در قرآن کریم سوره‏هایی به نام برخی حیوانات مانند بقره، انعام، فیل، نحل، نمل وعنکبوت وجود دارد که پیوند نزدیک زندگی انسان با حیوانات را نشان می‏دهد. می‏توان گفت که حیوانات دارای حقوقی هستند و انسان مجاز به هر نوع استفاده و بهره وری از آنها نیست. حیوانات دارای درک و شعور بوده و صاحب روح می‏باشند. از منظر فقهای شیعه حیوانات از حقوق مختلفی برخوردارند، حق حیات حیوانات مورد احترام است و کشتن آنها جز...

رعایت حقوق زنان، کودکان، سال خوردگان و افراد ناتوان یکی از نکات مهم در جنگ است که از آن با عنوان حقوق بشر دوستانه «humanitarian law» یاد می شود. در عصر حاضر سازمان ها، گروه ها و برخی از افراد در نقاط مختلف جهان تحت این عنوان فعالیت می کنند. شناخت جایگاه این قانون در اسلام و تبیین مفاد آن در سیره نبوی از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا رعایت اصول جوان مردانه، خودداری از روش های غیر متعارف در جن...

همپای تلاش های بین المللی برای توجه بیشتر به ظرفیت زمین و پاسداری بهتر از منابع آن که مبنای توسعه پایدار است، جمهوری اسلامی ایران نیز می کوشد سهم خود را از این تلاش ادا کند. اقداماتی همچون تاسیس کمیته ملی توسعه پایدار در پی اجلاس ریو، درج ملاحظات زیست محیطی در قوانین پنج ساله توسعه کشور و اجرای طرح هایی با همکاری نهادهای بین المللی در راستای حفاظت از محیط زیست، شاهد این ادعا است. با وجود تمامی ...

حقوق بین‌الملل به‌واسطۀ انعقاد توافقنامه‌های تخصصی در حوزه‌های گوناگون همچون حقوق بین‌الملل محیط زیست و حقوق تجارت بین‌الملل، گسترش یافته است. لیکن، این توسعه با نگرانی چندپارگی حقوق بین‌الملل همراه بوده، چراکه در حل‌وفصل دعاوی میان‌بخشی تجارت- محیط زیست، ارکان حل‌وفصل اختلاف ممکن است به‌واسطۀ تباین اهداف این دو رژیم جانبدارانه برخورد کنند و با کاربرد متفاوت یک قاعدۀ کلی، دعوا را به نفع حوزۀ تخ...

در سالیان اخیر، محیط زیست آبی حوزۀ خلیج فارس در کنار انواع مشکلات زیست محیطی، شاهد شیوع تأمل برانگیز پدیده ای به نام کشند سرخ بوده است. این پدیده به زعم کارشناسان، منجر به ورود خسارات عمده ای به زیست بوم دریایی و آبزیان این منطقه شده است. با این حال، ابعاد حقوقی و دیپلماتیک آن، چندان مورد توجه کارشناسان امر قرار نگرفته است. این مقاله به دنبال تحلیل مسئولیت بین المللی دولت های ساحلی حوزۀ خلیج فا...

 مقررات کنوانسیون دربرگیرندۀ اسباب و ابزار لازم برای حفاظت و حمایت از محیط زیست منطقۀ اعماق دریاهاست. لیکن تعهدات بین‌المللی مقرر در کنوانسیون برای حفاظت و حمایت از محیط زیست منطقۀ اعماق دریاها باید به‌نحوی تفسیر شود که دیگر مقررات قابل‌ اجرای موجود در حقوق بین‌الملل عرفی را نیز در برگیرد. اگرچه در مقررات کنوانسیون برای تسری تعهدات حقوق بین‌الملل عرفی بر دولت‌های عضو کنوانسیون منعی وجود ندارد، ...

بیابان زایی یکی از بزرگترین معضلات محیط زیستی محسوب می شود، که امروزه گریبان گیر جامعه ی جهانی شده است. این مسئله روزانه بر حیات میلیون¬ها نفر از ساکنین کره¬ی زمین تاثیر می¬گذارد و حتی ممکن است سبب به خطر افتادن صلح و امنیت بین¬المللی بگردد. برای مبارزه¬ی بین المللی با این معضل، وجود یک نظام حقوقی کار آمد امری حیاتی تلقی می شود. در این پژوهش به بررسی تاثیرات گسترش بیابان بر حیات بشر در وضعیت مو...

سمت به معنای صلاحیت اقامه دعوا داشتن در محضر دادگاه است. احراز سمت دسترسی شهروندان به دادگاه را محدود می کند. این حق دسترسی اصلی کلیدی محسوب می شود و در نظام های حقوقی مختلف معیارهای متفاوتی برای احراز سمت خواهان به کار می رود. پرسش بنیادین این است: آیا، در دعاوی زیست محیطی، شهروندان و سازمان های غیر دولتی، که نفع مستقیم و شخصی ندارند، می توانند علیه آسیب زننده به محیط زیست اقدام به طرح دعوا کن...

اصل جلوگیری از خسارات زیست محیطی به لحاظ منافع اقتصادی و هم چنین از جنبه های اکولوژیک قاعده ای طلایی محسوب می شود. بنا به دلایل فنی و حقوقی پیش رو، برقراری رابطۀ سببیت بین عمل زیانبار با صدمات وارد شده به محیط زیست با مشکلاتی همراه است و از طرف دیگر، به لحاظ ماهیت خاص محیط زیست جبران آسیب های وارد شده به آن غالباً غیرممکن و در صورت امکان مستلزم هزینه های گزاف و صرف زمانِ طولانی است. با عنایت به ه...

از دیدگاه قانونگذار ایرانی حقوق  شهروندی یک امتیاز است که به اتباع کشور در محدوده مرزها داده می شود، ولی حقوق شهروندی از دیدگاه محیط زیست را نمی توان محدود به مرز نمود زیرا محیط زیست مرزها را در می نوردد. فاعل فعل آلوده کننده را ناقض حقوق زیست محیطی شهروندی می نامند. اغلب رفتارهای نقیض حقوق زیست محیطی شهروندی مطابق قانون،  در دسته بندی جرایم ارتکابی نسبت به عناصر جاندار، بی جان و یا جرایم غیر م...