حق دفاع از خویش در فقه امامیه     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   دفاع ازخویش، حقی است که ریشه در فطرت انسان دارد. در فقه اسلامی نه تنها براین «حق» تأکید شده بلکه به عنوان یک «تکلیف» شناخته شده است، ولی آیا در جامعه اسلامی «فرصت» دفاع در اختیار کسانی که مورد تهاجم‌اند، قرار داده می‌شود؟ پاسخ فقه اسلامی به این سؤال مثبت ...

بحث در زمینه "ماهیت حق" در فقه، از جمله مباحث پایه‌ای و بنیادین در استنباط است که شناخت لازم نسبت به آن مبنای بسیاری از احکام و قوانین مستنبط از ادله در خصوص حقوق قرار می‌گیرد و در این‌باره تاکنون، به لحاظ اهمیت مسأله نظریات و آرای متعددی ارائه گردیده است؛ اما این نکته مطرح است که آیا تحقیقات و تأملات صورت گرفته، به نظریه‌ای بلامنازع وعاری از اشکال منتهی گردیده و انتظار پژوهشگران وصاحب نظران عر...

به نظر می رسد پاسخ این پرسش که آیا خواهان دعوای مطرح شده در دیوان بین المللی دادگستری می تواند نسبت به تعدیل و تغییر خواسته اولیه خود اقدام کند، منفی باشد. بر طبق «رویه اینک مستقر» در این دیوان که تبلور آن در رأی احمدو سادیو دیالو مشاهده می شود، خواهان باید اثبات کند که ادعای جدیدش از لحاظ ماهوی بخشی از دعوای اولیه است. بر طبق همین رویه، دعوای جدید زمانی از لحاظ ماهوی بخشی از دعوای اولیه محسوب ...

حق اختصاص حقی ثابت برای شخص است بر شیء به سبب وجود علقه ای غیر از ملکیت بین اوو آن شیء. این حق با اسبابی حاصل می شود که عبارتند از:احیای زمین های موات، تحجیر، اقطاع، حیازت مباحات، سبق و پیشی گرفتن در مشترکات که در این پایان نامه به بررسی این اسباب و نظرات فقها در این باره پرداخته شده است. برای اثبات این حق به ادله مختلفی مانند روایات، استصحاب، اجماع و سیره عقلا استناد شده است که به نظر می رسد...

امروزه نحوه توزیع خدمات شهری یکی از ضروریات مهم زندگی شهری به حساب می­آید. این در حالی است که استفاده از روش­های سنتی تأمین زمین خدمات شهری، زمینه تخریب اراضی کشاورزی را در پی داشته است. بنابراین این مسئله راهی جز روی آوردن به روش­های نوین را پیشِ رویِ برنامه­ریزان و مدیران شهری باقی نمی­گذارد؛ که از جمله این روش­ها می­توان به برنامه انتقال حق توسعه که مبتنی بر احترام به حقوق مالکیت بوده اشاره کر...

با توجه به اهمیت و جایگاه ویژه ی مقوله حق و اهمیت حفظ حقوق دیگران و فطرت انسانی که برای جلوگیری از سلب و اسقاط حق در جامعه وجود دارد؛ رساله حاضر تحت عنوان بررسی فقهی حقوقی سلب حق در قلمرو احوال شخصیه به رشته تحریر در آمده است. نگارنده، رساله حاضر را در سه فصل تنظیم نموده است و هر فصل به چند بخش تقسیم می شود.ابتدا در بیان کلبات تحقیق؛ به طرح بحث، اهمیت و سوابق موضوع توجه شده و سپس به تعریف حق ...

سابقه و هدف: مصرف خودسرانه و بدون نسخه دارو می تواند مشکلات متعددی را ایجاد کند. این مطالعه بمنظور تعیین شایعترین علل درخواست دارو بدون نسخه از دیدگاه مراجعه کنندگان به داروخانه های شهر کرمان انجام شده تا در حد امکان بتوان در رفع این علل تلاش نمود. مواد و روش ها: پرسش نامه ای برای 300 مراجعه کننده جهت دریافت دارو بدون نسخه، در 10 داروخانه شهر کرمان که بطور تصادفی انتخاب شدند، تکمیل گردید. پرسشن...

حق فسخ نکاح از جمله حقوقی است که قانون مدنی به پیروی از فقه امامیه، برای زوجین در نظر گرفته است و هر یک از زوجین به استناد وجود عیب در طرف مقابل می تواند عقد نکاح را منحل سازد. البته امروزه با پیشرفت های پزشکی برخی از عیوب موجب فسخ نکاح، قابل درمانند و فرد پس از درمان بهبودی خود را باز می یابد ولی پرسشی که مطرح می شود این است که آیا پس از درمان عیب یا بیماری، حق فسخی که قبل از درمان برای طرف مق...

حق چیست و باطل کدام است ؟این دغدغه مقدسی است که در طول تاریخ بشر همواره ذهن انسان را به خود مشغول ساخته و پاسخ آن به اختلاف دیدگاهها واهدافی که درباره حیات وی اتخاذ شده اند مختلف بوده است . تاریخ مؤید این حقیقت است که بشر همواره رویدادهای پیرامون خویش را به حق و باطل تقسیم کرده ‘ آنها را مطابق جهان بینی خود تفسیر نموده است . وی به اقتضای حکمت خداوند موجودی بالفطره حقگراست و باید با گرایش ذاتی ب...

موضوع حق توسعه یکی از مناقشه برانگیزترین مفاهیم رایج در مباحث حقوق بشری در روابط بین الملل به شمار می رود که دهه هاست مناقشه ای دو قطبی را در دو سطح ایدئولوژیک و سیاسی –دیپلماتیک بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه (جهان سوم) ایجاد کرده است. تا کنون عمده مباحث علمی و سیاسی در این خصوص متمرکز بر دو موضوع اصلی بوده است، اول منازعه بر سر مفهوم سازی و چارچوب بندی توسعه به عنوان یک حق بشری و دوم ...