این مقاله به خوانش دوباره و تصحیح قیاسی برخی از عبارات نامفهوم شرح شطحیات، نوشتۀ روزبهان بقلی اختصاص دارد. سبک این کتاب به شیوۀ متون نثر عرفانی فنّی است و از همین رو در زمرۀ متون دشوار عرفانی قرار گرفته است، اما بخشی از دشواری های کنونی کتاب حاضر به دلیل اغلاط متن است که شکل درست آن ها با تصحیح قیاسی این واژه ها با توجه به قرائن درون متنی به دست خواهد آمد. جدا از قرائن درون متنی، با توجه به انس ...

واحدسازی، از مهمترین مسائل در پردازش زبان های طبیعی است که عبارت است از فرایند تقسیم متن به واحدهای معنادار نظیر واژه، عبارت نحوی، جمله و غیره. واحدسازی گروه های نحوی یک متن، از جمله وظایف واحدسازی متن محسوب می شود که در بسیاری از کارهای پردازش زبان طبیعی، نظیر سیستم های ترجمه ی ماشینی، استخراج اطلاعات، پرسش وپاسخ و سیستم های تبدیل متن به گفتار، می تواند به عنوان پیش پردازشی مهم، حضور داشته باش...

Text tokenization is the process of tokenizing text to meaningful tokens such as words, phrases, sentences, etc. Tokenization of syntactical phrases named as chunking is an important preprocessing needed in many applications such as machine translation information retrieval, text to speech, etc. In this paper chunking of Farsi texts is done using statistical and learning methods and the grammat...

چکیده پژوهش حاضر که در چارچوب نظریه ی اصول و پارامترها (یعنی نظریه ی حاکمیت و مرجع گزینی) صورت می پذیرد، به بررسی نقش های مختلف فاعلی، مفعول مستقیم، مفعول غیر مستقیم و افزوده در ساختارها- ی زبان فارسی می پردازد. از این رو، نخست چهار مقوله ی گروهی (گروه اسمی، گروه صفتی، گروه حرف- اضافه ای و گروه قیدی) و بندها معرفی می شوند و سپس با توجه به داده هایی از زبان فارسی هر یک مورد تحلیل قرار می گیرد. ...

شرح­نهج­البلاغة ابن­­ابی­الحدید و ابن­­میثم­بحرانی از جمله شروح برجسته نهج­البلاغة هستند. مؤلفان این شروح در یک نگاه کلی با صبغه­ی مشترک کلامی و ادبی به شرح سخنان امام علی7 پرداخته­اند. از جمله خطب بی­نظیر نهج­البلاغة در بازشناسی وقایع تاریخی گذشته بر امام، خطبه شقشقیه است که البته ابن­­ابی­­­­الحدید و ابن­میثم مفصل به شرح آن همّت گماشته­اند. ابن­میثم خطبه شقشقیه را متواتر معنوی می­داند و نه متو...

در این پژوهش، به بررسی میزان ربط مدارکی پرداخته شده است کهدر حوزه موضوعی کشاورزی با استفاده ازابزار بازیابیبین زبانیِgoogle، بازیابی می شوند. بدین منظور، ابتدا با استفاده از مقالات موجود در مجلات فارسیِ دارای چکیده انگلیسی، به استخراج عبارت ها و اصطلاحات تخصصی فارسی حوزه موضوعی کشاورزی و معادل انگلیسی آنها اقدام شد. تعداد 30 عبارت و اصطلاح تخصصی در قالب سه دسته استخراج گردید:دسته اول، عبارت های م...

یکی از اموری که برخی از دانشوران فقه و اصول در اجتهاد ذکر کرده‌اند، آگاهی از فضای نزول آیات و صدور روایات است. در این مقاله تلاش شده است تا معنای آگاهی از فضای صدور توضیح داده، گزارشی اجمالی از پیشینه آن عرضه و ضرورت آن مطرح و احتمال‌ها و دیدگاه‌های مربوط به آن طرح و بررسی شود. دانشوران فقه و اصول عبارات را از نظر دلالت بر معنا به سه دسته‌ صریح، ظاهر و مجمل تقسیم کرده‌اند. به اعتقاد نگارنده، آ...

سوانح‌العشّاق احمد غزالی نخستین اثر به زبان فارسی است که به طور مستقل درباره‌ی عشق نوشته شده است. این اثـر مجموعـه‌ای از آرای غـزالی درباره‌ی عشق، عاشق، معشوق و ارتباط مـیان آن‌هاست. از آن‌جا که این متن عرفانی بر آثار بعد از خود تأثیر بسیاری نهاده، از اهمیت فراوانی برخوردار است. موضوع بحث این مقاله بررسی ساختار این اثر است. موضوع متن سوانح و مفاهیم محوری آن، نویسنده را بر آن داشته تا خط سیر خاصی...

در مواجهة پژوهشگر با کودکان دوزبانة مهدکودک­ها مشاهده شد که این کودکان اگرچه تلاش بسیاری در کاربرد درست قواعد زبانی دارند، اما نمی‌توانند مانند کودکان تک­زبانة  فارسی‌زبان در درک و کاربرد عبارات استعاری زبان‌ فارسی موفق باشند. به همین سبب پژوهش حاضر سعی دارد در چارچوب زبان‏شناسی اجتماعی ـ شناختی، به بررسی عامل دوزبانگی در میزان درک و کاربرد عبارات استعاری این کودکان بپردازد. روش پژوهش حاضر توصی...