یکی از هنرهای تزیینی دورۀ اشکانی نقاشی دیواری است که آثار آن از چند محوطۀ کلیدی مانند دورا اروپوس به دست آمده است. این نقاشی ها در خانه های خصوصی و پرستشگاه های شهر اجرا شده است. پرسش اساسی این پژوهش بررسی سبک و تأثیر و تأثرات فرهنگی نقاشی های پرستشگاه خدایان پالمیری، مهرابه، کلیسا و کنیسه است. در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی توصیفی- تطبیقی سبک نقاشی ها پرداخته شده است و هدف...

برخی کارشناسان درخصوص دلبستگی اشکانیان به فرهنگ و سنن ایرانی تردیدهایی روا داشته اند با این حال در تحقیقات اخیر شواهدی علیه این رویکرد ارائه شده است. گذشته از پیوندهای کهن فرهنگی و هنری ساتراپی پارتیا با سنن و فرهنگ ایرانی باید نمودهای فرهنگی، سیاسی، و اجتماعی سنن ایرانی، در دوران طولانی اشکانی، را به مثابۀ شواهدی علیه این رویکرد تلقی کرد. در این جستار، با بررسی برخی از این شواهد، سعی می شود خط...

کاخ شائور در سمت غربی محوطه باستانی شوش و در مجاورت رود شائور قرار دارد. کاوش­های این محوطه از سال 1970 تا 1976 م توسط هیات فرانسوی به سرپرستی رمی بوشارلا و آدران لابروس با همکاری محمود کردوانی از ایران انجام گرفت. در این محوطه سه لایه باستانی مربوط به دوره اسلامی، اشکانی و هخامنشی شناسایی شد. در طی این کاوش­ها ظروف شیشه­ای از دوره­های اشکانی تا اسلامی کشف گردید. آثار اشکانی شائور، به ظروف دارو...

اشکانیان دودمانی از شاهان ایرانی بودند که 475 سال بر ایران فرمان راندند. به سبب کمبود منابع نوشتاری آن، سکه‌ها منابع بسیار سودمندی در شناخت شرایط اقتصادی، فرهنگی و هنری این دوران به شمار می‌آیند. با مطالعه بر روی سکه‌های این دوران که دارای نوشته هستند می‌توان چگونگی سیر و تحول خط آن را ارزیابی نمود. در این میان عمده سکه های با نوشته ی پهلوی اشکانی، درهم­های سیمین اشکانی ضرب اکباتان، طی سال­های ...

با شکل‌گیری شاهنشاهی هخامنشی (559 تا 331 ق.م)، مناطق وسیعی با مردمان و آداب و سنن مختلف تحت فرمان ایران قرار گرفتند. اداره این مناطق مختلف نیازمند راه‌های ارتباطی مجهز و فراوانی بود تا دسترسی به همه قلمرو شاهنشاهی را آسان کند. به دنبال تثبیت اوضاع داخلی و برای دستیابی به این هدف، هخامنشیان راه‌های پیشین را بازسازی و راه‌های جدیدی نیز تأسیس کردند. با احداث پل‌های موقتی و دائمی، رودخانه‌ها و تنگه...

مرداویج زیاری به عنوان چهره‌ای شاخص که در قرن چهارم هجری ایده احیای شاهنشاهی ساسانی را طرح کرد، شهرت دارد. بسیاری از محققان، به تبع منابع تاریخی وابسته به دربار خلافت عباسی، او را به تلاش برای بازگشت به دین و حکومت ایرانِ عهد ساسانی متهم کرده‌اند. اما به رغم اظهار نظرهای فراوان و متناقض، هنوز علل و انگیزه‌هایی که مرداویج را به این اقدام واداشت معلوم نیست. این مقاله درصدد است تا با روش توصیفی- تح...

از مهمترین مشکلات شناخت معماری پیش از اسلام کمبود آثار سالم برجای ­مانده از آن زمان است. این مسئله به خصوص در مورد دورۀ اشکانی (247  ق. م تا 224 م) صدق می­ کند. دوره ای که در آن مدارک خاص، کمیاب و گنگ است و معمولاً بیشتر آثار معماری مربوط به این دوره در خارج از مرزهای ایران امروزی قرار دارند. به دلیل کمبود آثار معماری دورۀ اشکانی، شناخت ما در مورد معماری این دوره بیشتر بر اساس قلاع و دژهای برجای...

چکیده: مردم شناسان در مطالعه فرهنگ، اجزا گوناگونی را مد نظر قرار می دهند، یکی از این اجزا هنر می باشد که حاوی اطلاعات غنی جامعه شناختی و مردم شناختی است. هنر هر جامعه ای بازتاب همان جامعه ای است که در آن تولید شده است. در این مطالعه پژوهشگر سعی داشته با مطالعه ی آثار هنری به جا مانده از دوره ی هخامنشی، اشکانی و ساسانی چگونگی بازنمایی زنان در هنر را نشان داده و امکان تحولات ساختاری را در هنر د...

حکومت پارت به عنوان یکی از بزرگ ترین و مهم ترین تمدن های ایران در دوران تاریخی مطرح است. با وجود وسعت و اهمیت زیاد این دوره تاریخی اطلاعاتی که از آن به خصوص در زمینه معماری مذهبی وجود دارد اندک است. هرچند کاوش های علمی باستان شناسی در دوران اخیر برخی از ناشناخته های فرهنگ و هنر دوره پارت را بازگو و روشن نموده، هنوز راهی طولانی باقی مانده است. در پژوهش حاضر سعی شده است تا حد امکان اطلاعات موجو...

دشت رومشگان واقع در جنوب غرب استان لرستان، با وجود قابلیت های زیست بوم شناختی مناسب به جز در کاوش ها و بازدیدهای سطحی مورد مطالعه قرار نگرفته است. به همین منظور این دشت در سال 1393 توسط نگارنده مورد بررسی بیمایشی قرار گرفت. مجموعاً تعداد 31 محوطه ی باستانی شناسایی شد که قدیم ترین آن ها مربوط به دوره ی مس و سنگ و جدیدترین آن ها مربوط به قرون میانه ی اسلامی است. از این تعداد 21 محوطه بقایای استقرا...