مجسمه های گچی در روند تبارشناسی و تاریخ نگاری هنر سلجوقی مهجور مانده است. این گونه کمال یافته حتی از آن روی که مصداق بارز و تجسم یافته اندیشه «تحریم شمایل نگاری» در شریعت و فقه اسلامی است؛ در احتساب ظرفیت­های هنری- صنعتی تمدن اسلامی نیز نادیده انگاشته و مورد بی­مهری واقع شده است.  با همه این تفاسیر وجود نمونه­های درخور توجه و برجای مانده مجسمه­های گچی از دوران سلجوقی، گواه آن است که هیچ عامل با...

در سده‌های میانۀ اسلامی، که اوج ترقی هنر‌ها محسوب می‌شود، سفالگری نیز پا به پای سایر عرصه‌های هنری، به مثابۀ پایۀ تجدید حیات هنری، در رقابت با صنعت ساخت ظروف درباری طلا و نقره حرکت نمود و سفالگران این دوره از خاک رس، نقش و لعاب ظروفی مجلل تولید نمودند. از آنجا که محصول و هر اثر هنری زاییده جامعه‌ای است که آن اثر را می‌طلبد، دو گونه ظروف فلزی وهمچنین جایگزینی سفالینه‌های زرین‌فام چالشی قابل‌توجه...

کاروانسراها مهم ترین بناهای بین راهی و منزلگاه امن کاروانیان در مسیرهای مهم بازرگانی  زیارتی ایران بوده اند. ابهامات متعددی در چگونگی تحولات ساختاری و فضایی این بناهای ارزشمند در ادوار مختلف تاریخی وجود دارد و از این رو بررسی شیوۀ طراحی و سیر تحول کاروانسراها ضرورت دارد. مقالۀ حاضر با هدف آشنایی و تبیین تحولات معماری کاروانسراهای حیاط دار مرکز ایران به روش توصیفی  تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخ...

در این پژوهش آثار سفالی و فلزی در سده¬های میانه¬ی اسلامی ایران (قرون 5 تا 9 ه. ق)، طی زمامداری حکومت¬های سلجوقی، خوارزمشاهی، ایلخانی و تیموری مورد تطبیق و تحلیل قرار گرفته است. ظروف و اشیاء سفالی و فلزی این دوران به¬دلیل تنوع در اشکال و نقوش تزئینی و ارتباط متناسب بین این دو از شهرتی جهانی برخوردارند. مطالعات تطبیقی انجام شده، آشکارا نشان می دهد که در میان آثار هنری این دوران، محصولات فلزی و سف...

با تشکیل حکومت ایلخانی و همسایه شدن آنها، زیاده طلبی این اولوس ها از یک طرف و ادعای آنها نسبت به شرق ایران از طرف دیگر باعث درگیری هایی میان آنها گردید. اگرچه این درگیری ها با وجود عواملی چون سیاسی،اقتصادی، نظامی، ابهام در مرزها، ادعای ارضی و... شدت می گرفت و در سراسر دوران ایلخانی ادامه داشت، اما در نهایت این اولوس ها در برابر ایلخانان کاری از پیش نبرده و حکومت ایلخانی در این زمینه موفق تر بود.

نمادها در دوره اسلامی نسبت به دوره های پیش از اسلام کارکرد گسترده تری یافتند. دلیل این امر شاید تغییر مذهب و نگرش آیینی بود که در جهان اسلام اتفاق افتاد. در دوره  سلجوقیان، که یکی از گهربارترین دوره های رونق علم، هنر و اقتصاد در ایران بوده است، علم نجوم نیز بسیار پیشرفت کرد، به طوری که تأثیر آن را بر بسیاری از هنرهای این دوران می توان دید. این مقاله به بررسی یک سند سفالی منحصربه فرد مربوط به دو...