ابراهیم رایگانی

دانش‌آموخته دکتری باستان‌شناسی از دانشگاه تربیت‌مدرس، شهر تهران، استان تهران

[ 1 ] - بررسی ناهمخوانی‌های فنی و تکنیکی نقوش‌برجستۀ انسانی کاخ‌های آپادانا و سه‌دروازه (تالار شورا) در تخت‌جمشید

نقوش‌برجستۀ تخت‌جمشید یکی از مهم‌ترین یادگارهای دورۀ هخامنشی در ایران به شمار می‌رود که به مثابه چکیده‌ای از هنر، معماری، سیاست، اقتصاد و مدیریت این دوره درخشان از تاریخ ایران توجه دانشمندان علوم مختلف را به خود جلب کرده است. این نقوش، به‌واسطۀ ماهیت تاریخی خود، به‌عنوان یک منبع موثق برای تحلیل بسیاری از مسایل مدیریتی امپراتوری هخامنشی، واجد اهمیت فراوانی هستند. از منظر گونه‌شناسی، یکی از گروه‌...

[ 2 ] - بررسی میزان تداوم نمادهای مذهبی و خدایان عیلامی در روزگار هخامنشی

عصر ایلامی (عیلامی)، در مقام بخشی از تاریخ سرزمین ایران، اهمیت بسزایی در مطالعات روشنگرانه دیگر دوره‌های تاریخی، از جمله هخامنشیان، دارد. باورهای اعتقادی عیلامیان، که خود به نوعی تلفیقی از عناصر حاصل از جبر جغرافیایی و همچنین ارتباط فرهنگی با بین‌النهرین و ریشه‌های تاریخی و قومی این مردمان است، در روزگار پس از انقراض واحد سیاسی تحت نام عیلام، نیز همچنان تداوم داشته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ...

[ 3 ] - واکاوی عوامل موثر بر ویرانی ارجان پس از چندین قرن رونق و شکوفایی

چکیده ارجان یکی از مهمترین کوره‌های ایالتی دوره ساسانی در جنوب‌غربی ایران بود که در دوران اسلامی نیز رشد و گسترش مضاعفی یافت. سلسله‌هایی چون صفاریان، آل‌بویه، سلجوقیان و اتابکان براین منطقه حکمرانی نمودند. اعراب مسلمان طی سالهای18تا23ه.ق تمامی منطقه ارجان و رستاق‌های وابسته به آن را فتح نمودند. در این منطقه مذاهبی چون زرتشتی، مسیحیت و صابئی بیشترین جمعیت از ساکنان را به خود اختصاص دادند. پس از...

[ 4 ] - بررسی نقوش سفالینه‌های زرین‌فام و ظروف فلزی دورۀ سلجوقی و ایلخانی و بازتاب زندگی اجتماعی آن عصر

در سده‌های میانۀ اسلامی، که اوج ترقی هنر‌ها محسوب می‌شود، سفالگری نیز پا به پای سایر عرصه‌های هنری، به مثابۀ پایۀ تجدید حیات هنری، در رقابت با صنعت ساخت ظروف درباری طلا و نقره حرکت نمود و سفالگران این دوره از خاک رس، نقش و لعاب ظروفی مجلل تولید نمودند. از آنجا که محصول و هر اثر هنری زاییده جامعه‌ای است که آن اثر را می‌طلبد، دو گونه ظروف فلزی وهمچنین جایگزینی سفالینه‌های زرین‌فام چالشی قابل‌توجه...

[ 5 ] - بررسی جنبه های مردم شناسانه ی مار در فرهنگ کهگیلویه و بویراحمد (جنوب‌غرب ایران)

مار به عنوان موجودی زنده در حیات طبیعی و مذهبی انسان از گذشته­های دور، مورد التفات فراوانی قرار گرفت. اهمیت این موجود از طریق مطالعات باستان­شناسی در عصر ایلامی به اثبات رسیده است. این اهمیت در دوران معاصر و در فرهنگ جنوب­غرب ایران و به طور اخص در کهگیلویه و بویراحمد تداوم یافت. تأثیر حضور مار در گورنگاره­های عصر قاجار در این منطقه مشهود است. ساکنان این خطه در دو شیوه زندگی کوچروی و یکجانشینی ب...

[ 6 ] - پژوهشی بر سکه‌هایی شاخص از نصر بن ‌احمد سامانی (ضرب‌شده به سال 301ق در سمرقند)، با خوانشی نو از تاریخ سیاسی آن دوره

سال 301ق را باید سال پرمخاطره­ای برای سامانیان دانست؛ زیرا پس از کشته­شدن احمد بن اسماعیل (295-301ق)، هم­زمان اسحاق ­بن ­احمد (301ق)، بزرگ خاندان سامانی و نصر بن احمد (301-331ق)، فرزند خردسال امیراحمد، به ­ادعای امارت برخاستند که درنهایت به ­نزاع و پیروزی نصر خردسال انجامید. ازآنجایی­که مطالب کتب تاریخی در این ­باره پراکنده و متفاوت است، علم سکه­شناسی می­تواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پژوه...