سعی در ایجاد فضایی با هویت ایرانی کرده اند. هدف اصلی تحقیق مشخص نمودن تاثیر استفاده از این نقوش در ایجاد هویت است. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال می باشد که «آیا استفاده از نقوش سنتی باعث هویت بخشی به این آثار شده است؟». روش انجام تحقیق توصیفی و تحلیلی بوده و شیوه ی گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و اینترنتی می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که در گذشته هویت با محتوا و مضمون گره خورده اما استفاده از نقوش سنتی در بسیاری از آثار نقاشی معاصر بدون در نظر گرفتن محتوا، و بیشتر با توجه به فرم گرایی، جنبه ی تزیینی پیدا کرده و موجب هویت بخشی نشده است. عناصر بصری هر کدام در بستر زمانی خودش بیانگر بخشی از آن نگاه و اندیشه می باشد و می تواند هویت خود را مشخص کند.

مطالعه ی حرکات موزون در نگاره های مکتب هرات و تبریز صفوی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1392
  محسن هاشم پور   کاظم چلیپا

نگاره های ایرانی دارای ظرافت ها و ویژگی هایی است که شناخت و تحقیق درباره ی آنها سرشار از لطف و جاذبه است. پیشرفت سریع نگارگری ایران که منجر به شکوفایی آن در سده نهم و دهم ه.ق گردید سبب شد که مقارن با دوران حکومت تیموریان و سال های اوج اقتدار صفویان در ایران برترین نسخ خطی شعر فارسی در کارگاه های سلطنتی و به همت و یاری برجسته ترین هنرمندان سراسر کشور آفریده شوند. این پژوهش که با هدف مطالعه نگاره های شادی و طرب دوره صفوی و مکتب هرات انجام گرفته است در پی پاسخ به این سوالات است که آیا نگاره های جشن و شادی مکتب هرات و تبریز صفوی دارای ترکیب بندی و رنگ پردازی و فضاسازی متفاوت نسبت به دیگر نگاره های بزمی این دوره ها هستند و آیا در نگاره های جشن و شادی مکتب هرات و تبریز صفوی، فضای شادی صرفاًٌ در فضاهای درباری ترسیم شده یا سماع و مجالس عرفانی نیز به تصویر کشیده شده اند، آیا تمامی نگاره هایی که رقص در آنها به چشم می آید، مرتبط با مضمون اصلی نگاره ها می باشند و آیا نگارگران جنبه های آیینی رقص را در نگاره های مکتب هرات و تبریز صفوی مورد توجه قرار داده اند؟ نتایج آن که به روش تحلیلی-توصیفی انجام گرفته است، حاکی از آن است که ترکیب بندی آثاری که در آن رقص مشاهده می شود با سایر نگاره های این دوره تفاوت دارد. رقص علاوه بر فضای درباری، خارج از آن نیز به تصویر کشیده شده است و تمام نگاره های دارای رقص با مضمون اثر منطبق نیستند. جنبه-ی آیینی و مراسمی رقص ها در معدودی از نگاره ها به چشم می آید، مانند رقص دیوان که نشان دهنده ی یک رقص آیینی است و سماع دراویش که نوعی رقص آیینی محسوب می شود.

مطالعه تطبیقی آثار نقاشان ایران و اروپا با موضوع شهادت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1390
  سید ابراهیم موسوی اندانی   علی اصغر شیرازی

شهادت مفهوم مقدسی است که در وهله ی نخست ریشه در دین دارد. واژه شهادت در امتداد تاریخ از آفرینش انسان و در ادیان توحیدی وجود داشته است وبه اشکال مختلف در تمامی فرهنگ ها و ملل به چشم می خورد . این از خود گذشتگی ، ایثار و بذل جان از جایگاهی والا، قابل احترام وارزشمند برخوردار است . قداست آن باعث گردیده تا هنرمندان هر عصر و فرهنگ و اعتقادی آن را با احترام کامل به تصویر بکشند. بررسی این موضوع در دو دین الهی ، اسلام و مسیحیت جای تعمق وتدبر دارد. در این پژوهش ، مطالعه تطبیقی آثار نقاشان اروپا ونقاشان ایران با محور شهادت مورد سنجش وارزیابی قرار گرفته است. در بررسی های اولیه ، به نظر رسید که هنرمندان اروپایی در نقاشی هایشان از نمادها، سمبل ها و برخی عناصر بصری استفاده کرده اند که در آثارنقاشان ایرانی نیز دیده می شود . این شباهت ها در آثار نقاشی تا اندازه ی زیادی قرابت مذهبی آنان را در آئین شهادت نشان می دهد .

