زمین مکان برهم‌کنش، تبادل و تداخل منافع گروه‌های مختلف اجتماعی است. سازمان فضایی از طریق زمین، نحوه استفاده از آن و عینیت‌یافتن برخورد نیروها بر آن، یعنی ساخت محیط مصنوع، شکل می‌گیرد. اگرچه تغییر کاربری اراضی به عوامل گوناگونی بستگی دارد، فعالیت‌های انسانی مهم‌ترین عاملی هستند که عمدتاً سبب تغییر کاربری زمین و در نتیجه، تغییر پیکربندی فضایی منطقه می‌شوند. تبلور عینی این فعالیت‌های افسارگسیخته، ا...

مطالعات کیفیت خاک برای شناسایی اثرات مدیریت­های متفاوت در عرصه­های کشاورزی و منابع طبیعی از جمله تخریب مراتع و جنگل­ها و یا تغییر کاربری آن­ها به زمین­های زراعی از اهمیت زیادی برخوردار است. این مطالعات در صورتی که منعکس­کننده اثرات مدیریت بر کیفیت خاک در کوتاه­مدت باشند، راه­حل مفیدی برای شناخت مدیریت­های پایدار در هر منطقه به­منظور جلوگیری از تخریب خاک، ایجاد و تثبیت تولید پایدار و حفظ محیط زی...

تغییر کاربری اراضی به عنوان عاملی پایه در تغییرات زیست­محیطی عمل کرده و به یک خطر جهانی تبدیل شده است. بازبینی این تغییرات از طریق تصاویر ماهواره­ای و پیش­بینی و ارزیابی پتانسیل آنها از طریق مدلسازی می­تواند به برنامه­ریزان محیط زیست و مدیران منابع طبیعی برای تصمیمات آگاهانه­تر کمک کند. هدف این تحقیق بازبینی، مدلسازی و پیش­بینی تغییرات کاربری اراضی در  دوره 25 ساله 1391-1366 توسط مدل زنجیره مار...

تبدیل مرتع به اراضی کشاورزی، عموماٌ تأثیر جدی بر میزان ماده آلی و دیگر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک می‌گذارد. این پژوهش با هدف بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی مرتعی بر خصوصیات خاک در حوزه آبخیز امامه انجام شد. چهار کاربری شامل مرتع، باغ، آیش و کشاورزی انتخاب گردید. نمونه‌برداری از خاک به صورت تصادفی (5 تکرار در هر کاربری) از عمق 30-0 سانتی‌متری صورت پذیرفت. برخی مشخصه‌های خاک شامل هدایت الکتریک...

تغییر غیرمجاز کاربری در سال 1374 جرم‌انگاری شده و در سال 1385 دستخوش اصلاحات و الحاقاتی قرار گرفت. این جرم با وجود قابلیت مقایسه با عناوینی همچون تخریب، تصرف عدوانی و اصطلاح عرفی «زمین‌خواری»، به مثابه بزهی خاص تعریف شده و ارکان و عناصری مختص به خود دارد. تغییر کاربری غیرمجاز دو نوع است: تغییر کاربری از طریق اجرای فعالیت‌های تبصره 1 ماده 1 که بدون اخذ مجوز از کمیسیون موضوع این تبصره صورت می‌پذی...

استفاده از سیستم های مختلف خاک ورزی پس از تغییر ناآگاهانه و غیر علمی کاربری اراضی سبب تسریع تجزیه ماده آلی خاک شده و سایر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آن را تحت تأثیر قرار می دهد. این امر به ویژه در اراضی حاشیه ای و مناطق پرشیب کوهستانی، عموماً سبب افزایش امکان تخریب و فرسایش خاک و در نتیجه جاری شدن سیل های ویرانگر می گردد. این پژوهش با هدف بررسی اثر تبدیل اراضی مرتعی به زمین های کشاورزی بر برخی ا...

گستردگی شهری نوعی الگوی رشد شهر بدون توجه به عواقب و اثرات اقتصادی، اجتماعی و محیطی آن است. این رشد بیرونی در واقع به نوعی توسعه­ی شهری برمی­گردد که از نظر منتقدان باعث از بین رفتن زمین­های کشاورزی، تخریب فضاهای باز و سبز، اتلاف انرژی و تغییرات کاربری اراضی می­شود. روش های متعددی برای آشکارسازی تغییرات یک منطقه با استفاده از تصاویر ماهواره ای وجود دارد که هر کدام دارای مزایا و محدودیت هایی هستن...

کاربری زمین شهری جزو مفاهیم پایه و اصلی دانش شهرسازی و درواقع شالوده ی شکل گیری آن است و به اندازه ای اهمیت دارد که برخی از برنامه ریزان شهری در کشورهای پیشرفته آن را مساوی با برنامه ریزی شهری می دانند. از اینرو هدف این مطالعه بررسی روند تغییرات کاربری اراضی شهری در روستاهای الحاقی به مادر شهرها طی دوره ی زمانی 1381 – 1391 می باشد. روش اصلی پژوهش توصیفی – تحلیلی و مطالعه ی تطبیقی سرانه های شهری...

از اوایل دهه 1350 کمیسیون ماده پنج (کمپ) به­عنوان مرجع قانونی برای انعطاف­پذیری اجرای طرح­های جامع و تفصیلی شهری در ایران مورد استفاده قرار گرفته است. بر پایه این قانون کلیه تغییرات مربوط به کاربری­های زمین شهری در محدوده قانونی شهرها از طریق تصمیمات این کمیسیون انجام می­گیرد. مقاله حاضر تلاش می­کند وضعیت تغییرات کاربری زمین شهری را با استناد به تصمیمات کمیسیون ماده پنج در شهر رشت طی یک دوره ده...