در مطالعه داستانهای دینی از جمله قرآن کریم و داستانهای شاهنامه فردوسی که حماسه ملّی ایران است، با شخصیت‌هایی مواجه هستیم که در اعمال و رفتار و زندگی، وجه مشترک و همانندی زیادی بین آنها وجود دارد. این شباهتها یا به جهت وجود حقایق واحد و مشهوری است که در نقطه‌ای واحد پدید آمده، سپس به دلیل گردش در بین ملّتهای دیگر در افکار و باورهای آنان تأثیر گذاشته و رنگ بومی و نژادی هریک از آن ملل را به خود گرفت...

در قرآن کریم فرازهایی از سرگذشت و عملکرد اقوام پیشین بیان شده است که مهم ترین آنها، داستان موسی (ع) و بنی اسرائیل است. این داستان به جهت فراوانی و پر تکرار بودن آن از اهمیت بیشتری برخوردار است. پدیده تکرار از آغاز توجّه متکلّمان، ادیبان، مفسران، و دیگر دانشمندان اسلامی را به خود جلب کرده است و آنان در کتب ادبی، کلامی، تفسیری، و علوم قرآن کوشیده اند با پرداختن به گونه های مختلف تکرار در قرآن، به ی...

یکی از داستان های تاریخی و در عین حال سمبلیک قرآن که به دلایل مختلف در متون عرفانی بارها تکرار شده، داستان ملاقات موسی و خضر (علیهما السلام) است که به دلایل ظرایف و پیام های گوناگون آن بستر مناسبی برای عرفای مسلمان و تأویلات باطن گرایانه ایشان ایجاد کرده است. داستان خضر و موسی (ع) به دلیل نوع حوادث و، وقایع و اعمال به ظاهر عرف، این امکان را برای عارفان فراهم کرده است که با قرائت ها و زوایای مخت...

چکیده از آنجا که در نظام تعلیم و تربیت اسلامی شناخت اسوهها و روش آنها در هدایت و تربیت مردم از جایگاه ویژهای برخوردار است و قرآن کریم حضرت ابراهیم (ع) را اسوه و الگوی مسلمانان معرفی کرده است تحقیق حاضر با هدف شناخت و معرفی ایشان و شیوههای تربیتی که در هدایت مخاطبان خود به کاربردهاند در یک مقدمه و پنج فصل ارائه شده است: فصل اول با عنوان “کلیات“ به جایگاه داستان حضرت ابراهیم (ع) در میان عرب پرداخ...

چکیده از آنجا که در نظام تعلیم و تربیت اسلامی شناخت اسوهها و روش آنها در هدایت و تربیت مردم از جایگاه ویژهای برخوردار است و قرآن کریم حضرت ابراهیم (ع) را اسوه و الگوی مسلمانان معرفی کرده است تحقیق حاضر با هدف شناخت و معرفی ایشان و شیوههای تربیتی که در هدایت مخاطبان خود به کاربردهاند در یک مقدمه و پنج فصل ارائه شده است: فصل اول با عنوان “کلیات“ به جایگاه داستان حضرت ابراهیم (ع) در میان عرب پرداخ...

گفتگو یا حوار یکی از عناصر داستان است که باعث حرکت و پویایی آن می‌شود گفتگو به معنی تبادل کلام بین دوطرف است و مقصود از حوار کشف حقیقت است برخلاف جدل، که گفتگوی بین دو طرف است و خصومت در آن شرط اساسی است ولی در گفتگو هیچ ضرورتی ندارد که خصومتی بین آن دو وجود داشته باشد. واژه‌ی حوار سه بار در قرآن کریم ذکر شده که به معنای تبادل کلام آمده است. در قرآن کریم، گفتگوهای فراوانی در زمینه­های متعدد آ...

مطالعۀ مضامینِ داستان، شیوه های داستان گویی و اهداف و فوائد هر یک یا هر چه از این قبیل، از دیرباز در علوم ادبی مهم تلقی می شده است. خاصّه، عالمان نقد ادبی کوششهای فراوانی بدین منظور کرده اند. روایت شناسی همچون یکی از گرایشها در نقد ادبی، رویکردی نوین برای تحلیل فرم داستانها ست. از آنجا که یکی از شیوه های قرآن برای بیان معارف، داستان پردازی است، مطالعۀ حاضر با هدف کاربرد رویکرد روایت شناسی برای نق...

داستان، یکی از اسلوب­های مهم و کاربردی قرآن برای انتقال معانی و مفاهیم است. جستار پیش رو، با هدف گام‌نهادن در این مسیر و انتقال معانی و کاربردی­کردن مفاهیم قرآنی، از نشانه ـ معناشناسی گفتمانی استفاده کرده است که رویکردی نوین در تحلیل و سنجش متن به شمار می­رود. رویکردی که به عنوان رهیافتی نو در نقد ادبی، امکان تحلیل روشمند متون را فراهم می­کند. داستان ذوالقرنین در قرآن کریم، ظرفیت مطالعه از دیدگ...

یکی از مهم ترین وجوه اعجاز قرآن کریم، فصاحت و بلاغت این کتاب آسمانی است که از زمان نزول آیات الهی تا کنون به شیوه های مختلف مورد بحث قرار گرفته است.    یکی از ابعاد بلاغت قرآنی، وسعت و تنوع کاربرد کلمات و اصطلاحات، متناسب با مقتضای حال است. حرف «لَو» یکی از حروف پر کاربرد قرآن کریم است که در ساختارها و قالب های گوناگون، معانی عمیق و متعددی را در بر دارد. حرف «لَو»در قرآن کریم در بیش از ده ساختار...

قرآن یگانه منبع عظیم فرهنگی است که در طول چندین قرن نوع بشر را رهبری کرده و آیات، کلمات و آهنگ آن را خداوند متعال آفریده است. اعجاز قرآن تنها در فصاحت و بلاغت خلاصه نمی شود. تا کنون ده ها کتاب ارزشمند در زمینه اعجاز قرآن کریم توسط دانشمندان اسلامی به رشته تحریر درآمده و هرکدام اعجاز قرآن را از جنبه ای خاص بررسی و اثبات کرده است. یکی از پژوهش هائی که در قرن اخیر آغاز شده و هم چنان ادامه دارد، ب...