هنر و معماری اسلامی گنجینه گران­بهایی است که حاصل تجربه و تلاش جمعی هنرمندان مسلمان در طول تاریخ بوده است. این زنجیره در دوره معاصر در اثر تحولات فرهنگی گسسته شده است. یکی از طرق احیای هویت فرهنگی، کند و کاو در مبانی نظری و فلسفی هنر و معماری اسلامی و زدودن پیرایه ها و ناراستی هایی است که به آن نسبت داده می شود. این ضرورتی است که علی­رغم گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی، هنوز گام جدی در رسید...

در این پژوهش موضوع نقش معماری در تداعی معانی و انتقال مفاهیم مورد بررسی تجربی قرار گرفته است و طرح مسئله ضرورت تناسب فرم و عملکرد معماری و همچنین اهمیت مسجد به لحاظ نقش خاص آن در نظام اجتماعی زندگی شهری و اهمیت معانی تداعی شده آن. زمینه ساز بررسی معماری بیرونی مسجد به تفکیک دو تیپ سنتی و نوآورانه در جهت تداعی معنا و انتقال مفهوم شد. 14 مسجد - 7 نمونه سنتی و 7 نمونه نوآورانه انتخاب شده اند. 4 گر...

چکیده   هنرآجرکاری به عنوان پدیده­ای برجسته در تاریخ معماری این سرزمین، دارای اصالت و پیشینه­ای غنی است و با گونه­های تصویری و تزیینی مختلف، حضور و هویتی دیرینه داشته است. در دوره معاصر، همزمان با میراث داری این اصالت از گذشته، با معماری معاصر جهانی (از نئوکلاسیک تا مدرن) تلاقی داشته که در فرآیند این همنشینی، ترکیب، ‌تلفیق و تاثیرپذیری خود، شکل­ها و بیان­های تصویری متفاوت و یا تازه­ای آفریده که...

مفهوم طبیعت و چگونگی نگاه به آن در طول تاریخ از مفاهیم بنیادین در تفسیر هستی، علم و هنر بوده است، پیچیدگی مفهوم طبیعت، پژوهش درباره آن را به خصوص پس از تغییرات اساسی در زندگی دوران مدرن ضروری می‌سازد. پس از انقلاب صنعتی، انسان به روش‌ها و ابزارهای جدید دست یافت و در علوم، تکنولوژی و تولید پیشرفت کرد؛ در این مرحله زمانی طبیعت به عنوان مهمترین منبع مواد خام به صورت بی‌رویه مورد بهره‌ برداری قرارگ...

گنبد سرخ مراغه یکی از بناهای معروف قرن ششم هجری است که در حوزه مطالعات معماری دوره­ سلجوقی، کمابیش به ‌عنوان نمونه‌­ای واضح از ویژگی‌های سبکی معماری این دوره، موردتوجه قرار گرفته است. تجلی احسن شاخصه­‌هایی چون آجرکاری‌ها و کتیبه‌­های کوفی در کنار سایر وجوه شناخته ‌شده‌ دیگر، در انطباق و هم‌خوانی با نمونه‌­های مشابه هم‌عصر، همواره این بنا را نزد محققین، در شمار یکی از شاخص‌ترین مصادیق معماری دور...

بناهای گنبددار از‌جمله عناصر بصری مهم در چشم‌انداز عمومی شهرها محسوب می‌شوند. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل مطلوبیت زیبایی‌شناختی مکعب یا هشت‌وجهی گنبدپوش از نگاه دانشجویان در دو گروه رشته‌های هنری و غیرهنری است و سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که چه عواملی در ترجیحات افراد برای فرم این بناها نقش دارد؟ داده‌های این پژوهش، با استفاده از روش طبقه‌بندی کیفیت بصری و همچنین مصاحبه نیمه‌‌ساختاریافته...

کپر، گونه‌ای خاص از معماری چوبی سکونتگاه­های دائمی یا موقّتی است که به علت سبکی وزن و طرح قطعات سازه‌اش، قابلیت حمل‌ونقل دارد. منطقه­ی بلوچستان ازجمله مناطقی در ایران است که معماری کپری در آن رواج داشته و اکنون با ساخت‌وسازهای جدید، در حال فراموشی است. مستندسازی معماری کپری این منطقه می­تواند در حفاظت از آن و نیز در دستیابی به شیوه­های جدید طراحی مفید واقع گردد. ازاین‌جهت در پژوهش حاضر، قصد بر ا...

محله بستکیه دبی، مهم‌ترین اثر منسجم و تقریباً دست‌نخورده معماران بستکی است که از سال 1890 م. به بعد، هم‌زمان با مهاجرت گسترده بازرگانان بستکی ایران برای سکونت آنان در دبی بنا شد و بخشی از آن در تخریب سال 1980م. از میان رفت. بررسی و مطالعه این محله مسکونی، از جنبه‌های گوناگون می‌تواند شناخت جامع‌تری از معماری بستکی به دست دهد. شباهت آب و هوای دبی با بندرلنگه، به‌عنوان پایگاه تجاری مهم بستکی‌ها در...

نشانه شناسی و معنایابی مفاهیم عرفانی در معماری و شهرسازی نشان از کاربرد مفاهیم روحانی در کالبد معماری و شهر است که می‌تواند از بستر دیدگاه عرفان اسلامی و یا غرب مورد بررسی قرار گیرد؛ همانطور که در دورانِ صفوی، ارتباط و برهمکنش معنادارِ مضامین عرفان‌شناختی و معنوی با کالبد و ساختار معماری‌ شهری از منظر رویکردی نشانه‌شناختی با سایر عناصر کالبدی معماری شهری در کل مجموعه‌ شهر، نشان از همپیوندی و پیوس...

هدف از این مقاله بررسی رابطه «سنت و تجدد» در شکلگیری معماری دوران قاجار در سالهای 1298-1344 هجری قمری است. ضرورت تحقیق نیز در این نکته نهفته است که در دوران قاجار، ارزش­ها و سنت­های حاکم بر جامعه تا حدودی رنگ باخت و به­جای آن، گرایش­های تجددطلبانه و فرهنگ نوگرایانه برگرفته از غرب اوج پیدا کرد و عدم درک درست دولت قاجار از این شرایط تاریخی جدید موجب شد تا تحول به­وجود آمده، همراه با تقابل­های بسی...