مطالعه ی ارتباط پیکره ی انسان با اشیاء در مکتب اصفهان تا دور? اول قاجار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1392
  مهدی دشتی رحمت ابادی   مهدی دشتی رحمت آبادی

چکیده پژوهش حاضر که با هدف شناسای چگونگی ارتباط انسان با اشیاء در نقاشی و استمرار ویژگی ارتباط پیکره با اشیاء در نقاشی مکتب اصفهان تا دوره اول قاجار تنظیم شده است می تواند کاربرد فراوان در حوزه های پژوهشی و آموزشی در خصوص ترکیب بندی و اصول آن خصوصاً ترکیب بندی در تک پیکره نگاری باشد. مسئله پژوهش حاضر این است که اشیاء چگونه نقشی می توانند در ایجاد ترکیب بندی در آثار هنری داشته باشند که تمرکز در این تحقیق بر آثار نقاشی دوره اصفهان تا پایان دور? اول قاجار است. نتایج تحقیق حاضر که به روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس تجزیه و تحلیل کمی و کیفی انجام شده حاکی از آن است که اشیا ء در نگاره های مکتب اصفهان در تنظیم ساختار ترکیب بندی و غالباً به صورت دورانی دخالت داشته باشند و به مرور غلبه ساختار های عمود و افق و مایل به کمک اشیاء در نگاره ها، با ظهور فرنگی سازی تا دوره قاجار بیشتر می شود. واژگان کیدی: پیکره ،اشیاء،نقاشی،مکتب اصفهان،مکتب ،قاجار.

مطالعه ای بر سیر تحول آثار نقاشان انتزاع گرا از سال 1330 تا 1390 در ایران؛ عنوان پروژه عملی: انسان و فضا
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1392
  معصومه صفاری نیا   کاظم چلیپا

نقاشی انتزاعی یکی از گرایش های بسیار مهم در نقاشی مدرن ایران است که بارها در پژوهش های مختلف به آن پرداخته شده است. این گرایش هنر مدرن از زمان پیدایش خود در ایران تا کنون تحولات بسیاری داشته است که عوامل بسیاری در این تحولات دخیل بوده اند. این پایان نامه که با هدفمطالعه و بررسی عوامل موثر بر تحولات هنریِ نقاشان انتزاع گرا در هنر معاصر ایران، انجام گرفته، برای رسیدن به پاسخ سوالات زیر تدوین شده است: عواملِ موثر بر تحول آثارِ نقاشان انتزاع گراکدامند؟ و مهمترین ویژگیِ آثار نقاشان انتزاع گرا چیست؟ روش به کار گرفته شده در این تحقیق توصیفی-تحلیلی است و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات آن کیفی است. پس از این بررسی به این نتیجه رسیدیم که عوامل موثر در تحولات نقاشی ایران آشنایی هنرمندان ایرانی با آثار هنرمندان اروپایی، گرایش حامیان هنری وقت به تشویق هنرمندان به سوی نوگرایی و سرعت تغییرات در جریان های هنریِ جامعه ی امروز ایران هم چنین به این نتیجه رسیدیم که مهمترین ویژگیِ آثارِ نقاشان انتزاع گرا، فاصله گرفتن از نقاشی پیکره ای به سوی نقاشی انتزاعی، با رویکرد رسیدن به فضای ایرانی می باشد.

آسیب شناسی سرفصل واحدهای درسی نقاشی رشته آموزش هنرهای تجسمی مقطع کارشناسی مراکز تربیت معلم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1392
  میترا امیدی نرگسی   کاظم چلیپا

درس نقاشی در رشته آموزش هنرهای تجسمی در مقطع کارشناسی یکی از دروس کلیدی و پایه برنامه درسی دانشجو معلمان مراکز تربیت معلم می باشد.سرفصل های موجود مربوط به این واحد درسی که در دانشگاه جامع فرهنگیان تدریس می شود؛تکراری بوده و روزآمد نمی باشدو همچنین نیازهای دانشجومعلمان را برآورده نمی کند و همچنین به ضرورت توجه به ویژگیهای بومی مناطق مختلف ایران در برنامه درسی معلمان توجه نشده است.ضرورت بررسی سرفصلهای این واحد درسی زمانی آشکار می شود که مطالعه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش اهدافی از جمله؛تربیت هنری و ایجاد سواد بصری،آشنایی با میراث گذشتگان و....را پیش روی برنامه ریزان علمی کشور قرار داده است.به این منظور مطالعه،تحلیل و آسیب شناسی درس نقاشی رشته آموزش هنرهای تجسمی و نقد عملکرد آن در حال حاضر در مراکز تربیت معلم کشور،در تحقیقی که به لحاظ هدف ؛کاربردی و به لحاظ ماهیت ؛توصیفی-تحلیلی می باشد آغاز گردید.در این مسیر علاوه بر مطالعات کتابخانه ای ،در مطالعه میدانی لازم،جامعه آماری مورد نظر شامل دانشجومعلمان و اساتید دست اندر کار آموزش و تدریس این واحد درسی طی چند سال اخیردر مهمترین مراکز تربیت معلم هنر کشور بودند که به عنوان نمونه در این پژوهش مورد پرسش قرار گرفتند و همچنین 50 اثر از دانشجویان دو مرکز تربیت معلم اهواز و شهید شرافت تهران مورد بررسی قرار گرفت .در انتها مهمترین نتایج حاصل عبارتند از :1- سرفصل های موجود درس نقاشی در مراکز تربیت معلم در مقطع کارشناسی روز آمد نمی باشد 2- سرفصل های مذکور در جهت رویکرد های جدید آموزش هنر در مدارس ایران نمی باشد3-در تدوین سر فصلها توجهی به ویژگیهای بومی مناطق نشده است.در انتها نیز نتیجه نهایی،پیشنهاد بررسی مجدد سرفصلهای درس نقاشی با توجه به رویکرد جدید در آموزش هنر مدارس و تربیت هنری و استفاده از ویژگی های بومی مناطق در تدوین سرفصل های جدید برای برنامه درسی معلمان پیشنهاد گردید

بررسی تطبیقی متن شاهنامه با تصاویر صحنه های نبرد رستم در نگاره های شاهنامه شاه طهماسب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1393
  فائزه شریفی   کاظم چلیپا

ادبیّات و نقاشی ایرانی از دیرباز درکنارهم و مکمل یکدیگر بوده اند. ادبیّات ایران غنی ترین و پربارترین هنر تأثیرگذار بر نقاشی ایران است زیرا از آغاز روند نگارش کتابهای ادبی،¬¬ هنرمصوّرسازی و کتاب آرایی همگام با آن شروع به رشد و نمو نمود. ازمیان کتابهای ادبی، شاهنامه فردوسی برای هنرمندان نقاش ایران، گنجینه غنی و الهام بخش بوده است. پیوند نقاشی با شعر و بالندگی آن در عرصه هنر کتاب آرایی در یکی از بی بدیل ترین آثار دوران صفوی-شاهنامه طهماسبی-به منصه ظهور رسیده است. این نوشتار با تکیّه بر مطالعات کتابخانه ای و با هدف تطبیق و آشکارکردن میزان تأثیرپذیری نگارگران از متن شاهنامه و ارائه و شناخت خصوصیّات تصویری در10 نگاره از نگاره های شاهنامه طهماسبی با تأکید بر صحنه های نبرد رستم انجام گرفته است. این پژوهش برپایه سوالات زیر تدوین شده است: آیا تصاویر صحنه های نبرد رستم در شاهنامه طهماسبی با نمونه های نوشتاری آن در شاهنامه فردوسی منطبق است؟ و هنرمند نقاش در صحنه های نبرد رستم در شاهنامه طهماسبی از چه ویژگی هایی استفاده نموده است؟ نتایج تحقیق حاضر که به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده نشان میدهد که نگارگران شاهنامه طهماسبی از شاهنامه بعنوان منبع اصلی الهام خویش بهره جسته اند و دربسیاری موارد صحنه آرایی را در عین وفاداری به متن به انجام رسانده اند. در این راستا نگارگران برای طرح مضمون شعر، عناصر بصری و ویژگی هایی را به کار گرفته اند که قابلیت آشکار سازی هر چه بیشتر مفاهیم این اشعار را داشته باشد.

بررسی تطبیقی نقشه معماری با ساختار نگارگری در ایران (از آغاز عصر مغول تا پایان صفوی) عنوان پروژه عملی: سرزمین من
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1386
  زهره نبوی   محسن مراثی

چکیده ندارد.

تطبیق شکل درخت در طبیعت با آثار نگارگری ایرانی عنوان پروژه عملی : طبیعت شوشتر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1386
  سمیه صاح شوشتری   علی اصغر شیرازی

چکیده ندارد.

بررسی تاثیر شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در شکل گیری نقاشی ایران(نیمه دوم قاجار تا پایان دوره پهلوی) عنوان پروژه عملی: ... و پدر، او بود حامی مهربانمان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1386
  فریدون حسن خانی قوام   محسن مراثی

چکیده ندارد.

زمان در نگارگری ایرانی (مکتب تبریز اول و دوم) عنوان پروژه عملی: هفت خوان رستم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1386
  رسول عابدی   کاظم چلیپا

چکیده ندارد.

بررسی آثار نقاشی دوره قاجاریه در منطقه چهارمحال و بختیاری عنوان پروژه عملی: حضرت یوسف
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1388
  عبدالله نصیریان   مرتضی افشاری

چکیده ندارد.

بازتاب عناصر تصویری و فرهنگی ایرانی در نقاشی های کودکان 5 تا 8 سال خارجی مقیم ایران عنوان پروژه عملی: انسان و زندگی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1388
  زهرا میرباقری   محسن مراثی

چکیده ندارد.

بررسی محتوایی دوسالانه های نقاشی بعد از انقلاب اسلامی عنوان پروژه عملی: انسان معاصر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1387
  شیوا نوروزی   کاظم چلیپا

چکیده ندارد.

بررسی و معرفی تخته رنگ های آثار نقاشی دوره تیموری عنوان پروژه عملی: حیات معنوی دفاع مقدس
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1387
  علیرضا دهقان پور   کاظم چلیپا

چکیده ندارد.

تحول کاربرد رنگ در پیکره سازی از آغاز مسیحیت تاکنون عنوان پروژه عملی: ضحاک، افسانه ماردوش
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1388
  غلامرضا آقابابایی   مرتضی افشاری

چکیده ندارد.

ریشه های نوگرایی در نقاشی ایران. پروژه عملی: دید مجرد از طبیعت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1381
  مهتاب مومنی   حبیب الله آیت اللهی

دراین پایان نامه ، بررسی ظهور جریان نوگرایی(مدرنیسم) در نقاشی اروپا منجر به شناخت تاریخچه این حرکت، بستر اجتماعی که در آن هنر نوگرا شکل می گیرد، و هنرمندان پیشرو این نهضت می شود. سپس با درک ریشه های نوگرایی در غرب ، به مطالعه تاریخچه و ویژگیهای هنر نقاشی ایران می پردازد. (تا زمان آغاز نوگرایی به شیوه غربی در ایران). این بررسی از دو دیدگاه صورت می گیرد ، نخست آن که در می یابیم بسیاری از خصوصیات نگارگری ایرانی، در قرن بیستم دستمایه هنرمندان نوگرای غربی قرار می گیرد. و بسیاری از مشخصات این هنر اصیل ایرانی درهنر نوگرای غرب نیز پدیدار می شود، و مطالب مهم دیگر آن که نگارگری ایرانی تا پیش از سبک کمال الملک ، دارای روند رشد بالنده ای به سمتی نوعی نوگرایی خاص ایرانی است که با فضای زمانه و خواست جامعه همخوانی دارد. شناخت این جریان ما را به عمق غنای نقاشی ایرانی و دارا بودن ظرفیت تغییر و تحول در آن آشنا می کند و در می یابیم که هنر نوگرای ایران نیز بایستی بر مبنای همین جریان در عصر حاضر شکل گیرد.